Xanh hóa: Xu thế mới trong thiết kế nội thất ngành ô tô toàn cầu

Mối quan tâm về vật liệu tái chế ngày càng tăng

Khi các nhà sản xuất ô tô thiết kế và sản xuất nội thất cho các mẫu xe mới nhất của họ, sự thoải mái, chức năng và chi phí đều là những yếu tố chính. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tính bền vững của các vật liệu được sử dụng đã trở thành một yếu tố ngày càng được cân nhắc.

Tuy nhiên, việc thay thế các vật liệu truyền thống này bằng các giải pháp thay thế xanh hơn không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Ví dụ, nhựa đã là một lựa chọn giá rẻ, linh hoạt và bền bỉ cho nội thất xe hơi kể từ giữa thế kỷ 20. Tuy nhiên, việc thay thế các phương pháp truyền thống này bằng các giải pháp thay thế ít tác động không phải là nhiệm vụ dễ dàng.

Theo Plastics Europe, từ 12% đến 15% ô tô hiện đại trung bình có trọng lượng 1.500kg được làm bằng vật liệu nhựa. Nó được sử dụng trong nhiều khía cạnh của nội thất ô tô, bao gồm bảng điều khiển, tựa đầu, túi khí và dây an toàn. Việc sử dụng rộng rãi này khiến nó trở thành vật liệu được sử dụng nhiều thứ hai trong sản xuất ô tô.

Tuy nhiên, ô nhiễm nhựa đang là vấn đề ngày càng gia tăng và rõ ràng hơn trong một xã hội muốn trở nên thân thiện với môi trường hơn. Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, hiện có từ 75 đến 199 triệu tấn nhựa được tìm thấy trong các đại dương trên thế giới. Hàng năm, có từ 19 đến 23 triệu tấn rác thải nhựa rò rỉ vào các hệ sinh thái dưới nước, tương đương với 2.000 xe chở rác.

Ngoài da, các nhà sản xuất ô tô châu Âu đang khám phá các vật liệu bền vững, tái chế và tự nhiên khác trong các phương tiện của họ. Các thương hiệu cũng đang đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các vật liệu mới, có thể giúp giảm thêm lượng khí thải carbon trong tương lai.

Việc duy trì sự thoải mái và chất lượng nội thất như cũ trong khi sử dụng các vật liệu mới bền vững hơn không phải là nhiệm vụ dễ dàng đối với các nhà thiết kế ô tô. Các thương hiệu nhận thấy rằng khách hàng đang ngày càng có ý thức hơn về tác động của họ đối với hành tinh khi lựa chọn phương tiện tiếp theo của mình.

“Có một sự quan tâm ngày càng tăng đối với việc sử dụng các vật liệu tái chế và đưa ra một cái gì đó toàn diện. Đây là một thách thức lớn đối với các nhà thiết kế vật liệu vì chúng tôi không chỉ sử dụng sợi tự nhiên, polyester tái chế hoặc polyethylene terephthalate (PET)”, Caroline Liehr, nhà thiết kế màu sắc và trang trí cho Škoda giải thích. “Chúng tôi phải tìm một vật liệu có thể tái chế vào cuối vòng đời của nó và không ảnh hưởng đến tính bền vững, trong khi vẫn có nội thất thú vị”.

Vật liệu bền vững sáng tạo

Škoda Elroq, được ra mắt tại Triển lãm ô tô Paris 2024, sử dụng chai nhựa tái chế và quần áo tái chế sau tiêu dùng. Những thứ này có trong vải bọc ghế và ghế ngồi của xe.

“Chúng tôi đã sử dụng một loại vải được làm một phần từ vải tái chế. Chúng tôi không sử dụng vải để bán ở các cửa hàng đồ cũ, mà là những loại vải đã hỏng và không thể sử dụng được nữa”, Liehr cho biết. “Nó được cắt nhỏ và kéo thành sợi mà không cần sử dụng bất kỳ nước hoặc hóa chất nào. Sau 10 năm làm việc, chúng tôi có thể đưa nó vào ô tô. Đó là một thách thức lớn và là một quá trình phát triển lâu dài để đưa vật liệu thải này vào quá trình tái chế đúng cách”.

