xAI của Elon Musk dạy AI nói chuyện như người thật bằng chủ đề về zombie, cuộc sống trên sao Hỏa

Đây là hai trong nhiều câu hỏi đang được sử dụng để huấn luyện các mô hình giọng nói trí tuệ nhân tạo (AI) của xAI, công ty khởi nghiệp do Elon Musk sáng lập và điều hành, bên cạnh những chủ đề đời thường như tự sửa ống nước tại nhà và lập kế hoạch du lịch, theo các tài liệu mà trang Insider có được.

Những người làm việc tự do của công ty gán nhãn dữ liệu Scale AI đang được trả tiền để ghi âm nhiều cuộc trò chuyện với các người làm hợp đồng khác về chủ đề như định cư trên sao Hỏa (mục tiêu của Elon Musk) và siêu anh hùng, nhằm giúp mô hình giọng nói của xAI nghe giống người thật hơn là robot.

Tính đến tháng 4, Scale AI đang triển khai ít nhất 10 dự án AI tạo sinh cho xAI, theo một bảng điều khiển nội bộ mà Insider xem qua. Bảng điều khiển này liệt kê hơn 100 dự án huấn luyện AI cho xAI cùng các khách hàng khác như Apple, Google DeepMind và Meta Platforms.

Công việc của Scale AI diễn ra trong bối cảnh các công ty trong ngành đua nhau phát triển chatbot có khả năng trò chuyện tự nhiên hơn, giống người hơn, nhằm thu hút người dùng trả tiền cho phiên bản cao cấp của họ.

Scale AI và xAI không phản hồi câu hỏi từ trang Insider.

Bên trong Dự án Xylophone

Insider đã có được bốn tài liệu từ Scale AI (hai bộ hướng dẫn dự án, một bộ hướng dẫn dành cho người kiểm duyệt và một bảng gợi ý chủ đề hội thoại) cho thấy cách thức hoạt động của Dự án Xylophone dành cho xAI.

Các tài liệu này không nêu rõ mô hình AI nào của xAI đang được huấn luyện. Cuối tháng 2, Elon Musk đã công bố thử nghiệm phiên bản giọng nói beta của Grok - mô hình AI duy nhất mà công ty công khai.

Bảng điều khiển của Scale AI cho thấy những người tham gia Dự án Xylophone được yêu cầu ghi âm các cuộc hội thoại ngắn, tập trung vào “chất lượng âm thanh và sự lưu loát tự nhiên”. Những người có kinh nghiệm lồng tiếng được đặc biệt khuyến khích tham gia. Mục tiêu của dự án là “kịch bản hấp dẫn, giọng lồng tiếng xuất sắc và âm thanh chất lượng cao”. Bảng điều khiển của Scale AI không hiển thị cho những người làm hợp đồng nên họ có thể không biết khách hàng là ai.

Trong Dự án Xylophone, người làm việc tự do trên khắp thế giới có thể chọn hàng trăm chủ đề trò chuyện về đạo đức, triết học, kinh doanh và du lịch, rồi ghi âm câu trả lời bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, nhận được vài USD cho mỗi nhiệm vụ. Công việc được chia thành hai dự án. Một dự án chỉ dành cho người được mời có tên Conversations, nơi các lao động tự do làm việc theo nhóm ba người. Một dự án khác có tên Grasslands, nơi họ làm việc một mình.

Trong dự án Conversations, các nhóm được yêu cầu tổ chức các cuộc trò chuyện thực tế qua Zoom. Người tham gia thay phiên nhau hỏi các câu từ một bảng gợi ý. Bảng này gồm hơn 700 câu gợi mở thuộc nhiều chủ đề khác nhau, gồm cả chiến lược sinh tồn hậu tận thế, lên kế hoạch du lịch Ấn Độ, cách xử lý lo âu hoặc cơn hoảng loạn.

Một câu hỏi gợi mở có nội dung: “Nếu định hình văn hóa cho khu định cư đầu tiên trên sao Hỏa, bạn sẽ chọn tái tạo truyền thống nào từ Trái đất và muốn bỏ lại điều gì mãi mãi?”.

Một số câu hỏi khác liên quan đến hệ thống chính trị và tư pháp Mỹ, nhưng không đề cập đến các vấn đề chính trị nóng hổi.

Trong dự án Conversations, nêu yêu cầu các cuộc trò chuyện tốt là phải rõ ràng: “Bản ghi âm phải nghe cực kỳ tự nhiên, như thể bạn đang trò chuyện thoải mái với bạn bè. Hãy thể hiện cảm xúc, thay đổi tông giọng và ngắt lời nhau! Tránh nói chuyện kiểu phỏng vấn”.

