Yêu cầu nộp photo sổ đỏ để làm sạch dữ liệu đất đai: Lãnh đạo Cục Quản lý đất đai nói gì?

Chủ trương đúng nhưng cách làm gây tranh cãi

Những ngày này, trên khắp cả nước, các địa phương đang đồng loạt triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, một nhiệm vụ trọng tâm trong tiến trình cải cách hành chính và chuyển đổi số quốc gia.

Trong đó, Hà Nội đã và đang triển khai chiến dịch “90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai” (từ ngày 1/9 đến 30/11). Toàn bộ các thửa đất trên địa bàn thành phố sẽ được rà soát, chuẩn hóa và gắn mã định danh thống nhất, bảo đảm khớp nối với thông tin nhân khẩu, hộ gia đình và tài sản. Tuy nhiên hoạt động này cũng gây nhiều ý kiến trái chiều.

Ông Cao Văn D. (trú tại phường Phú Diễn, Hà Nội) cho biết, suốt cả tuần nay, loa truyền thanh của tổ dân phố liên tục phát thông báo yêu cầu các hộ dân nộp bản photo sổ đỏ và căn cước công dân.

Ông D. cho biết, khi tổ dân phố đến nhà yêu cầu nộp bản photo sổ đỏ, ông đã giải thích rõ rằng giấy tờ này đang được thế chấp tại ngân hàng nên không thể tự ý mang ra sao chụp. Tuy nhiên giải thích của ông không được chấp nhận.

Ông D. bày tỏ thêm, các thông tin về đất đai, dân cư hiện nay đều đã được quản lý trong hệ thống dữ liệu của Nhà nước, nên việc yêu cầu người dân photo và nộp lại giấy tờ, nhất là khi sổ đỏ đang thế chấp, là điều bất hợp lý.

Nhiều người dân khác cũng phản ánh tình trạng tương tự. Một số hộ đã nộp bản photo giấy tờ nhưng không được cấp biên nhận, khiến họ lo ngại về việc ai sẽ chịu trách nhiệm bảo quản thông tin cá nhân.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, việc một số địa phương yêu cầu người dân photo sổ đỏ, căn cước công dân để “làm sạch dữ liệu đất đai” là cách làm gây phiền hà, không cần thiết.

“Chủ trương làm sạch dữ liệu là đúng, nhưng cách triển khai ở một số nơi đang đi chệch hướng. Chính cơ quan Nhà nước là đơn vị cấp sổ đỏ cho dân không thể bây giờ lại yêu cầu người dân photo, nộp lại”, ông Lạng nhận định.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng.

Theo ông, việc huy động toàn dân đi photo, nộp giấy tờ trong vài ngày không chỉ tốn kém, mất thời gian, mà còn trái tinh thần của cải cách hành chính giảm thủ tục, giảm phiền hà để phục vụ người dân tốt hơn.

Đó là chưa kể tới có hộ dân không còn giữ sổ đỏ gốc vì đã thế chấp ngân hàng, thậm chí mất sổ. Những trường hợp này nếu bắt buộc phải photo sẽ gây phiền phức, thậm chí ảnh hưởng đến giao dịch dân sự.

Khắc phục sai sót qua nhiều thời kỳ

Trao đổi với VietNamNet, ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, việc triển khai chiến dịch “90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai” đang được thực hiện trên toàn quốc, với mục tiêu xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai “đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung”. Đây là nền tảng phục vụ công tác quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp.

Theo ông Phấn, trong nhiều năm qua, thông tin về người sử dụng đất được hình thành qua các giai đoạn khác nhau, gắn với các loại giấy tờ tùy thân như chứng minh nhân dân, căn cước công dân. Cùng với sự thay đổi về quy định pháp lý, công nghệ lưu trữ và phương thức quản lý, dữ liệu đất đai tại một số nơi còn thiếu thống nhất, thậm chí có sai lệch.

“Có những trường hợp người dân chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế hoặc giao dịch đất đai bằng giấy viết tay, chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý; hoặc đã chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chưa cập nhật vào hồ sơ quản lý. Điều này khiến dữ liệu đất đai và thông tin người sử dụng không khớp, cần được rà soát, bổ sung”, ông Phấn giải thích.

Với yêu cầu phải hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai trước năm 2026, chiến dịch lần này được xác định là một trong những khâu trọng tâm nhằm chuẩn hóa thông tin, đảm bảo dữ liệu đầy đủ, chính xác và có thể dùng chung giữa các cơ quan nhà nước.

Theo đại diện Cục Quản lý đất đai, để thực hiện được nhiệm vụ này, cần có sự phối hợp của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là từ phía người sử dụng đất – những người nắm rõ thực trạng và giấy tờ pháp lý liên quan đến thửa đất của mình. Việc người dân tham gia cung cấp, xác thực thông tin sẽ giúp quá trình đối chiếu, làm sạch và cập nhật dữ liệu được thực hiện nhanh chóng, phục vụ công tác quản lý minh bạch và góp phần giảm thiểu thủ tục hành chính trong tương lai.

Song song với đó, các địa phương tiếp tục xây dựng dữ liệu cho các loại đất khác, bảo đảm đến năm 2026 có thể hoàn thành toàn bộ cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia theo kế hoạch đề ra.

Theo ông Phấn, một số địa phương đang thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ – vừa phục vụ chiến dịch "90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai" vừa mở rộng thu thập dữ liệu cho các loại đất khác – nhằm tránh việc phải làm lại sau này.

“Không phải địa phương nào cũng áp dụng cùng một cách làm. Việc triển khai có thể linh hoạt tùy điều kiện từng nơi, miễn đạt được mục tiêu cuối cùng là ‘làm sạch’ dữ liệu đất đai, tức là bổ sung đầy đủ, chính xác thông tin về quyền sử dụng đất vào hệ thống”, ông Phấn nói.

Vũ Điệp