Xe tự hành không vô lăng và chân ga được cấp phép tại Mỹ

Ngành công nghiệp xe tự hành tại Mỹ vừa ghi nhận một bước tiến quan trọng khi Cơ quan An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) cấp giấy miễn trừ đặc biệt cho mẫu Robotaxi của Zoox để có thể vận hành thử nghiệm.

Zoox Robotaxi đang được triển khai tại thành phố Las Vegas (Nevada), và dự kiến có thể quay trở lại tại các thành phố lớn như San Francisco (California), Austin (Texas) và Miami (Florida).

Điểm khác biệt trên phương tiện của Zoox là không được trang bị vô lăng, bàn đạp ga/thắng hay có người lái, khác biệt hoàn toàn so với dòng xe Robotaxi của Tesla. Đây là lần đầu tiên một phương tiện sản xuất tại Mỹ nhận được loại giấy phép này, trước đó chỉ xe tự hành từ nước ngoài mới đủ điều kiện.

Zoox, công ty phát triển xe tự hành thuộc sở hữu của Amazon, coi đây là một thắng lợi lớn, đặc biệt khi quyết định này đến ngay thời điểm cuộc điều tra liên bang về việc tuân thủ quy định của hãng sắp khép lại. Năm 2022, NHTSA từng mở cuộc điều tra để xác định liệu xe của Zoox, vốn được tự chứng nhận mà không có điều khiển truyền thống, có đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn liên bang hay không. Sau đó, hãng đã nộp đơn xin miễn trừ một số yêu cầu và vừa được phê duyệt theo chương trình "Automated Vehicle Exemption Program" mở rộng.

Trước đây, các mẫu xe tự hành của Zoox vận hành trên đường phố dựa vào cơ chế "tự chứng nhận", mặc dù phương tiện này không có vô lăng, bàn đạp ga/thắng hay người lái giám sát.

Bộ trưởng Giao thông Mỹ Sean Patrick Duffy cho biết động thái này là một phần trong "Chương trình nghị sự đổi mới", nhằm thúc đẩy công nghệ và năng lực sản xuất nội địa. Ông cho biết: "Đây là một chiến thắng kép cho an toàn và đổi mới. Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, các công ty Mỹ như Zoox đã có quy trình để tạo ra và thử nghiệm công nghệ mới nhất. Nước Mỹ – chứ không phải Trung Quốc – sẽ dẫn dắt tương lai của xe tự hành".

Tuy nhiên, giấy miễn trừ này không đồng nghĩa Zoox đã hoàn toàn đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn hiện hành. Công ty sẽ phải điều chỉnh hoặc gỡ bỏ những tuyên bố trước đây cho rằng xe của họ đã tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn an toàn liên bang, bởi giấy phép hiện tại chỉ cho phép thử nghiệm theo diện miễn trừ.

Đã có ít nhất 2 vụ tai nạn liên quan đến xe tự hành của Zoox tại San Francisco và Las Vegas. Ngay lập tức, hãng vận chuyển này đã cho triệu hồi và cập nhật phần mềm đội xe gần 300 chiếc trên toàn nước Mỹ.

Trước khi nhận được giấy miễn trừ chính thức, Zoox đã vận hành các mẫu xe tự hành trên đường công cộng dựa trên cơ chế tự chứng nhận rằng phương tiện của họ đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn liên bang dù không có vô lăng và bàn đạp truyền thống. Tuy nhiên, do chưa có quy định rõ ràng cho loại xe phi truyền thống này, NHTSA đã mở cuộc điều tra vào năm 2022 nhằm làm rõ việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.

Kết quả điều tra dẫn tới việc Zoox phải xin giấy miễn trừ để được phép thử nghiệm xe theo một khuôn khổ pháp lý rõ ràng hơn. Giấy miễn trừ mới được cấp chỉ cho phép Zoox vận hành xe trong phạm vi thử nghiệm, chưa phải là giấy phép thương mại rộng rãi.

Việc “cởi bỏ” một số rào cản an toàn và pháp lý dành cho Zoox có thể được xem như một động thái khuyến khích sự phát triển của các doanh nghiệp xe tự hành tại Mỹ. Tuy nhiên, các phương tiện này vẫn phải tuân thủ sự giám sát chặt chẽ từ NHTSA.

NHTSA vẫn đang theo dõi sát sao hoạt động của Zoox. Vào tháng 5/2024, cơ quan này đã mở cuộc điều tra sau 2 vụ va chạm đâm từ phía sau và một đợt triệu hồi liên quan đến hệ thống phanh. Gần đây nhất vào tháng 5/2025, Zoox buộc phải triệu hồi 270 xe ngay sau khi một Robotaxi gặp tai nạn tại Las Vegas.

Việt Hà

Theo Carscoops