Các vật liệu khác được sử dụng trong nội thất của Elroq bao gồm PET tái chế và nylon tái sinh thu được, ví dụ, từ lưới đánh cá cũ và vải vụn. Ở những nơi khác, trong chiếc Škoda Kylaq mới, một tấm lót sợi tre được sử dụng trên bảng điều khiển.

Cân nhắc về sự sang trọng

Xây dựng nội thất bền vững là một cân nhắc quan trọng đối với các thương hiệu cao cấp. Cadillac tham gia thị trường châu Âu hoàn toàn bằng điện bao gồm SUV Optiq, có sự nhấn mạnh mạnh mẽ vào tính bền vững bên trong.

“Cadillac đang tập trung vào các vật liệu có ý thức và có trách nhiệm trên Optiq. Bạn có các loại vải làm từ 100% sợi polyester tái chế, được sử dụng trong sàn cabin và thảm sàn”, Laetitia Lopez, giám đốc thiết kế toàn cầu của Cadillac CMF cho biết. “Chúng tôi cũng sử dụng vật liệu này trên các túi cửa mờ và hộp đựng găng tay. Không gian lưu trữ trên bảng điều khiển đều được tạo ra từ các vật liệu tái chế. Chúng tôi có một vật trang trí làm từ cùng một loại vải trông hơi giống sợi carbon, nhưng đó là cùng một loại vải tái chế mà bạn có ở bên trong. Ở tầng trên của Optiq, chúng tôi đang sử dụng gỗ làm từ báo cũ. Mọi thứ không bán được đều được tái sử dụng”, Lopez nhấn mạnh.

Truyền thống và bền vững

Đối với một số vật liệu, quyết định về việc chúng có bền vững trong nguồn cung ứng, sản xuất và sử dụng hay không vẫn chưa rõ ràng.

Da cũng được sử dụng thường xuyên trong nội thất ô tô để mang lại cảm giác sang trọng và thoải mái. Da bền, thoáng khí, có thể tùy chỉnh, chống bẩn và dễ vệ sinh.

Tuy nhiên, theo WWF, chăn nuôi gia súc chịu trách nhiệm cho 80% của nạn phá rừng ở Amazon. Nó góp phần gây xói mòn đất, tăng nguy cơ cháy rừng và mất đa dạng sinh học đáng kể.

Tuy nhiên, một số người cho rằng da là lựa chọn bền vững, với các phương pháp chế biến tiên tiến hơn. Những nỗ lực đã được thực hiện trong vài thập kỷ qua để giảm hóa chất, nước và năng lượng được sử dụng trong sản xuất da, do đó giảm lượng khí thải carbon.

Hơn nữa, theo tổ chức cung cấp one4leather, nếu da động vật không được sử dụng để làm da, chúng sẽ được đưa đến bãi chôn lấp, nơi chúng thải ra CO2. Nếu không sử dụng vật liệu này trong ngành công nghiệp ô tô, sẽ có thêm 644 triệu kg CO2 được thải ra mỗi năm. Nếu việc sử dụng da trong ô tô tăng 10%, điều này sẽ ngăn chặn 3,5 triệu tấm da gia súc bị đưa vào bãi chôn lấp, do đó tiết kiệm được hơn 64 triệu kg CO2.

Tuy nhiên, cuối cùng, một số nhà sản xuất ô tô sẽ quyết định sử dụng da “thuần chay” trong nội thất xe của họ. Điều này bắt chước vẻ ngoài và cảm giác của da truyền thống nhưng được tạo thành từ các vật liệu khác nhau.

Sử dụng các vật liệu thay thế

Volkswagen (VW) đang khám phá các vật liệu thay thế bằng da trong nội thất xe hơi của mình. Hợp tác với công ty khởi nghiệp Revoltech GmbH, họ sẽ nghiên cứu và phát triển các vật liệu bền vững dựa trên cây gai dầu công nghiệp. Vật liệu này có thể được sử dụng trong các mẫu xe VW từ năm 2028.

