Xây dựng nông nghiệp thông minh ở Thanh Oai

Hướng đi này không chỉ giúp nâng giá trị nông sản và thu nhập cho nông dân, mà còn bảo đảm an toàn thực phẩm, giảm phát thải và gìn giữ cảnh quan nông thôn.

Mô hình trồng nho sữa kết hợp du lịch sinh thái ở xã Thanh Oai thu hút du khách tham quan, trải nghiệm. Ảnh: Đỗ Phong

Theo thống kê, đến nay Thanh Oai đã hình thành vùng lúa hàng hóa chuyên canh hơn 743ha với các giống chất lượng cao, cho năng suất bình quân khoảng 12 tấn/ha/năm và thu nhập vào khoảng 145 triệu đồng/ha/năm. Quy mô đủ lớn như trên cho phép tổ chức dịch vụ đầu vào - đầu ra, chuẩn hóa quy trình và đồng bộ các ứng dụng số để quản trị đồng ruộng hiệu quả hơn.

Cùng với đó, Thanh Oai đã phát triển và duy trì 11 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, từ lúa VietGAP, lúa chuyển đổi hữu cơ, cây ăn quả hữu cơ đến chăn nuôi lợn theo tiêu chuẩn VietGAP và ISO 9001:2015, xây dựng vùng rau an toàn. Các mô hình cho thấy hiệu quả rõ rệt về năng suất, chất lượng và tính ổn định thị trường.

Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Nguyễn Đăng Mạnh cho biết: Tiền đề quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở Thanh Oai chính là ứng dụng cơ giới hóa và khoa học, sản xuất sạch. Hiện, cơ giới hóa là “xương sống” của sản xuất thông minh. Thanh Oai đạt cơ giới hóa 100% ở khâu làm đất, 99% ở khâu thu hoạch. Chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản đã ứng dụng tự động hóa ở mức cao tại các trang trại vừa và lớn.

“Chúng tôi xác định chuyển trọng tâm từ sản lượng sang chất lượng và chuỗi giá trị. Nông nghiệp thông minh, xanh sẽ dựa trên ba trụ cột: Số hóa quản trị mùa vụ, chuẩn hóa sau thu hoạch - chuỗi lạnh và phát triển kinh tế tuần hoàn”, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Nguyễn Đăng Mạnh nhấn mạnh, đồng thời cho biết, địa phương sẽ huy động các nguồn lực để đầu tư hạ tầng số, kho mát, điểm làm mát sơ cấp và hoàn thiện truy xuất nguồn gốc cho nhóm sản phẩm chủ lực.

Bà Nguyễn Thị Liên, hộ trồng rau an toàn tại Kim An (xã Thanh Oai) chia sẻ thêm: “Khi quy mô mở rộng, chúng tôi sẽ áp dụng cảm biến và tưới tiết kiệm, giảm phân bón, cho cây khỏe, ít sâu bệnh. Sản phẩm có tem QR truy xuất, vào siêu thị mini thuận lợi hơn, giá trị tăng thêm rõ rệt”.

Theo Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Vũ Quỳnh, để hiện thực hóa hướng đi “thông minh, xanh”, Thanh Oai tập trung đầu tư cho đồng ruộng, nhà sơ chế và thị trường. Xã sẽ định hướng xây dựng bản đồ số hóa lô - thửa được cập nhật theo mùa vụ, kết nối lịch cơ giới hóa để tối ưu thời gian cấy, gặt, phun phòng. Nhật ký điện tử trở thành “hồ sơ” bắt buộc cho vùng lúa và vùng rau trọng điểm, tích hợp dữ liệu cảm biến và dự báo thời tiết để đưa ra quyết định chính xác, giảm rủi ro và hạ chi phí sản xuất. Ở khâu thương mại, mã QR truy xuất nguồn gốc được gắn với từng lô hàng liên thông dữ liệu kiểm soát chất lượng để các chợ, cửa hàng tiện ích, siêu thị mini dễ dàng kiểm tra và niêm yết thông tin sản phẩm.

Không chỉ trong sản xuất, sau thu hoạch Thanh Oai cũng hướng tới “xanh hóa”. Theo đó, rơm rạ sau gặt được ủ làm phân hữu cơ hoặc sản xuất nấm, hạn chế đốt sau thu hoạch. Chất thải chăn nuôi được xử lý làm biogas và phân hữu cơ vi sinh. Nước thải sơ chế rau phải được xử lý trước khi xả, phù hợp định hướng môi trường đô thị - nông thôn của địa phương.

Cùng với kỹ thuật, con người là chìa khóa. Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Vũ Quỳnh cho biết: Xã dự kiến mở rộng đào tạo “nông dân số” về sử dụng ứng dụng nhật ký, vận hành điểm làm mát - kho mát và tuân thủ Quy trình thao tác chuẩn - SOP; đồng thời tập huấn cho cán bộ hợp tác xã về quản trị dữ liệu, đàm phán hợp đồng, logistics lạnh và quản lý rủi ro an toàn thực phẩm. Trên nền cải cách hành chính và chuyển đổi số trong quản lý, cơ chế đối thoại công - tư sẽ được duy trì để xử lý kịp thời vướng mắc về thủ tục, mặt bằng, môi trường, bảo đảm tiến độ đầu tư hạ tầng chuỗi giá trị.

“Chính quyền cam kết đồng hành từ quy hoạch dẫn dắt, hạ tầng đồng bộ đến thủ tục thông suốt, tạo môi trường thuận lợi để các mô hình thông minh, xanh phát huy hiệu quả”, Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Vũ Quỳnh khẳng định.

Với những bước đi bài bản, Thanh Oai đang đi từ nền tảng sản xuất hàng hóa - cơ giới hóa - chuyển đổi số đã tích lũy để bước vào giai đoạn bứt phá bằng số hóa chuỗi giá trị, chuẩn hóa sau thu hoạch và kinh tế tuần hoàn. Tương lai gần, nông nghiệp thông minh, xanh sẽ không chỉ là mục tiêu mà là thực tiễn mang lại giá trị gia tăng, an toàn thực phẩm và không gian nông thôn hiện đại, sinh thái giữa lòng Thủ đô.

Đỗ Minh