Xúc động về với miền 'đất lửa' Quảng Trị

Với chủ đề "Quảng Trị - đất lửa anh hùng cùng non sông tiến bước", không gian triển lãm của tỉnh tại Triển lãm thành tựu đất nước là nơi giới thiệu tới khách tham quan lịch sử hào hùng, truyền thống cách mạng và bản sắc văn hóa đặc sắc của mảnh đất và con người Quảng Trị; khẳng định: Quảng Trị ngày nay không chỉ là miền “đất lửa” của một thời oanh liệt mà đang trở thành miền đất vì hòa bình, mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng, an ninh, đậm đà bản sắc văn hóa và phát triển bền vững cùng đất nước.

Không gian triển lãm "Quảng Trị - đất lửa anh hùng cùng non sông tiến bước".

Một bức tranh đẫm máu và hoa

Trên dải đất miền Trung đầy nắng gió, nơi địa đầu khúc ruột miền Trung, Quảng Trị hiện lên như một trang sử sống động với quá khứ hào hùng, những đóng góp tích cực cho hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc.

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, Quảng Trị là chiến trường ác liệt, gian khổ và giữ một vị trí quan trọng trên địa bàn Liên khu IV. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Liên khu IV, Đảng bộ và nhân dân Quảng Trị đã biết vận dụng sáng tạo mọi tình huống của chiến tranh, đồng thời tổ chức, động viên toàn dân tham gia kháng chiến, tạo nên sức mạnh to lớn để chiến thắng kẻ thù.

Khách tham quan tìm hiểu về miền “đất lửa” anh hùng Quảng Trị.

Sự đóng góp điển hình của Quảng Trị vào kho tàng di sản quân sự Việt Nam trong 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp phải kể đến, đó chính là sự xuất hiện nhiều làng chiến đấu tiêu biểu. Các làng chiến đấu ở Quảng Trị đã trở thành hình mẫu quan trọng có tính chiến lược cho chủ trương “bám lấy thắt lưng địch mà đánh”.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cùng với miền Bắc, Quảng Bình (nay là Quảng Trị) tiến hành cuộc đấu tranh với tinh thần chủ động, tự tin, quyết chiến quyết thắng. Là tỉnh bắn rơi chiếc máy bay thứ 100, 300, 400, 500 và chiếc máy bay thứ 3.000 trên toàn miền Bắc, tỉnh đã được Bác Hồ liên tiếp gửi thư khen và động viên. Trong bức thư gửi cho toàn thể cán bộ chiến sĩ và nhân dân Quảng Bình nhân dịp Quảng Bình bắn rơi chiếc máy bay thứ 100, Bác đã viết: “Tỉnh nhà chiến đấu giỏi, sản xuất cũng giỏi”.

Khách tham quan đến triển lãm được nghe những câu chuyện lịch sử của mảnh đất anh hùng Quảng Trị.

Đặc biệt, đến với gian triển lãm của tỉnh, khách tham quan như lặng người khi được giới thiệu về Thành cổ Quảng Trị. Mùa hè đỏ lửa năm 1972, chỉ trong 81 ngày đêm chiến đấu giữ thành, hàng vạn chiến sĩ đã ngã xuống. Cả thị xã bị cày nát bởi hàng trăm ngàn tấn bom đạn, nhưng lá cờ đỏ sao vàng vẫn tung bay giữa trời.

Hơn 4.000 anh hùng liệt sĩ đã anh dũng chiến đấu và nằm lại nơi Thành cổ, tinh thần kiên cường chiến đấu và niềm tin quyết thắng của những người lính khi tuổi còn đôi mươi đã khẳng định ý chí sắt đá của con người trước bom đạn và điều kiện sống khắc nghiệt nhất của chiến tranh.

Những bức ảnh lịch sử, những hiện vật quý giá được trưng bày tại triển lãm giúp thế hệ trẻ sau này hiểu biết hơn về lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

Những hiện vật là vũ khí của đế quốc Mỹ được tìm thấy trên mảnh đất Quảng Trị được trưng bày tại triển lãm.