Vật liệu này được làm từ 100% cây gai dầu có nguồn gốc sinh học và sử dụng chất thải của ngành công nghiệp cây gai dầu trong khu vực. Nó có thể được sản xuất tại các nhà máy công nghiệp hiện có và được tái chế hoặc ủ thành phân hữu cơ khi hết vòng đời sử dụng trong xe.

Một thương hiệu khác của Tập đoàn VW, Audi, hiện đang sử dụng các vật liệu bền vững trên một số mẫu xe. Trong Q5 Sportback mới, các vật liệu như vải bọc Cascade và sợi nhỏ Dinamica được cung cấp. Cả hai đều chủ yếu được làm từ polyester tái chế.

Vải bọc Casade cũng được sử dụng trong Audi A5 mới. Thanh chắn eo, miếng chèn và tay vịn của tấm cửa trong xe sedan được làm từ nhựa tái chế.

Nền kinh tế tuần hoàn

Trong khi đó, Tập đoàn BMW đang tập trung nhiều vào nền kinh tế tuần hoàn để thiết kế các loại xe tiết kiệm tài nguyên hơn. Bằng cách tái sử dụng các nguồn tài nguyên có giá trị, OEM của Đức đặt mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào các nguyên liệu thô quan trọng đang tăng giá. Đổi lại, điều này sẽ giúp giảm lượng khí thải carbon của xe.

Khái niệm BMW i Vision Circular thể hiện triết lý này. Chiếc xe được thiết kế để sử dụng ít thành phần và vật liệu nhất có thể. Chiếc xe ý tưởng này được chế tạo từ 100% vật liệu tái chế hoặc có nguồn gốc sinh học và có thể tái chế hoàn toàn.

Cũng thuộc Tập đoàn BMW, MINI Cooper chạy hoàn toàn bằng điện hiện cung cấp nội thất hoàn toàn thân thiện với động vật và không có da bằng cách sử dụng các vật liệu bền vững, một phần được tái chế. Đặc biệt, bề mặt ghế của mẫu xe này được chế tạo bằng vải dệt kim 100% tái chế.

Bảng điều khiển và tay vịn cũng được làm bằng vải dệt kim, cụ thể là sợi polyester tái chế. Loại vải này được sản xuất theo quy trình biến hơn 90% sợi polyester tái chế thành vải.

Phương pháp này sử dụng ít nước hơn khoảng 98% so với bông. Phương pháp này cũng giúp giảm lượng khí thải CO2 khoảng 80% so với quy trình xử lý polyester thông thường.

Sử dụng rác thải nhựa

Trong nhà máy Stellantis, xe plug-in hybrid Jeep Compass Upland 4xe mới sử dụng nhựa tái chế trong các thành phần của bảng điều khiển, đường hầm trung tâm, cửa ra vào, thảm sàn và trần xe. Ghế xe SUV được trang trí bằng vinyl sinh học và vải Seaqual, một vật liệu làm từ rác thải nhựa thu hồi từ biển.

Tại Opel, khách hàng có thể lái “xe thuần chay:. Điều này có nghĩa là các chi tiết trang trí nội thất trong những mẫu xe này được làm bằng vật liệu xanh và không có nguồn gốc từ động vật. Hơn nữa, tất cả các chi tiết trang trí nội thất trong xe điện chạy bằng pin hiện tại của thương hiệu này đều hoàn toàn sạch.

Trong khi đó, Citroën đã áp dụng quy trình phân tích vòng đời xe, trong đó tác động môi trường tổng thể của xe được đo lường, từ khâu thiết kế đến khi phá hủy.

Năm 2018, vật liệu xanh chiếm khoảng 30% tổng khối lượng polymer trong các xe của hãng, so với mức trung bình là 6% vào năm 2007. Xe Citroën C5 Aircross mới chứa 31% vật liệu tái chế và tự nhiên.

Ở những nơi khác trong tập đoàn, Fiat hình dung ra phương pháp tiếp cận "ít hơn là nhiều hơn" để chế tạo ô tô. Thương hiệu này muốn loại bỏ các bộ phận dư thừa và giảm vật liệu gây ô nhiễm, chẳng hạn như bọt xốp trong ghế.

