Xây dựng 'nông thôn thông minh, hạnh phúc'

Tuy nhiên, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, biến đổi khí hậu phức tạp và chuyển đổi số đang trở thành động lực phát triển quốc gia, yêu cầu đặt ra cho thành phố trong xây dựng nông thôn mới không dừng lại ở “đạt chuẩn”, mà cần chuyển sang tầm cao mới là xây dựng “nông thôn thông minh, hạnh phúc”.

Tính đến tháng 6-2025, toàn bộ 17 huyện và thị xã Sơn Tây với 383 xã của Hà Nội đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Trong số này có 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 60%) và 109 xã đạt kiểu mẫu. Kết quả này vượt chỉ tiêu Trung ương đề ra. Đáng chú ý, thu nhập bình quân khu vực nông thôn đạt 74,3 triệu đồng/người/năm, cao gấp 6 lần so với năm 2010; hộ nghèo ở khu vực nông thôn đã được xóa bỏ hoàn toàn. Hạ tầng thiết yếu khu vực nông thôn được thành phố đầu tư đồng bộ, từ giao thông, hệ thống cấp nước, xử lý rác thải, trường học, y tế đến không gian công cộng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân...

Các chuyên gia cho biết, xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng lại ở “đạt chuẩn” các tiêu chí. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, nhất là từ ngày 1-7 tới, chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào hoạt động, Hà Nội cần xác định hướng đi mới trong xây dựng “nông thôn thông minh, hạnh phúc”. Trong đó, “nông thôn thông minh” không đơn thuần là ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp mà còn là chuyển đổi toàn diện từ hạ tầng, quản lý, dịch vụ công đến giáo dục, y tế, văn hóa… đều được tích hợp công nghệ số để nâng cao chất lượng sống. “Nông thôn hạnh phúc” là nơi cư dân được sống trong môi trường trong lành, an toàn, gắn kết cộng đồng, giữ gìn bản sắc văn hóa và được bảo đảm an sinh xã hội.

Thực tế cho thấy, nhiều xã ở ngoại thành Hà Nội đã bắt đầu số hóa quản lý hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp, xây dựng mô hình du lịch làng nghề, phát triển thương hiệu nông sản gắn với truy xuất nguồn gốc, thương mại điện tử…

Tuy nhiên, trên lộ trình xây dựng “nông thôn thông minh, hạnh phúc”, thành phố cần khắc phục một số tồn tại. Đó là bài toán xử lý ô nhiễm môi trường; di chuyển làng nghề trong khu dân cư; cải tạo không gian cảnh quan, gìn giữ bản sắc văn hóa vùng nông thôn...

Một điểm nghẽn khác là thiếu tiêu chí rõ ràng để đánh giá “nông thôn thông minh, hạnh phúc”. Bởi, khi chưa có hệ tiêu chí phù hợp, các địa phương khó triển khai đồng bộ, thiếu định hướng cụ thể trong quy hoạch, đầu tư và giám sát chất lượng. Bên cạnh đó, quy hoạch không gian nông thôn cần được xem xét lại theo định hướng rõ các vùng: Vùng đô thị hóa, vùng sản xuất nông nghiệp, vùng bảo tồn cảnh quan sinh thái.

“Nông thôn thông minh, hạnh phúc” không phải là một mô hình lý tưởng xa vời, mà chính là sự phát triển tiếp nối từ nền tảng những thành tựu mà thành phố Hà Nội đã dày công vun đắp suốt hơn một thập kỷ qua; để khẳng định tư duy lấy con người làm trung tâm, người dân là chủ thể sáng tạo, thụ hưởng và lan tỏa giá trị.

Hà Nội đang có cơ hội rất lớn để trở thành địa phương tiên phong trong chuyển đổi mô hình nông thôn mới. Vấn đề ở đây không phải là “có làm được hay không”, mà “làm như thế nào để nhanh hơn, sâu hơn và thực chất hơn”. Bằng tinh thần dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm, Hà Nội hoàn toàn có thể hiện thực hóa khát vọng ấy để nông thôn Thủ đô không chỉ đáng sống, mà còn đáng tự hào.

Hoàng Sơn