Những vỏ bom tạ, bom tấn đã không phát nổ được tìm thấy trên mảnh đất gió Lào cát trắng, được trưng bày tại triển lãm.

Thành cổ Quảng Trị hơn 50 năm qua vẫn luôn là bản tráng ca hào hùng của toàn thể nhân dân cả nước, là bức tranh đẫm máu và hoa cùng với bao trận đánh anh dũng khác làm nên kỳ tích, giành lại độc lập tự do cho dân tộc, quét sạch giặc ngoại xâm ra khỏi bờ cõi đất nước…

Chị Trần Nữ Hoàng Chinh, thuyết minh viên Bảo tàng tỉnh Quảng Trị và bác Nguyễn Duy Thuyên, cựu chiến binh 81 ngày đêm giữ Thành cổ. Cựu chiến binh Nguyễn Duy Thuyên chia sẻ, Quảng Trị là điểm tìm đến đầu tiên của ông bởi nơi đây là thanh xuân, là những ký ức một thời không thể nào quên với những người lính, nhất là khi trải qua cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị.

Độc đáo văn hóa và con người Quảng Trị

Quảng Trị là một tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ, có địa hình đa dạng và có vị trí đặc biệt trong dòng chảy lịch sử văn hóa của dân tộc. Đây là tỉnh đã có nhiều thay đổi về cương vực, có sự đan xen và tiếp biến văn hóa giữa các trung tâm văn hóa lớn của dân tộc, như văn hóa Việt Mường - Chămpa, Đông Sơn - Sa Huỳnh, Đàng Trong - Đàng Ngoài, Thăng Long - Phú Xuân...

Giới thiệu về mảnh đất và con người Quảng Trị trong không gian triển lãm.

Bên cạnh đó, Quảng Trị còn là một vùng đất văn hóa độc đáo với những âm sắc văn hóa tiêu biểu, đa sắc màu. Với 4 dân tộc chính là dân tộc Kinh, Bru-Vân Kiều, Chứt và Pa Kô, mỗi dân tộc đều mang một sắc màu văn hóa riêng, vừa thể hiện bản sắc của từng dân tộc vừa góp phần làm phong phú đa dạng thêm nền văn hóa chung của Quảng Trị.

Những hình ảnh chân thực về cuộc sống, sinh hoạt của đồng bào các dân tộc là minh chứng cho sự gắn bó keo sơn, đoàn kết của đại gia đình các dân tộc Việt Nam trên mảnh đất Quảng Trị. Con người Quảng Trị kiên trung, nhân hậu, năng động, đang chung tay kiến thiết quê hương, góp sức cùng cả nước tiến bước vào kỷ nguyên mới.

Những người con Quảng Trị tiêu biểu trong thời đại Hồ Chí Minh.

Gắn liền với con người là vùng đất mang trong mình chiều sâu lịch sử. Thành cổ Quảng Trị, Cầu Hiền Lương, Địa đạo Vịnh Mốc, Quảng Bình Quan, Hoành Sơn Quan – mỗi công trình, mỗi tấc đất nơi đây đều ghi dấu chân bao thế hệ anh hùng, là chứng nhân cho những tháng năm kháng chiến gian khổ và khát vọng độc lập, thống nhất.

Đổi mới, sẵn sàng hội nhập và phát triển bền vững

Sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất năm 1975, Quảng Trị – mảnh đất kiên cường chịu biết bao đau thương, mất mát – bước vào thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và xây dựng lại từ đống tro tàn đổ nát của khói lửa chiến tranh. Vượt lên muôn vàn khó khăn, với tinh thần “biến đau thương thành hành động”, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị đã đồng lòng, quyết tâm tái thiết quê hương.

Sau 50 năm, diện mạo một Quảng Trị mới được hình thành với nhiều dự án quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương. Trong ảnh: Những thành tựu của Quảng Trị từ sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất năm 1975.

