Xây dựng nông thôn mới ở Hà Nôị15 năm hành trình đổi mới nông thôn

Diện mạo nông thôn của Hà Nội thay da, đổi thịt từng ngày.

Những kết quả ấn tượng

Năm 2010, khi bắt đầu thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Hà Nội phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Nông thôn chiếm tới hơn 70% diện tích và 65% dân số, nhưng hạ tầng còn thiếu thốn, sản xuất manh mún. Thu nhập bình quân chỉ đạt 13 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo lên tới 11,25%. Trước bối cảnh đó, Hà Nội đã xác định hướng đi riêng: “Không nóng vội, nhưng quyết liệt - Không bằng mọi giá, mà bền vững lâu dài.”

Để tạo động lực phát triển nông nghiệp, nông thôn xứng với không gian, tầm vóc mới, giai đoạn 2011 - 2015 và 2016 - 2020, Thành ủy Hà Nội đã ban hành 2 chương trình công tác trọng tâm toàn khóa đều lấy tên là Chương trình số 02 với nội dung trọng tâm về phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống nông dân. Giai đoạn 2021 - 2025, Thành ủy tiếp tục ban hành Chương trình số 04 về đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân. Đây là những kim chỉ nam quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển đồng bộ giữa khu vực nội và ngoại thành.

Với quan điểm ưu tiên hoàn thiện thể chế và cơ chế chính sách, Hà Nội đã cụ thể hóa các tiêu chí quốc gia phù hợp với đặc thù riêng. Một loạt nghị quyết chuyên đề đã được HĐND thành phố ban hành nhằm thúc đẩy nông nghiệp, làng nghề và xây dựng hạ tầng. Đặc biệt, chính sách dồn điền đổi thửa được xem là một "cuộc cách mạng" về đất đai, trở thành đột phá quan trọng giúp Hà Nội hoàn thành các tiêu chí NTM.

Giai đoạn 2016-2020, Hà Nội tập trung vào đầu tư hạ tầng như đường sá, trường học, nhà văn hóa, thủy lợi... Đồng thời, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, khuyến khích các mô hình công nghệ cao, liên kết sản xuất và triển khai chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Những nỗ lực này đã mang lại thành quả ấn tượng. Đến năm 2020, giá trị gia tăng ngành nông nghiệp đạt 4,2%. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng lên 55 triệu đồng/người/năm. Đời sống người dân được cải thiện, diện mạo nông thôn thay đổi rõ rệt. Hơn 90% số xã đã đạt chuẩn NTM, 13 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, và 7 huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Người dân được thụ hưởng thành quả của mình.

Hoàn thành xây dựng nông thôn mới cấp thành phố

Kết quả của Chương trình xây dựng NTM đã tạo nền tảng vững chắc, làm tiền đề quan trọng để TP. Hà Nội tiếp tục triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025. Những thành tựu trong sản xuất nông nghiệp, kết cấu hạ tầng nông thôn, cải thiện môi trường, nâng cao đời sống vật chất và tình thần cho người dân không chỉ khẳng định tính đúng đắn của định hướng giai đoạn trước mà còn giúp Hà Nội tự tin bước vào giai đoạn mới với mục tiêu xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, giàu bản sắc.

Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 04/CTr về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021- 2025". Chương trình kế thừa và tiếp nối thành công của 2 giai đoạn: 2010-2015 và 2016-2020 với ba mục tiêu chính: Xây dựng nông thôn mới thiết thực hơn, hiệu quả hơn và bền vững hơn gắn liền với quá trình đô thị hóa; cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nông dân.

Giai đoạn này, thành phố tập trung vào các tiêu chí nâng cao, kiểu mẫu – tạo chiều sâu bền vững. Xây dựng nông thôn mới với các tiêu chí cao hơn theo hướng gắn với tiêu chí đô thị, đi liền với bảo tồn văn hóa, môi trường sinh thái và bản sắc địa phương, trở thành hình mẫu về phát triển nông thôn toàn diện. Nông nghiệp, nông thôn Hà Nội đã chuyển mình mạnh mẽ vì một nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh.

Thành quả xứng đáng sau 15 năm nỗ lực

Sau 15 năm kiên trì với tinh thần "Đảng lãnh đạo, Nhà nước hỗ trợ, Nhân dân làm chủ và hưởng lợi", cùng sự chỉ đạo sâu sát và đồng bộ từ mọi cấp, khu vực nông thôn Hà Nội đã có một cuộc chuyển mình ngoạn mục. Từ hạ tầng, kinh tế, chất lượng cuộc sống cho đến cảnh quan môi trường, tất cả đều được lột xác mạnh mẽ.

Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1226/QĐ-TTg ngày 22/6/2025 công nhận Thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024.

Với những nỗ lực vượt trội, Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM cấp thành phố năm 2024 (trước 1 năm so với Kế hoạch). Là địa phương đứng đầu cả nước về xây dựng nông thôn mới với các con số ấn tượng, đó là 100% số xã đạt chuẩn NTM; 229 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 146,8% so với mục tiêu Chương trình); 109 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (đạt 136,2% so với mục tiêu Chương trình); 100% huyện, thị xã đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 6/17 huyện đạt chuẩn huyện NTM nâng cao (đạt 150% so với mục tiêu Chương trình). Tỷ lệ hộ nghèo toàn thành phố xuống 0% theo chuẩn nghèo đa chiều TP. Hà Nội giai đoạn 2022 – 2025…

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội

Khánh Duy