Xây dựng cơ sở chăn nuôi an toàn: Lá chắn trước dịch bệnh

Cùng với các giải pháp về dịch tễ, tiêm phòng vaccine, việc xây dựng cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh được coi là giải pháp căn cơ vô cùng cần thiết, không chỉ giúp phát triển chăn nuôi bền vững, kiểm soát dịch bệnh, tạo ra sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý trang trại, nhất là đối với các chuỗi liên kết từ chăn nuôi, giết mổ đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm.

Kiểm soát chặt chẽ

Từng có gần 20 năm gắn bó với việc sản xuất giống gia cầm, ông Nguyễn Tiến Mạnh, Giám đốc Hợp tác xã Giống gia cầm Mạnh Ngân, quy mô 10.000 con bố mẹ ở thôn Rừng Dài, xã Tam Tiến nhận thức rõ thiệt hại đối với cơ sở nếu để xảy ra dịch bệnh. Bởi vậy, từ năm 2020, được sự hướng dẫn của Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh), gia đình ông tiến hành xây dựng cơ sở chăn nuôi gia cầm an toàn đối với bệnh newcastle và cúm gia cầm. Theo đó, quy trình chăn nuôi đàn gia cầm giống của gia đình ông tuân thủ chặt chẽ các biện pháp an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh. Ông Mạnh chia sẻ: “Mỗi ngày, cơ sở chăn nuôi của gia đình tôi cung cấp cho người dân trong và ngoài tỉnh khoảng 2.500 con gia cầm giống. Để bảo đảm an toàn cho đàn gia cầm, ngoài việc áp dụng công nghệ nuôi trong chuồng kín, có hệ thống quạt làm mát, máng cho ăn, uống nước tự động, cơ sở tiến hành tiêm phòng đầy đủ vaccine, vệ sinh định kỳ chuồng trại, đủ lượng thức ăn, nước uống; công nhân ra vào khu vực chuồng nuôi phải áp dụng các biện pháp bảo đảm an toàn, phòng, chống dịch bệnh. Hằng năm, cơ sở chủ động đề xuất Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh thực hiện lấy mẫu giám sát, kiểm dịch theo quy định”.

Lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh kiểm tra trang trại chăn nuôi gia cầm giống an toàn dịch bệnh của Hợp tác xã Giống gia cầm Mạnh Ngân, xã Tam Tiến.

Do thực hiện liên kết chăn nuôi với Công ty cổ phần CP Việt Nam nên để bảo đảm đúng hợp đồng đã ký kết, ông Hoàng Đình Quê ở tổ dân phố Quỳnh Sơn, phường Tân An luôn đặt việc phòng, chống dịch bệnh lên hàng đầu và áp dụng quy trình kiểm soát nghiêm ngặt. Ông Quê cho biết: “Thực hiện nuôi lợn an toàn về dịch bệnh, trang trại của gia đình tôi áp dụng quy trình chăn nuôi khép kín, xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh, chăn nuôi bảo đảm an toàn sinh học. Trang trại có cán bộ kỹ thuật thường xuyên theo dõi đàn vật nuôi, hạn chế thấp nhất rủi ro, thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Vì thế, nhiều năm qua đàn lợn thịt quy mô 2.500 con/lứa trong trang trại không chỉ an toàn đối với dịch tả lợn châu Phi mà còn không mắc các loại dịch bệnh khác”.

Phát triển chăn nuôi bền vững

Theo ông Hoàng Văn Dư, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản, những năm gần đây, tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi, đe dọa sức khỏe cộng đồng. Để giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo đảm an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, thúc đẩy chăn nuôi phát triển bền vững, Chi cục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, khuyến khích các cơ sở chăn nuôi xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh. Tổ chức giám sát, thẩm định, kiểm tra, đánh giá và công nhận cơ sở an toàn dịch bệnh khi đủ điều kiện theo quy định; công bố danh sách cơ sở an toàn dịch bệnh được cấp; rà soát, cấp lại giấy chứng nhận cho các cơ sở có giấy chứng nhận hết hiệu lực theo quy định.

