Xây dựng những vùng quê đáng sống

Nhiều làng quê trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang đổi thay từng ngày với cảnh quan nông thôn khang trang, đường làng sạch đẹp, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Trong ảnh: Diện mạo nông thôn mới ở xã Bình Yên. Ảnh T.L

Làng quê đổi thay

Để xây dựng những miền quê đáng sống, mỗi thôn, xã của tỉnh Thái Nguyên đều lựa chọn những cách làm phù hợp với thực tế địa phương. Trong đó, địa phương tranh thủ nguồn lực đầu tư hạ tầng đồng bộ, tập trung phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Thôn Khuân Bang, hiện có 60 hộ dân, là một trong những điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới (NTM) ở xã Chợ Mới. Giữa màu xanh bạt ngàn của rừng keo, rừng mỡ là những con đường bê tông nội thôn bằng phẳng, nối liền từng ngôi nhà sàn mái ngói đỏ tươi, khang trang và sạch đẹp. Người dân trong thôn đẩy mạnh phát triển kinh tế, tận dụng lợi thế đất đai và khí hậu để trồng các loại cây có giá trị như chè, cây ăn quả, dưa hấu, dưa lê, góp phần cải thiện đời sống và giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo.

Nhiều năm nay, gia đình ông Dương Văn Đạt ở thôn Khuân Bang đã mạnh dạn chuyển đổi 2.000m2 đất ruộng sang trồng dưa hấu và dưa lê. Mỗi vụ, gia đình ông Đạt thu về từ 30-40 triệu đồng, mang lại nguồn thu ổn định. Không dừng lại ở sản xuất nông nghiệp, gia đình ông Đạt còn đầu tư chỉnh trang ngôi nhà sàn khang trang để phát triển dịch vụ lưu trú, homestay, đón đầu định hướng xây dựng Khuân Bang trở thành làng du lịch cộng đồng.

Ông Dương Văn Đạt chia sẻ: Khi địa phương vận động chuyển đổi cây trồng và phát triển du lịch cộng đồng, tôi nhận thấy đây là cơ hội để thay đổi. Việc trồng dưa mang lại hiệu quả kinh tế và ổn định thu nhập, còn phát triển du lịch là hướng đi mới, mở ra cơ hội nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống trong thời gian tới.

Một góc thôn Khuân Bang - điểm sáng trong xây dựng NTM ở xã Chợ Mới.

Hiện nay, thôn Khuân Bang có khoảng 40 ngôi nhà sàn của người Tày được xây dựng khang trang, sạch sẽ và thoáng mát. Năm 2024, thực hiện chủ trương phát triển làng du lịch cộng đồng, Khuân Bang đã được hỗ trợ tư vấn về không gian, cảnh quan, sản phẩm du lịch, đào tạo nguồn nhân lực và xúc tiến quảng bá. Mỗi gia đình đều ý thức được vai trò của mình trong công cuộc xây dựng NTM và phát triển du lịch cộng đồng.

Các hộ dân chủ động thực hiện những công việc cụ thể như thành lập tổ chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi cá, hay trồng rau sạch để nâng cao thu nhập, đồng thời dần hình thành sản phẩm đặc trưng phục vụ nhu cầu khách du lịch. Thôn còn thành lập đội hát Then, đàn Tính phục vụ các hoạt động văn hóa, văn nghệ, bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc. Nhiều hộ dân chủ động trồng hoa, cây cảnh ven đường, quanh nhà, giúp tạo cảnh quan sạch đẹp.

Hiện thôn có 10 hộ đăng ký xây dựng homestay. Các ngôi nhà sàn được khai thác để lưu trú cho khách, tổ chức giao lưu ẩm thực và các hoạt động văn hóa, trải nghiệm. Địa phương phối hợp mở lớp tập huấn, đồng thời tổ chức đoàn tham quan học hỏi các mô hình du lịch cộng đồng, góp phần nâng cao kỹ năng làm du lịch cho người dân.

Ông Ngô Quốc Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND xã Chợ Mới, cho biết: Xã sẽ tranh thủ tối đa các nguồn lực để hỗ trợ người dân phát triển sản phẩm du lịch gắn với phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa truyền thống. Đồng thời nâng cao năng lực quản lý và phục vụ du khách cho người dân địa phương.

Trong tiến trình xây dựng NTM, được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và sự chung tay của nhân dân, diện mạo nông thôn trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã có những bước chuyển biến rõ rệt.

Bước chuyển trong nhận thức cộng đồng

Đến xóm Phú Thọ, xã Vô Tranh, nhiều người ấn tượng với những con đường sạch sẽ, thông thoáng, nơi mỗi gia đình đặt thùng rác màu xanh có nắp đậy ngay ngắn trước cửa. “Thùng rác gia đình” đã trở thành biểu tượng cho bước chuyển trong nhận thức cộng đồng, góp phần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan nông thôn khang trang, văn minh.

