Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu: Nỗ lực để về đích đúng hẹn

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, người dân xã Tân Đức (Phú Bình) đã đóng góp 9,9 tỷ đồng bằng tiền, ngày công lao động...

Từ những mô hình đầu tiên

Năm 2023, xã Tân Đức (Phú Bình) trở thành xã nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025. Để đạt được kết quả này, chính quyền và người dân địa phương đã nỗ lực không ngừng.

Trước đó, năm 2021, Tân Đức là một trong những xã đầu tiên ở huyện Phú Bình đạt chuẩn NTM nâng cao khi hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75 chỉ tiêu theo quy định.

Trong quá trình xây dựng NTM kiểu mẫu, xã đã huy động được trên 24 tỷ đồng đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng (như đường giao thông, nhà văn hóa xóm...), trong đó người dân đóng góp 9,9 tỷ đồng; địa phương không phát sinh nợ đọng.

Theo đó, các tiêu chí của xã NTM được duy trì và ngày càng nâng cao về chất lượng. Đặc biệt, Tân Đức đã xây dựng được 2 xóm NTM thông minh với hạ tầng internet cáp quang và thông tin di động 4G/5G bao phủ đến các hộ dân; lắp đặt wifi miễn phí tại nhà văn hóa xóm...

Tân Đức hiện có 2 hợp tác xã hoạt động hiệu quả, có kết nối tiêu thụ sản phẩm; gạo J02 của xã đạt OCOP 3 sao; địa phương quy hoạch được vùng sản xuất lúa J02 tập trung tại 6 xóm. Ngoài ra, xã còn thực hiện các dự án phát triển sản xuất và giới thiệu việc làm cho người lao động, đời sống của người dân ngày càng được nâng lên.

Tại thời điểm đạt xã NTM kiểu mẫu (2023), thu nhập bình quân đầu người của Tân Đức đạt hơn 61 triệu đồng/người; tỷ kệ hộ nghèo còn 1,93%.

Không chỉ Tân Đức, các xã NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh đều phải hoàn thành các tiêu chí và chỉ tiêu “nặng ký” như vậy. Thực tế này cho thấy, để trở thành xã NTM kiểu mẫu đòi hỏi rất nhiều tiêu chí “cứng” và việc đánh giá cũng khá ngặt nghèo. Không chỉ đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2018-2020 phải tập trung rà soát, chỉ đạo thực hiện, đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025.

Thu nhập bình quân đầu người của xã tại thời điểm xét, công nhận xã NTM kiểu mẫu phải cao hơn từ 10% trở lên so với mức thu nhập bình quân đầu người áp dụng theo quy định đối với xã NTM nâng cao tại cùng thời điểm; có ít nhất một mô hình thôn thông minh, do UBND cấp tỉnh quy định cụ thể.

Đặc biệt là cần đạt tiêu chí quy định xã NTM kiểu mẫu theo ít nhất một trong các lĩnh vực nổi trội (sản xuất, giáo dục, văn hóa, du lịch, cảnh quan môi trường, an ninh trật tự, chuyển đổi số...) mang giá trị đặc trưng của địa phương, do UBND cấp tỉnh ban hành.

Ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết: Các xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh đã góp phần lan tỏa để các địa phương đã đạt chuẩn NTM nâng cao cùng nỗ lực, duy trì và xây dựng các tiêu chí ngày càng chất lượng hơn. Khi trở thành xã NTM kiểu mẫu, kết cấu hạ tầng được đầu tư hiện đại, văn minh hơn; đời sống người dân cũng ngày càng được nâng cao.

Hưởng ứng Chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, người dân xã Hà Thượng (Đại Từ) không chỉ đóng góp kinh phí mở rộng, cứng hóa đường giao thông, mà còn tích cực góp công để các tuyến đường quê trở nên xanh, sạch, đẹp.

Đến những mục tiêu mới

Năm 2025, Thái Nguyên phấn đấu có thêm 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Ngay từ đầu năm, tỉnh đã chỉ đạo cấp huyện rà soát và tổ chức cho các địa phương đăng ký để xây dựng điển hình, trong đó tập trung vào các xã đạt chuẩn NTM nâng cao có tiêu chí và tiêu chuẩn đạt chất lượng.

Theo danh sách, toàn tỉnh có 8 xã đăng ký đạt NTM kiểu mẫu (cao hơn so với mục tiêu đề ra), gồm: Vạn Phú, Hà Thượng, Hoàng Nông (Đại Từ); Phú Đình (Định Hóa); Bá Xuyên (TP. Sông Công); Phúc Thuận, Minh Đức, Thành Công (TP. Phổ Yên).

Tuy nhiên, để hoàn thành mục tiêu đề ra, các cấp, ngành chức năng trong tỉnh nên xem xét, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, bền vững, nhất là quan tâm nhiều hơn tới việc hỗ trợ các xã đã đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí NTM, bảo đảm đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030.

Bên cạnh những nỗ lực của chính quyền cơ sở và sự quan tâm đầu tư của tỉnh, các địa phương đề nghị tỉnh nên có quy định, định hướng về cơ chế phân bổ vốn ngân sách nhà nước, cơ chế đầu tư, cơ chế hỗ trợ và cơ chế lồng ghép các chương trình, dự án khác trên cùng địa bàn để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình, nhất là trong xây dựng NTM kiểu mẫu. Cùng với đó là cơ chế phân bổ nguồn lực một các hợp lý, ngoài việc hỗ trợ các xã chưa đạt chuẩn NTM cần có cơ chế khuyến khích các xã xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu…

Tùng Lâm