Xây dựng môi trường sống an toàn cho trẻ em
Tại các địa phương trên địa bàn tỉnh, những mô hình gia đình văn hóa, địa chỉ tin cậy cộng đồng, phòng chống bạo lực gia đình…, góp phần quan trọng xây dựng 'lá chắn' để mọi trẻ em đều được bảo vệ, chăm sóc và phát triển trong điều kiện tốt nhất.
Xây dựng điểm tựa vững chắc cho trẻ
Tỉnh đẩy mạnh công tác xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng lan tỏa, tạo nền tảng vững chắc để trẻ em được chăm sóc, yêu thương và phát triển trong mái ấm của mình. Từ năm 2022 đến nay, toàn tỉnh thực hiện trên 3.000 cuộc tuyên truyền, trên 2.000 băng rôn, duy trì các cụm pano tuyên truyền cố định đặt tại vỉa hè; xây dựng chuyên trang, chuyên mục, phóng sự, tin, bài, tăng cường thời lượng đưa tin phát sóng với các nội dung tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, xã hội, xây dựng gia đình văn hóa, dân số, gia đình, trẻ em, nêu gương các gia đình tiêu biểu… Triển khai “Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình” tại các xã. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ gia đình văn hóa toàn tỉnh đạt 87%, tăng 2% so với năm 2021.
Anh Triệu Kiềm Tòng, xóm Thượng Hà, xã Thanh Long cho biết: Xóm có 90 hộ, hơn 300 nhân khẩu, 100% đồng bào dân tộc thiểu số. Trong quy ước, hương ước của xóm đưa nội dung về phòng, chống bạo lực gia đình và tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa thành những chuẩn mực chung. Nhờ vậy, bà con ý thức hơn trong việc giữ gìn hạnh phúc, tôn trọng nhau trong gia đình, tránh những hành vi bạo lực. Năm 2024, số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa của xóm đạt trên 88%.
Không chỉ tuyên truyền, tỉnh phát triển hệ thống 332 địa chỉ tin cậy ở cộng đồng dân cư, cùng với 8 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình và 13 nhóm phòng chống bạo lực gia đình. Đây là những “điểm neo” giúp nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, tìm thấy sự an toàn khi bị bạo hành.

Chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh được chú trọng nhằm phát hiện, phòng ngừa nguy cơ bệnh tật.
Hành động liên ngành - chìa khóa bảo vệ trẻ em
Dù đã có nhiều chuyển biến tích cực, môi trường sống của trẻ vẫn tiềm ẩn không ít nguy cơ. Thống kê cho thấy, đuối nước là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em Việt Nam. Ở vùng núi như tỉnh ta, sông, suối, ao hồ vẫn là mối đe dọa thường trực trong khi nhiều xã còn thiếu bể bơi an toàn, trẻ ít được trang bị kỹ năng phòng tránh. Bên cạnh đó, trẻ em ngày nay lớn lên cùng thiết bị số. Tại khu vực thành thị, tỷ lệ học sinh tiểu học và THCS có điện thoại thông minh ngày càng cao.
Cô giáo Lục Thị Nga, Trường THCS Hợp Giang cho biết: Cha mẹ cho trẻ sử dụng điện thoại thông minh vào mạng xã hội để học tập và giải trí, điều này cũng đồng nghĩa với rủi ro trẻ bị bắt nạt trực tuyến, tiếp cận nội dung độc hại. Khi trẻ dành nhiều thời gian trực tuyến, cha mẹ, nhà trường và cộng đồng cần phối hợp giám sát và định hướng để Internet thực sự trở thành môi trường học tập an toàn.
Để xây dựng môi trường an toàn cho trẻ, không thể chỉ trông chờ vào các cấp, các ngành. Trẻ em không chỉ cần được bảo vệ khỏi bạo lực hay tai nạn thương tích, mà còn phải được tạo điều kiện phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần. Các chương trình tập huấn về Luật Trẻ em, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, kỹ năng làm cha mẹ được tổ chức hằng năm từ tỉnh đến cơ sở. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, diễn đàn trẻ em… được lồng ghép tuyên truyền bảo vệ trẻ. Công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em; chăm sóc, phụng dưỡng ông bà, cha mẹ được coi trọng song song với việc giáo dục các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình.
Theo Chủ tịch UBND xã Quang Hán Bế Hải Long, công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em có hiệu quả khi có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, chính quyền và các đoàn thể cùng hành động. Khi đã trở thành cam kết chung, bà con tự giác thực hiện và cộng đồng có cơ sở để giám sát. Chúng tôi chú trọng hòa giải mâu thuẫn, hỗ trợ trẻ em có nguy cơ bị bạo lực, đồng thời giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Một môi trường sống an toàn cho trẻ không chỉ là việc xây thêm sân chơi hay treo khẩu hiệu, mà là cả một hệ thống can thiệp, từ mái ấm gia đình, lớp học đến cộng đồng và chính quyền. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện, lành mạnh cho mọi trẻ em, gắn với định hướng phát triển của tỉnh. Mục tiêu cuối cùng là để mọi trẻ em dù sống ở thành phố hay vùng sâu, vùng xa đều được thụ hưởng bình đẳng các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc, giáo dục. Đó cũng chính là nền tảng để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cho tương lai, đưa tỉnh phát triển nhanh và bền vững.