Xóm Phú Thọ có 80 hộ dân, trong đó 55% là đồng bào dân tộc Mông. Những năm gần đây, xóm triển khai hiệu quả mô hình phân loại rác thải từ nguồn, do Hội Nông dân tỉnh hỗ trợ, bố trí 20-30 thùng rác tại các khu vực đông dân cư. Nhờ đó, người dân hình thành thói quen giữ vệ sinh, phân loại rác, hằng tháng cùng nhau dọn rác, góp phần giữ gìn cảnh quan nông thôn xanh - sạch - đẹp.

Bên cạnh giữ gìn môi trường, xóm Phú Thọ tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp với gần 35ha trồng chè kết hợp chăn nuôi trâu, bò. Xóm hiện có 2 HTX chè và 1 tổ sản xuất chè VietGAP. Nhờ nỗ lực phát triển kinh tế, số hộ nghèo giảm còn 8/80 hộ. Hệ thống đường nội xóm được bê tông hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt và sản xuất.

Anh Hoàng Văn Sì, Trưởng xóm Phú Thọ, chia sẻ: Việc triển khai mô hình phân loại rác đã giúp người dân thay đổi thói quen và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Những con đường, ngõ xóm sạch sẽ, khang trang không chỉ cải thiện cảnh quan mà còn góp phần hoàn thành tiêu chí xây dựng NTM ở địa phương.

Hiện xã Vô Tranh có 32/72 xóm đạt NTM kiểu mẫu, trong đó 1 xóm đạt NTM thông minh. Xã đã lắp đặt Wifi miễn phí tại 19/72 nhà văn hóa xóm và 255 đèn năng lượng mặt trời cho 2 tuyến đường dài 5km, phục vụ sinh hoạt và giữ gìn an ninh trật tự. Trong phát triển kinh tế, xã tập trung phát triển cây chè với tổng diện tích hơn 2.500ha, gồm 35 HTX chè, giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện chất lượng sống cho người dân.

Mô hình sản xuất nông sản chất lượng cao phát triển ở nhiều địa phương trong tỉnh.

Đặc biệt, xã Vô Tranh đang đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp thông minh, hiện đại. Các hộ sản xuất áp dụng công nghệ mới như hệ thống quản lý tưới tiêu tự động, ứng dụng theo dõi quy trình trồng và chăm sóc cây trồng. Đồng thời, sử dụng phần mềm quản lý sản xuất giúp nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, tạo ra sản phẩm sạch, an toàn đáp ứng yêu cầu thị trường trong và ngoài nước. Việc ứng dụng công nghệ cũng khuyến khích các hộ đổi mới sáng tạo trong sản xuất, tạo cơ hội liên kết hình thành chuỗi nông sản bền vững và tham gia thị trường trực tuyến, nâng cao hiệu quả kinh tế lâu dài.

Ông Bùi Phương Thảo, Phó Chủ tịch UBND xã Vô Tranh, cho biết: Trong giai đoạn tới, địa phương sẽ tập trung duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM nâng cao đã đạt được, đồng thời cải thiện chất lượng sống cho người dân thông qua phát triển hạ tầng nông thôn và kinh tế nông nghiệp bền vững.

Hướng đến nông thôn mới nâng cao

Việc triển khai Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Thái Nguyên đạt nhiều kết quả quan trọng. Hiện toàn tỉnh có 42 xã đạt chuẩn NTM, trong đó 4 xã đạt NTM nâng cao. Bên cạnh xây dựng hạ tầng đồng bộ, hiện đại, các địa phương tập trung phát triển kinh tế tập thể, nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững. Đến nay, toàn tỉnh có 569 sản phẩm OCOP, gồm 10 sản phẩm 5 sao, 113 sản phẩm 4 sao và 446 sản phẩm 3 sao.

Đường hoa NTM ở xã Tân Kỳ rực rỡ sắc màu, góp phần tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đề ra đến năm 2030 có 95% số xã đạt chuẩn NTM. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là đầu tư đồng bộ, hiện đại kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội: xây dựng, cải tạo, nâng cấp các tuyến đường giao thông huyết mạch, kết nối vùng và các khu du lịch, dịch vụ; phát triển hạ tầng nông thôn đồng bộ, hạ tầng dịch vụ thiết yếu ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đẩy mạnh hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông, hạ tầng số và dữ liệu.

Trên cơ sở đó, Đảng bộ tỉnh đã đề ra các giải pháp trọng tâm, đồng bộ, phù hợp thực tiễn để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi các mục tiêu.

Những nỗ lực trong xây dựng NTM, phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư cơ sở hạ tầng và nâng cao đời sống người dân đang giúp các vùng quê Thái Nguyên đổi thay rõ rệt. Sự kết hợp đồng bộ giữa phát triển kinh tế, hạ tầng với giữ gìn môi trường, văn hóa và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong cộng đồng, kết hợp với các hoạt động giáo dục, tuyên truyền và phong trào tự quản, đang từng bước đưa nông thôn trở thành những miền quê đáng sống. Những nỗ lực này giúp người dân chủ động tham gia phát triển bền vững, giữ gìn giá trị truyền thống và củng cố nền tảng xã hội vững chắc.

Hà Thanh