Xây dựng ngành sữa vì một nền nông nghiệp tự chủ

Trong cuộc trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, cho rằng muốn phát triển bền vững, Việt Nam phải chú trọng nguồn nguyên liệu sữa tươi nội địa, thúc đẩy dòng sản phẩm sữa tươi sạch và xây dựng chiến lược ngành rõ ràng.

Theo Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, ngành sữa Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng, khi mà nhu cầu tiêu thụ sữa ngày càng tăng cao, trong khi sản lượng và số lượng đàn bò sữa trong nước vẫn chưa đạt được kỳ vọng. Từ những năm cuối thế kỷ XVIII, bò sữa đã được người Pháp đưa vào Việt Nam, và đến nay, ngành sữa đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển với những thăng trầm đáng kể. Đặc biệt, từ năm 2008, mô hình chăn nuôi tập trung, ứng dụng công nghệ cao do TH true Milk khởi xướng tại Nghệ An đã mở ra hướng đi mới cho ngành sữa Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, ngành sữa cần phải vượt qua nhiều thách thức và tận dụng tốt các cơ hội hiện có.

Hiện tại, tổng đàn bò sữa cả nước mới đạt khoảng 330.000 con, chỉ bằng 65% so với mục tiêu 500.000 con vào năm 2025. Đáng lo ngại hơn, nhiều vùng chăn nuôi truyền thống như TP.Hồ Chí Minh, Ba Vì, Mộc Châu đang trên đà suy thoái. Đàn bò sữa tại TP.Hồ Chí Minh đã giảm hơn 50%, báo hiệu nguy cơ tan rã của mô hình chăn nuôi hộ gia đình vốn từng đóng vai trò quan trọng. Tăng trưởng sản lượng sữa tươi nguyên liệu cũng giảm tốc từ mức 17,7%/năm (2010-2015) xuống còn 6,7%/năm (2015-2020) và chỉ đạt 3,3%/năm trong giai đoạn 2020-2024. Nếu không có giải pháp hiệu quả, mục tiêu đến năm 2030 đạt 2,6 – 2,8 triệu tấn sữa tươi, tương đương 25 – 26 kg sữa/người/năm và tự túc 60% nguyên liệu, sẽ khó thành hiện thực.

Nguyên nhân của tình trạng này có thể được lý giải từ nhiều góc độ. Trước hết, lượng sữa nguyên liệu và thành phẩm nhập khẩu vào Việt Nam liên tục tăng cao, có năm lên tới 20%, tạo sức ép lớn cho ngành chăn nuôi trong nước. Sự phát triển “nóng” của thị trường sữa đã dẫn tới tình trạng sản phẩm kém chất lượng tràn lan, gây nhiễu loạn và làm giảm sức cạnh tranh của những dòng sản phẩm đảm bảo tiêu chuẩn. Bên cạnh đó, hệ thống quy định về tiêu chuẩn chất lượng và quy chuẩn kỹ thuật còn thiếu đồng bộ, thiếu minh bạch, khiến công tác quản lý gặp khó khăn.

Tuy nhiên, ngành sữa Việt Nam cũng đang đứng trước những cơ hội lớn. Thị trường sữa Việt Nam còn dư địa phát triển rất lớn, khi mức tiêu thụ bình quân đầu người vẫn ở mức thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực và thế giới...

Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 41-2025 phát hành ngày 13/10/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://vneconomy.vn/don-doc-tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-41-2025.htị

Chu Khôi