Xóa thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 01/01/2026: Tránh tình trạng 'ép' chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp

Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban chính sách thuế quốc tế, Cục Thuế, thành viên Ban soạn thảo dự thảo Luật cho biết, Điều 13 dự thảo Luật Quy định về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là để thực hiện chủ trương bỏ hình thức thuế khoán theo Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Theo đó, tại dự thảo Luật sửa đổi theo hướng:

Thứ nhất, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ mức doanh thu thực tế hàng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tự xác định thuộc đối tượng không chịu thuế, đối tượng chịu thuế theo quy định của pháp luật về thuế;

Thứ hai, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khai thuế theo tháng, quý, năm, từng lần phát sinh hoặc quyết toán, cơ quan thuế hỗ trợ thực hiện khai thuế trên cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế;

Thứ ba, quy định đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số khác.

Theo đánh giá của ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI: “Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh từ năm 2026 là một yêu cầu quan trọng của Nghị quyết 68-NQ/TW, cần thiết để đảm bảo công bằng và chống thất thu.

Tuy nhiên, cần có lộ trình hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, đồng thời đơn giản hóa chế độ kế toán, khai thuế phù hợp với năng lực thực tế của họ. Tránh tình trạng "ép" chuyển đổi nhưng hộ kinh doanh không kịp thích nghi, dẫn tới tăng gánh nặng, thậm chí rút lui khỏi thị trường…”.

Tuy nhiên khi chỉ còn hơn 100 ngày nữa là đến thời điểm xóa thuế khoán đối với hộ kinh doanh nhưng đến nay, nhiều hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đang rất lúng túng về việc triển khai thực hiện, vì vẫn chưa có hướng dẫn, nhất là liên quan đến sổ sách kế toán, mặc dù cơ quan thuế đã rất nỗ lực triển khai hóa đơn điện tử và hướng tới chế độ kê khai, sổ sách.

Do đó, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) đề nghị, nếu áp dụng từ năm 2026, cần có một giai đoạn chuyển tiếp để hộ kinh doanh, có thời gian chuẩn bị, làm quen. Đồng thời, trong năm 2026 nên có khoảng thời gian miễn xử phạt hoặc cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi.

Một số đại diện doanh nghiệp cũng đề xuất, cần có sự hỗ trợ, hướng dẫn rõ ràng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong quá trình chuyển đổi như hỗ trợ kê khai, tư vấn chuyển đổi mô hình, đào tạo kỹ năng số. Đồng thời xem xét áp dụng các mức khung thuế linh hoạt, phù hợp với từng nhóm và quy mô hoạt động khi triển khai thủ tục xóa thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 1/1/2026.

Còn ông Nguyễn Văn Phụng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) đề nghị Luật cần nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan quản lý trong việc giải thích, phổ biến chính sách, thay vì chỉ tập trung vào chế tài xử lý để hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nhanh chóng triển khai được các thủ tục về thuế khi xóa thuế khoán./.

Như Anh