Trong dự án Grasslands, những người làm việc một mình được yêu cầu ghi âm tự nhiên, không có kịch bản, bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Mỗi người được giao một loại chủ đề và tiểu mục. Họ được khuyến khích để cuộc trò chuyện diễn ra tự do, trong bất kỳ bối cảnh nào, kể cả có tiếng ồn nền. Có hàng tá tiểu mục, đôi khi yêu cầu các giọng điệu, hiệu ứng âm thanh hoặc mẫu ngôn ngữ được sáng tạo khác nhau.

xAI ra mắt phiên bản đầu tiên của chế độ giọng nói cho chatbot Grok vào tháng 2 - Ảnh: Insider

Từ 3 USD giảm xuống còn 1 USD

Ba người tham gia làm việc cho Scale AI, yêu cầu giấu tên vì đã ký cam kết bảo mật, cho biết các dự án được giao dựa trên kỹ năng của từng người.

Hai trong số họ cho biết dự án Grasslands, được phân công dựa trên vị trí và chuyên môn ngôn ngữ, ban đầu trả 3 USD cho mỗi nhiệm vụ, nhưng đã bị giảm xuống còn 1 USD sau khoảng một tháng. Nhân viên hợp đồng có 5 phút để hoàn thành một nhiệm vụ. Mỗi nhiệm vụ là một bản ghi âm. Sau khi ghi âm xong, họ tải file âm thanh lên nền tảng của Scale AI và tự chép lại nội dung, gồm cả từ đệm như “ờ”.

“Nếu ai đó tạm dừng một chút, chúng ta nên thêm dấu phẩy, ngay cả khi về mặt ngữ pháp, dấu phẩy đó không chính xác”, một nhân viên hợp đồng chia sẻ với Insider.

Các mô hình ngôn ngữ lớn cần một lượng dữ liệu chất lượng khổng lồ để cải thiện. Việc tái tạo các tình huống đời thực, chẳng hạn cuộc trò chuyện tự nhiên giữa con người, là một cách tạo ra dữ liệu phù hợp để huấn luyện AI.

Huấn luyện Grok

Dự án Xylophone là một ví dụ trong xu hướng lớn hơn của các công ty nhằm đưa cá tính vào AI và nổi bật giữa thị trường ngày càng đông đúc.

Insider đưa tin Meta Platforms cũng triển khai một dự án thông qua Scale AI, yêu cầu người làm việc tạm thời nhập vai các nhân vật khác nhau, gồm cả “một phù thủy thông thái và huyền bí” hoặc “sinh viên học lý thuyết âm nhạc cực kỳ hào hứng”.

Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI, hồi cuối tháng 4 thừa nhận mô hình GPT-4o trở nên “quá nịnh nọt và gây khó chịu”, dẫn đến một đợt cải tổ để làm cho phản hồi của AI tự nhiên hơn.

xAI quảng bá Grok là chatbot có lập trường chính trị sắc sảo hơn so với các đối thủ mà Elon Musk gọi là “thức tỉnh”, với phương pháp huấn luyện đôi khi nghiêng về quan điểm bảo thủ hoặc trái ngược với chính thống, theo Insider.

Ngoài các công việc thuê ngoài, xAI còn có hàng trăm “gia sư AI” nội bộ và có kế hoạch tuyển thêm hàng nghìn người nữa, theo một báo cáo hồi tháng 2, cho thấy quy mô nhân lực khổng lồ cần thiết để huấn luyện AI.

xAI cũng đã tăng cường kiểm soát những phản hồi không thể đoán trước của Grok. Các nhân viên mới đang đánh giá nguy cơ của Grok, kiểm tra sức chịu đựng của nó với các câu trả lời không an toàn hoặc khả năng vi phạm chính sách, đặc biệt là về các chủ đề gây tranh cãi và trong chế độ mất kiểm soát, Insider cho biết vào tháng 4.

Nỗ lực đảm bảo an toàn diễn ra sau một số sự cố gây chú ý, gồm cả tính năng vào tháng 3 cho phép người dùng gợi ý (prompt) Grok dùng ngôn từ phân biệt chủng tộc. xAI đổ lỗi cho sự cố sau này là do chỉnh sửa prompt trái phép, hứa sẽ xem xét mã chặt chẽ hơn và giám sát 24/7.

Sơn Vân