Xem tuồng cổ ở Thanh Bình thự
HNN - Giữa tháng 7 vừa qua, Đoàn nghệ thuật hát bội tuồng cổ Ngọc Khanh cùng các đoàn nghệ thuật miền Nam đã tổ chức biểu diễn hai đêm tại Thanh Bình Từ Đường hay còn gọi là Thanh Bình thự - Nhà thờ tổ nghệ thuật hát tuồng truyền thống tọa lạc ở kiệt 281 Chi Lăng, phường Phú Xuân, thành phố Huế - một địa điểm có giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc đã được công nhận Di tích quốc gia.

Đoàn nghệ thuật truyền thống cung đình Huế (Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế) trong một buổi biểu diễn tại di tích Thanh Bình Từ Đường. Ảnh: Bảo Minh
Con phố cổ Chi Lăng những ngày này như rộn ràng hơn bởi sự có mặt của các nghệ sĩ cải lương, tuồng cổ từ TP. Hồ Chí Minh về Huế biểu diễn. Sau khi dâng hương tưởng nhớ các vị tổ đã có công khai sinh nghệ thuật hát bội, tuồng cổ, họ biểu diễn tại nhà hát cổ Thanh Bình để tri ân khán giả, thỏa niềm đam mê và tinh thần khát khao quảng bá, lan tỏa môn nghệ thuật truyền thống đặc sắc của Việt Nam với lịch sử phát triển hàng trăm năm nay.
Dưới gốc cây đa cổ thụ tại Thanh Bình thự, các nghệ sĩ tất bật hóa trang, chung quanh là những bộ trang phục với sắc màu rực rỡ, những va-li đạo cụ đầy ắp mang theo. Bao giờ cũng vậy, mỗi lần đến xem biểu diễn, hậu trường là nơi luôn cho tôi những cảm xúc thật khó quên.
Nghệ sĩ hài Hiếu Cảnh vừa tự hóa trang vừa cho biết, ông theo nghiệp biểu diễn môn nghệ thuật này từ lúc còn rất nhỏ. Ông nói, chừng nào còn được bà con khán giả thương, ủng hộ thì ông vẫn theo đuổi nghề, hết lòng phụng sự nghệ thuật, hết lòng phục vụ bà con cô bác. Ca sĩ Long Nhật, một người con của Huế đã khá thành danh nhân dịp về thăm nhà, biết nơi đây có sự kiện ý nghĩa này cũng đến dự. Anh xúc động cho biết, Thanh Bình thự gắn bó cùng tuổi thơ của anh với những lần đến đây xem các nghệ sĩ tuồng cổ, cải lương, hát bội biểu diễn.
nhiều khán giả bày tỏ mong ước Nhà hát Nghệ thuật Cung đình Huế, Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế quan tâm tổ chức những buổi diễn tại những sân khấu ngoài, riêng tôi là cả một bầu trời tuổi thơ đầy thương nhớ. Vậy nên những ngày này tôi lại háo hức không kém khi những người bạn rủ rê: “Tối ni đi coi cải lương không?”. Chỉ một câu thôi mà bao nhiêu kỷ niệm ùa về.
Ngày đó, mỗi lần nghe tiếng loa vang vang khắp xóm: “A lô, a lô, tối nay có đoàn cải lương...!” là chị em tôi lại nô nức xin ba mạ cho đi coi. Chúng tôi ăn cơm thật sớm và kéo nhau đi lúc ánh nắng vừa tắt trên ngọn ngọc lan ở đình làng Dương Xuân Hạ. Ba mạ cho tiền vé và không quên dúi cho chúng tôi một ít tiền thừa để ăn cây cà rem và uống nước đá.
Tôi thích nhất là được len lén núp sau cánh gà xem các nghệ sĩ hóa trang trước giờ biểu diễn. Những bộ lông mày được tô đậm, những má phấn, những môi son, đặc biệt nhất là những bộ xiêm y, những bộ võ phục được đính cườm, đính đá rực rỡ lấp lánh kiêu sa dưới ánh đèn sân khấu. Trên khoảng sân hợp tác xã, bà con cô bác ngồi xem chật kín. Tiếng nói chuyện xì xầm, tiếng rao của những người bán cà rem, bán nước đá, đậu phụng... hòa lẫn trong tiếng đàn, trống rộn rã.
Có những đoạn tuồng nghệ sĩ biểu diễn hay, ca mùi, bà con lại ném tiền lên sân khấu rào rào. Cũng cần nói thêm rằng những hiện kim, hiện vật mà khán giả ném lên sân khấu là để tỏ bày sự hâm mộ, yêu quý, khích lệ của mình dành cho các nghệ sĩ, đã thành thông lệ, là nét văn hóa giao lưu giữa khán giả và nghệ sĩ...
Trời về khuya, nhưng sân khấu Thanh Bình Từ Đường hôm ấy vẫn còn sáng rực với những trích đoạn đặc sắc. Bà con xứ Huế vẫn kéo tới mỗi lúc mỗi đông, chật kín cả con hẻm dẫn lối vào từ đường. Họ cùng khóc, cùng cười, những tràng pháo tay cổ vũ không ngớt. Những hình ảnh đẹp đó của khán giả đã nói lên tình yêu nghệ thuật cổ luôn khát khao trong tim.
Nhân dịp này, nhiều khán giả bày tỏ mong ước Nhà hát Nghệ thuật Cung đình Huế, Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế quan tâm tổ chức những buổi diễn tại những sân khấu ngoài trời như địa điểm Thanh Bình thự để đưa khán giả đến gần hơn với nghệ thuật. Được thưởng thức nghệ thuật bằng hình thức gần gũi này, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận hơn. “Vô tri bất mộ” - không hiểu làm sao quý. Những thế hệ sau nếu hạn chế tiếp cận với nghệ thuật truyền thống thì làm sao hiểu để mà yêu những giá trị nghệ thuật truyền thống trên chính quê hương mình.