Toàn tỉnh có 70 cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh, trong đó 50 cơ sở chăn nuôi an toàn với dịch tả lợn châu Phi và lở mồm long móng, 11 cơ sở chăn nuôi gà an toàn với bệnh cúm gia cầm và newcastle, 2 cơ sở chăn nuôi vịt an toàn với bệnh cúm gia cầm, 7 cơ sở chăn nuôi trâu, bò, dê an toàn với bệnh lở mồm long móng.

Bên cạnh đó, Chi cục thực hiện kế hoạch đánh giá đối với vùng, cơ sở đã được cấp giấy chứng nhận an toàn dịch bệnh và đánh giá đột xuất khi cần thiết. Các cơ sở chăn nuôi được cấp giấy chứng nhận an toàn dịch bệnh sẽ được xem xét cấp chứng nhận đạt Quy trình thực hành chăn nuôi tốt tại Việt Nam (VietGAHP), được ưu tiên tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm... Các hộ chăn nuôi tham gia xây dựng cơ sở chăn nuôi bảo đảm an toàn dịch bệnh còn được hưởng các quyền lợi theo quy định của Luật Thú y.

Đến nay, toàn tỉnh có 70 cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh, trong đó 50 cơ sở chăn nuôi an toàn với dịch tả lợn châu Phi và lở mồm long móng, 11 cơ sở chăn nuôi gà an toàn với bệnh cúm gia cầm và newcastle, 2 cơ sở chăn nuôi vịt an toàn với bệnh cúm gia cầm, 7 cơ sở chăn nuôi trâu, bò, dê an toàn với bệnh lở mồm long móng.

Theo Thông tư số 24/2022/TT-BNNPTNT, ngày 30/12/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) quy định về cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh động vật phải đáp ứng quy định pháp luật về thú ý, chăn nuôi, thủy sản, như tách biệt với cơ sở khác cùng loài động vật, nguồn lây nhiễm bệnh; có khu xử lý xác, chất thải đáp ứng quy định môi trường và thú y; hệ thống xử lý nước thải bảo đảm kỹ thuật, giảm thiểu nguy cơ mang tác nhân gây bệnh. Có các biện pháp ngăn chặn động vật hoang dã, vật chủ trung gian xâm nhập vào khu vực chăn nuôi. Hệ thống khử trùng người, phương tiện, dụng cụ, trang thiết bị, vật tư tại lối ra vào, khu vực chăn nuôi. Đặc biệt, xây dựng kế hoạch an toàn sinh học; giám sát dịch bệnh động vật, không xảy ra dịch bệnh động vật.

Chăn nuôi an toàn dịch bệnh là giải pháp hữu hiệu giúp giảm chi phí, nâng cao hiệu quả chăn nuôi, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh, bảo đảm sức khỏe đàn vật nuôi, an toàn vệ sinh thực phẩm. Để nhân lên số cơ sở an toàn dịch bệnh, bảo đảm chăn nuôi bền vững, bên cạnh sự vào cuộc hỗ trợ của các cơ quan chức năng, các hộ chăn nuôi, doanh nghiệp, hợp tác xã cần chú trọng đầu tư, nhân rộng mô hình chăn nuôi theo hướng an toàn, bền vững và hiệu quả. Ngành Nông nghiệp đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của việc xây dựng cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh; tham mưu cho tỉnh ban hành chính sách phát triển chăn nuôi theo chuỗi hàng hóa, hỗ trợ việc giới thiệu, kết nối doanh nghiệp đầu tư xây dựng, lắp đặt dây chuyền giết mổ tập trung, chế biến sản phẩm động vật trên địa bàn tỉnh hướng đến xuất khẩu; đồng thời xây dựng thương hiệu sản phẩm gắn với truy xuất nguồn gốc để nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Cơ quan chuyên môn tăng cường hệ thống giám sát và thông tin tình hình dịch bệnh từ tỉnh đến cơ sở, bảo đảm phát hiện sớm và xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan ra diện rộng; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quản lý thị trường, công an, chính quyền địa phương tăng cường kiểm dịch vận chuyển, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y.

Bài, ảnh: Nguyễn Tuấn - Nguyễn Hà