Xóa rào cản địa giới hành chính khi đi khám, chữa bệnh
Bắt đầu từ ngày 1/7 vừa qua, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) có thể tự do lựa chọn nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu trong phạm vi toàn tỉnh, không bị giới hạn bởi địa giới hành chính.
Cùng với đó là hàng loạt chính sách mới giúp giảm thủ tục hành chính, bảo đảm quyền lợi người bệnh và thúc đẩy chuyển đổi số y tế. Ghi nhận cho thấy người dân đã đón nhận chính sách mới với nhiều thuận lợi và kỳ vọng.
Người dân thuận lợi
Theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 1/7, người dân có thể đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại bất kỳ trạm y tế xã, phòng khám hoặc bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh, thành phố mà không còn bị ràng buộc bởi nơi cư trú. Đây là lần đầu tiên rào cản hành chính được chính thức dỡ bỏ trong khám chữa bệnh BHYT sau nhiều năm áp dụng.

Cán bộ y tế hỗ trợ người dân khi thực hiện thủ tục khám, chữa bệnh tại bệnh viện. ảnh: Sở Y tế Hà Nội
Không ít người bày tỏ sự phấn khởi khi nay có thể chủ động chọn nơi khám gần nơi sinh sống hoặc làm việc, thay vì bị buộc phải quay về nơi đăng ký hộ khẩu như trước. Một số người cao tuổi chia sẻ: trước đây dù chỉ cách một cơ sở y tế vài trăm mét, họ vẫn phải đi xa hơn chỉ vì lệch ranh giới hành chính. Nay, với quy định mới, việc khám chữa bệnh thuận tiện hơn rất nhiều, không còn phải lo về thủ tục hoặc thiệt thòi quyền lợi khi đi khám đúng tuyến.
ThS. Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết: “Quy định mới không chỉ khắc phục bất cập khi chuyển đổi địa giới hành chính mà còn đảm bảo nguyên tắc công bằng và liên tục trong tiếp cận dịch vụ y tế. Người dân có thể yên tâm khám ở nơi gần nhất, thuận tiện nhất, kể cả khi địa giới hành chính chưa cập nhật”.
Tại Hà Nội, các cơ sở y tế tuyến cơ sở đã triển khai tiếp nhận theo quy định mới, cập nhật dữ liệu thông suốt với cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) để phục vụ người dân nhanh chóng, chính xác. Sở Y tế Hà Nội và BHXH thành phố cũng đồng loạt phát đi hướng dẫn tới các đơn vị trên địa bàn.
Một điểm mới được người dân quan tâm là quyền được thay đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh mỗi quý, thay vì chỉ một lần mỗi năm như trước. Việc đăng ký và điều chỉnh thông tin có thể thực hiện trực tiếp hoặc qua ứng dụng số của ngành bảo hiểm, giúp người dân linh hoạt hơn trong chăm sóc sức khỏe.
Đáng chú ý, từ ngày 1/7, Bệnh viện FV (TPHCM) – một bệnh viện tư nhân đạt chuẩn quốc tế chính thức trở thành cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu theo BHYT. Người dân khi đăng ký tại đây được hưởng đầy đủ quyền lợi mà không cần giấy chuyển tuyến. Đây được xem là bước mở rộng đáng kể, cho thấy chính sách BHYT không chỉ tháo gỡ các rào cản hành chính, mà còn tăng thêm cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao, kể cả trong hệ thống ngoài công lập.
TS.BS Nguyễn Đức Hòa – Phó Giám đốc BHXH Việt Nam nhận định: “Việc xóa bỏ giới hạn hành chính là bước tiến nhân văn trong cải cách y tế, không chỉ giúp phân luồng hợp lý bệnh nhân mà còn khuyến khích các cơ sở y tế nâng cao chất lượng để người dân lựa chọn.”
Thúc đẩy công bằng trong tiếp cận y tế
Không chỉ thuận tiện hơn, quy định mới còn giúp bảo vệ quyền lợi người bệnh trong bối cảnh nhiều địa phương đang thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và chính quyền hai cấp. Trước đây, sự thay đổi địa giới khiến nhiều người bị “lệch tuyến” do hệ thống chưa kịp cập nhật – dẫn tới việc không được thanh toán đầy đủ chi phí BHYT dù đi khám đúng nơi cư trú thực tế.
Giờ đây, với quyền lựa chọn linh hoạt, người dân không còn bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi đơn vị hành chính. Hệ thống cơ sở dữ liệu BHYT cũng được kết nối để bảo đảm tính liên tục trong hưởng quyền lợi.
Ông Dương Tuấn Đức - Giám đốc Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến (BHXH Việt Nam) cho biết: “Trước đây, nhiều người dân chỉ vì sai khác giữa nơi cư trú thực tế và nơi đăng ký BHYT mà bị từ chối thanh toán đúng tuyến. Giờ đây, với thay đổi này, quyền lợi người bệnh được đảm bảo hơn, thuận tiện và hợp lý hơn”.
Một điểm đáng chú ý khác là người dân không cần giấy chuyển tuyến khi điều trị nội trú tại cơ sở công lập trong cùng tỉnh – quy định từng gây không ít phiền toái cho người bệnh mạn tính hoặc trường hợp cấp cứu.
Ở góc độ chuyên môn, việc xóa bỏ địa giới hành chính còn tạo nền tảng để ngành y tế hoàn thiện hồ sơ sức khỏe cá nhân và triển khai hệ thống dữ liệu y tế liên thông. Khi đó, mỗi người dân đều có thể được chăm sóc sức khỏe tại nơi thuận tiện nhất, mọi thông tin điều trị đều được lưu trữ xuyên suốt, phục vụ quá trình theo dõi lâu dài.
Anh Vũ Thành Công - công nhân tại khu công nghiệp Bắc Thăng Long chia sẻ: “Trước phải về tận quê mới được khám đúng tuyến, giờ tôi đã đăng ký khám gần chỗ làm. Tiện lợi hơn nhiều, không ảnh hưởng công việc, mà vẫn được BHYT thanh toán đầy đủ”.
Ghi nhận tại Bệnh viện FV cũng cho thấy, chính sách mới đang phát huy tác dụng ở cả khối y tế tư nhân chất lượng cao. Người bệnh có thể kết hợp BHYT với bảo hiểm thương mại và chính sách hỗ trợ của bệnh viện, từ đó giảm thiểu đáng kể chi phí điều trị, đồng thời tiếp cận dịch vụ với chất lượng ngày càng tiệm cận chuẩn quốc tế.
Quy định mới cũng thúc đẩy một mô hình y tế công bằng hơn. Khi người bệnh có quyền lựa chọn, các cơ sở y tế không còn thụ động dựa vào địa bàn hành chính mà buộc phải nâng cao chất lượng phục vụ. Từ đó tạo động lực cải tiến chuyên môn, tăng cường năng lực y tế cơ sở – đúng với định hướng chiến lược của ngành.