Xây dựng 36 tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn xanh

Những năm gần đây, du lịch xanh, vốn dựa trên khai thác hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học, đã trở thành xu hướng toàn cầu. Nghiên cứu từ Tổ chức Trip Advisor chỉ ra 34% du khách sẵn sàng chi trả thêm cho khách sạn thân thiện môi trường và 50% sẵn sàng trả thêm cho các công ty mang lại lợi ích cho cộng đồng. Điều này khẳng định du lịch xanh là giải pháp thu hút phân khúc khách có ý thức và mức chi tiêu cao.

Tại Việt Nam, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, nhận định khu vực nông thôn sở hữu nguồn tài nguyên đa dạng và còn nhiều dư địa để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn.

Nắm bắt xu hướng này, Chính phủ đã có những bước đi cụ thể. Ông Đào Đức Huấn, Trưởng phòng OCOP du lịch (Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương), cho biết lần đầu tiên du lịch nông thôn được đưa vào Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.

Cùng với Chương trình OCOP, Quyết định số 922/QĐ-TTg (ngày 02/8/2022) về phát triển du lịch nông thôn đã tạo ra bước chuyển mạnh mẽ. Sau hơn ba năm, chương trình đã thay đổi tư duy của chính quyền và người dân từ "làm nông" sang "làm du lịch", chuyển đổi từ sản xuất đơn giá trị sang kinh tế tích hợp đa giá trị. Nhiều khu vực nông thôn đã cải thiện thu nhập, tạo sinh kế và thay đổi đáng kể cảnh quan, môi trường, trở thành những "miền quê đáng sống".

Để thúc đẩy và chuẩn hóa chất lượng, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đang xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến nông thôn gắn với tăng trưởng xanh.

Ông Hoàng Hoa Quân, Phó Trưởng phòng Lữ hành, cho biết dự thảo gồm 36 tiêu chí, chia thành 6 nhóm: hạ tầng; tài nguyên du lịch; sản phẩm dịch vụ và bản sắc văn hóa; quản lý; kinh tế, sinh kế, chính sách; và hiệu quả tăng trưởng.

Bộ tiêu chí được đánh giá trên thang điểm 100, dùng làm công cụ tự đánh giá cho cấp xã, cơ sở xếp hạng cho cấp tỉnh và là cơ sở vinh danh cấp quốc gia. Nhóm nghiên cứu đã khảo sát 20 điểm du lịch, làm việc với 6 địa phương và đối chiếu với các tiêu chí quốc tế như của UN Tourism và ASEAN.

Góp ý cho dự thảo, đại diện các địa phương cho rằng dù tiềm năng lớn, du lịch nông thôn còn nhiều hạn chế như quy hoạch thiếu trọng tâm, mô hình tự phát, trùng lặp và thiếu liên kết. Họ đề xuất bổ sung tiêu chí về chuyển đổi số, quy hoạch, an toàn vệ sinh thực phẩm và sự hài lòng của du khách.

Dưới góc độ chuyên gia, PGS.TS. Phạm Hồng Long (Đại học KHXH&NV) góp ý các tiêu chí cần thể hiện rõ hơn tính bền vững và tăng trưởng xanh, ví dụ như sử dụng vật liệu địa phương, thích ứng biến đổi khí hậu và thúc đẩy vai trò của người dân. Đại diện các hiệp hội du lịch cũng đề xuất cụ thể hóa tiêu chuẩn văn hóa, quản lý cộng đồng và khả năng tiếp cận cho người khuyết tật.

Định hướng giai đoạn 2026 – 2030, du lịch nông thôn tiếp tục là nội dung thành phần của Chương trình MTQG. Bộ tiêu chí này được đánh giá là kịp thời và sẽ được đồng bộ vào bộ tiêu chí đánh giá chương trình nông thôn mới sau khi hoàn thiện.

Hàn Mai