Mục tiêu đầy tham vọng

Mercedes-Benz đã đặt mục tiêu là một đội xe mới được kết nối hoàn toàn và trung hòa carbon vào năm 2039. Được gọi là 'Ambition 2039', thương hiệu này đang nỗ lực khép kín chu trình vật liệu, tăng đáng kể tỷ lệ vật liệu tái chế trong các loại xe của mình và nghiên cứu các vật liệu bền vững mới.

Bắt đầu từ năm 2025, Mercedes-Benz sẽ chỉ cung cấp da được sản xuất và chế biến bền vững trong tất cả các dòng xe. Thương hiệu này cũng đang tiến hành nghiên cứu các lựa chọn thay thế không có nguồn gốc từ động vật cho da thật.

Hơn nữa, Mercedes-Benz cung cấp các tùy chọn trang trí không có da trong nội thất xe của mình, bao gồm cả A-Class. Điều này bao gồm một loại vải không dệt sợi nhỏ có tới 73% là tái chế. Nó được sử dụng trong nội thất xe trên vỏ ghế, vô lăng, bảng điều khiển trung tâm và tấm ốp cửa.

Vải được sử dụng trong một số mẫu xe của hãng xe này cũng có vật liệu tái chế. Ví dụ, lớp phủ sàn trong EQS sử dụng sợi nylon có nguồn gốc từ thảm tái chế và lưới đánh cá tái chế.

Trung hòa carbon

Renault Group muốn đạt được mục tiêu trung hòa carbon tại châu Âu vào năm 2040 và trên toàn thế giới vào năm 2050.

Mẫu concept Emblème đại diện cho cách tiếp cận này. Ra mắt tại Triển lãm ô tô Paris, xe sử dụng 50% vật liệu tái chế. Hầu như tất cả các vật liệu được sử dụng trong mẫu xe demo đều có thể được tái chế khi hết vòng đời.

Dacia, một thương hiệu khác của Renault Group, đã quyết định ngừng sử dụng da và crôm trang trí trên tất cả các mẫu xe của mình. Trong cả hai trường hợp, điều này đều vì lý do môi trường.

Vật liệu tự nhiên

Volvo sử dụng các vật liệu tự nhiên như hỗn hợp len trong bọc ghế. Xe được làm từ 30% sợi len tự nhiên và 70% polyester tái chế. Nhà sản xuất cũng sử dụng vải lanh dệt, một loại sợi tự nhiên và có thể tái tạo có nguồn gốc từ cây hạt lanh, loại cây này cần rất ít nước để phát triển.

Vật liệu này cần ít năng lượng hơn để sản xuất và tạo ra ít khí thải hơn so với các bộ phận bằng nhựa thông thường. Gỗ có nguồn gốc có trách nhiệm cũng có mặt trong nội thất của Volvo.

Ngoài ra, thương hiệu này đã phát triển vật liệu riêng của mình có tên là Nordico. Nó bao gồm polyester tái chế từ chai PET và PVC làm từ vật liệu có nguồn gốc sinh học từ các khu rừng của Thụy Điển và Phần Lan. PVC cũng được sử dụng trong tùy chọn 'trang trí hạt'. Trong trang trí nội thất bằng vải denim, các sợi ngắn tạo ra từ quần jean cắt vụn được sử dụng.

Đến năm 2025, Volvo đặt mục tiêu 25% vật liệu trong những chiếc xe mới của mình sẽ bao gồm vật liệu tái chế và có nguồn gốc sinh học. Đây là một phần trong tham vọng của thương hiệu này là trở thành một doanh nghiệp hoàn toàn tuần hoàn vào năm 2040.

Nhà sản xuất ô tô này cũng đặt mục tiêu tất cả các nhà cung cấp trực tiếp, bao gồm cả các nhà cung cấp vật liệu, sẽ sử dụng 100% năng lượng tái tạo vào năm 2025.

Cuối cùng, việc xem xét lại việc sử dụng nhựa, da và các vật liệu khác được sử dụng trong nội thất ô tô có tầm quan trọng cao đối với ngành công nghiệp ô tô. Với mục tiêu của EU là không phát thải khí nhà kính ròng vào năm 2050, xu hướng này được cho sẽ nổi bật hơn trong những năm tới.

Hoàng Lâm