Xuất khẩu nông sản bứt phá, kỳ vọng cán mốc 70 tỷ USD

Xuất khẩu nông sản 9 tháng 2025 bứt phá mạnh mẽ

Cà phê lập đỉnh giá trị

Theo số liệu Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam tháng 9 năm 2025 ước đạt 6,35 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, tổng kim ngạch đạt 52,31 tỷ USD, tăng trưởng 14% so với cùng kỳ 2024 - một con số thể hiện sức bật đáng kể của ngành nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.

Xét theo khu vực, châu Á tiếp tục là thị trường chủ lực, chiếm 43,9% tổng kim ngạch. Châu Mỹ đứng thứ hai với 23%, kế đến là châu Âu với 14,2%. Dù tỷ trọng còn khiêm tốn, châu Phi và châu Đại Dương lại nổi bật với mức tăng trưởng ấn tượng, lần lượt 91,6% và 40,6%. Ở cấp độ thị trường cụ thể, ba đối tác lớn nhất của nông sản Việt Nam là Hoa Kỳ (20,6%), Trung Quốc (20%) và Nhật Bản (7,1%). Đáng chú ý, xuất khẩu sang Nhật Bản tăng tới 23,9%, phản ánh xu hướng mở rộng cơ hội ở các thị trường đòi hỏi chất lượng cao.

Trong bức tranh tổng thể đó, cà phê trở thành điểm sáng nhất. Riêng tháng 9, Việt Nam xuất khẩu 84 nghìn tấn cà phê, thu về 477,1 triệu USD. Tính chung 9 tháng, sản lượng cà phê xuất khẩu đạt 1,2 triệu tấn, tăng 11,1% so với cùng kỳ; song giá trị mang lại mới thật sự gây chú ý: 6,98 tỷ USD, tăng tới 61,4%. Nguyên nhân chính nằm ở sự bứt phá của giá xuất khẩu bình quân đạt 5.658,5 USD/tấn, cao hơn 45,3% so với năm trước. Đức hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất, chiếm 13,9% thị phần, tiếp theo là Italia và Tây Ban Nha (cùng 7,5%).

Trái ngược với cà phê, xuất khẩu gạo lại chịu áp lực giảm giá. Trong 9 tháng, Việt Nam xuất khẩu 7 triệu tấn gạo, gần như không thay đổi về khối lượng so với cùng kỳ, nhưng giá trị chỉ đạt 3,55 tỷ USD, giảm 18,5%. Giá gạo xuất khẩu bình quân giảm mạnh xuống 509 USD/tấn, thấp hơn 18,6% so với năm 2024. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ vẫn duy trì ổn định: Philippines dẫn đầu với 44% thị phần, tiếp đến là Ghana (11,4%) và Bờ Biển Ngà (10,7%).

Theo ông Trần Gia Long, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), bên cạnh cà phê, thủy sản và gỗ tiếp tục chứng tỏ vai trò là hai trụ cột quan trọng, góp phần giúp nông sản Việt Nam duy trì đà tăng trưởng tích cực.

Theo báo cáo, riêng tháng 9, giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 960 triệu USD. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,12 tỷ USD, tăng 12,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc hiện là thị trường lớn nhất, chiếm 19,8% thị phần, theo sau là Hoa Kỳ (17,3%) và Nhật Bản (15,2%). Nhu cầu phục hồi ở các nền kinh tế lớn cùng với chiến lược đa dạng hóa thị trường đã giúp ngành thủy sản có mức tăng trưởng hai con số đầy ấn tượng.

Ông Trần Gia Long chia sẻ, song hành cùng thủy sản, ngành gỗ và sản phẩm từ gỗ cũng đạt kết quả khả quan, với tổng kim ngạch cùng thủy sản vượt 20 tỷ USD trong 9 tháng. Đây là minh chứng cho sức cạnh tranh ngày càng cao của sản phẩm chế biến sâu, có giá trị gia tăng lớn.

Một điểm sáng đáng chú ý là sự mở rộng nhanh chóng của thị trường châu Âu. Trong 9 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang EU đạt 7,42 tỷ USD, tăng trên 40% so với cùng kỳ. Với đà tăng trưởng này, cả năm 2025 dự kiến xuất khẩu sang EU có thể đạt 9–10 tỷ USD, tạo động lực quan trọng cho mục tiêu kỷ lục mới.

Trong khi đó, Trung Quốc vẫn duy trì vị thế quan trọng, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Tuy nhiên, sự nổi lên của EU cho thấy xu hướng chuyển dịch thị trường đang dần hình thành, giảm bớt sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.

Vượt khó trong bối cảnh thiên tai và bất ổn toàn cầu

Đằng sau những con số ấn tượng, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, bối cảnh quốc tế tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn, từ xung đột thương mại đến biến động địa chính trị, đều có thể tác động đến xuất khẩu. Trong nước, hệ thống quản lý hai cấp tuy đã có nhiều cải thiện nhưng vẫn chưa vận hành trơn tru, cần tiếp tục tháo gỡ.

Đặc biệt, thiên tai trong năm 2025 đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Chỉ riêng ba cơn bão lớn, trong đó có bão số 10, đã khiến 57 người chết và mất tích, gây thiệt hại vật chất ước tính khoảng 14.541 tỷ đồng, tương đương 0,3% GDP cả nước. Ngay sau bão, Chính phủ đã chỉ đạo khẩn trương tổng kết thiệt hại và triển khai biện pháp khắc phục.

Trong bối cảnh khó khăn “kép”, vừa đối diện với rủi ro toàn cầu, vừa chịu sức ép thiên tai trong nước, ngành nông nghiệp vẫn giữ được nhịp tăng trưởng. Đây là kết quả từ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và sự chủ động, linh hoạt của các địa phương, doanh nghiệp và nông dân.

Theo ông Phùng Đức Tiến, nếu duy trì nhịp độ xuất khẩu trung bình 5 tỷ USD mỗi tháng trong quý IV, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2025 dự kiến đạt khoảng 67 tỷ USD. Trong kịch bản lạc quan hơn, nếu giữ vững mức kỷ lục 6 tỷ USD mỗi tháng như tháng 9 vừa qua, xuất khẩu cả năm hoàn toàn có thể vượt mốc 70 tỷ USD, đánh dấu một cột mốc lịch sử mới của ngành.

Mốc 70 tỷ USD không chỉ khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của nông sản Việt Nam trên thị trường toàn cầu, mà còn phản ánh hiệu quả của chiến lược tái cơ cấu ngành, đa dạng hóa thị trường và nâng cao giá trị chế biến. Đây được xem là cú hích quan trọng, mở ra dư địa tăng trưởng mới và tạo thêm động lực để ngành nông nghiệp hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong những năm tiếp theo.

Hải Yến