Những bước đi đầu tiên của tỉnh luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Trung ương Đảng và Nhà nước. Năm 1976 - chỉ một năm sau ngày thống nhất - Tổng Bí thư Lê Duẩn đã về thăm và làm việc với tỉnh Quảng Trị, nhấn mạnh vai trò chiến lược đặc biệt của vùng đất tuyến đầu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Gần 50 năm sau, vào năm 2024, Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục đến thăm huyện đảo Cồn Cỏ - biểu tượng mới của ý chí vươn ra biển lớn - như một lời khẳng định mạnh mẽ về niềm tin của Trung ương đối với sự phát triển toàn diện của tỉnh.

Trong quá trình đổi mới và hội nhập, Quảng Trị đã không ngừng vươn mình, từng bước gặt hái nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực.

Chiến tranh đã lùi xa, Quảng Trị vươn mình bằng nỗ lực phi thường của quân và dân đất lửa. Nông nghiệp, công nghiệp, kinh tế biển, năng lượng tái tạo... của tỉnh đạt nhiều thành tựu. Quảng Trị đang khoác trên mình chiếc áo mới với những dự án phát triển du lịch xanh, những dự án năng lượng sạch, logistics trong tương lai...

Trong đó, nông, lâm, ngư nghiệp tiếp tục là thế mạnh chủ lực, với việc áp dụng công nghệ cao, chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi và mở rộng mô hình kinh tế trang trại, liên kết chuỗi giá trị. Ngư nghiệp phát triển mạnh, đặc biệt là đánh bắt xa bờ và nuôi trồng thủy sản ven biển. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng có bước phát triển mới với nhiều khu công nghiệp được hình thành, thu hút đầu tư trong và ngoài nước; các ngành nghề truyền thống cũng được khôi phục, gắn với phát triển du lịch.

Nhiều sản phẩm đặc trưng của Quảng Trị được trưng bày tại không gian triển lãm.

Đặc biệt, du lịch Quảng Trị ngày càng khẳng định vị trí trên bản đồ du lịch quốc gia, với nhiều cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, nhiều thắng cảnh nổi tiếng, như: Cửa biển Nhật Lệ, đảo Cồn Cỏ, Hoành Sơn Quan, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng - một di sản thiên nhiên thế giới, hang Sơn Đòng; hay du lịch tâm linh với những điểm đến thiêng liêng như Thành cổ Quảng Trị, Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Địa đạo Vịnh Mốc, Cầu Hiền Lương – sông Bến Hải, Cồn Cỏ... Mỗi địa danh không chỉ là di tích mà còn là “địa chỉ đỏ” thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước…

Ở vùng đất lửa ấy, thiên nhiên đã ban tặng nguồn tài nguyên vô tận với những động Phong Nha, hang Sơn Đoòng... để giúp tỉnh Quảng Trị có những định hướng phát triển du lịch. Trong ảnh: Khách tham quan check-in tại mô hình hang Sơn Đòng trong không gian triển lãm. Với nhiều du khách chưa có cơ hội được đặt chân đến Quảng Trị, triển lãm là dịp để "du lịch" đến Quảng Trị, thăm đất và người nơi đây.

Mô hình Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Đây là điểm đến thu hút rất nhiều du khách đến với Quảng Trị.

Từ mảnh đất từng gánh chịu hàng triệu tấn bom đạn, Quảng Trị hôm nay là sự kết nối hài hòa giữa "đất lửa” Quảng Trị và “quê hương Đại tướng" Quảng Bình, vẫn luôn tự hào với truyền thống kiên cường, bất khuất - một vùng “đất lửa anh hùng” và đang vươn lên thành vùng đất đổi mới, năng động, đậm đà bản sắc, sẵn sàng hội nhập và phát triển bền vững cùng đất nước.

ĐẶNG LOAN - NGUYỄN THẢO (thực hiện)