Xác lập rõ mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật, về phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, chỉnh lý và hoàn thiện các quy định nhằm bảo đảm xác lập rõ mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã).

Đồng thời, dự thảo bổ sung một số tiêu chí để làm rõ hơn các quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt để phân biệt với đặc khu.

Quang cảnh phiên họp.

Dự thảo luật cũng bổ sung một số nguyên tắc trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân, thực hiện triệt để nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”, phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ, dự thảo luật phân định rõ thẩm quyền giữa HĐND và UBND; tập thể UBND và cá nhân chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã; đồng thời thiết lập cơ chế điều hành chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức thực hiện của chính quyền địa phương.

Tăng thẩm quyền của chủ tịch UBND

Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm khi thảo luận, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin, dự thảo luật đã hoàn thiện nội dung phân định giữa nhiệm vụ, quyền hạn chung của UBND và nhiệm vụ, quyền hạn riêng của chủ tịch UBND theo hướng tăng nhiều hơn thẩm quyền của chủ tịch UBND.

Theo đó, dự thảo luật đã chuyển nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cho chủ tịch UBND thực hiện để bảo đảm việc xử lý nhanh chóng, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động quản lý hành chính ở địa phương.

Cụ thể, UBND cấp tỉnh có 12 nhiệm vụ, quyền hạn; chủ tịch UBND cấp tỉnh có 23 nhiệm vụ, quyền hạn; UBND cấp xã có 10 nhiệm vụ, quyền hạn; chủ tịch UBND cấp xã có 17 nhiệm vụ, quyền hạn. Trong khi đó, Luật hiện hành quy định chủ tịch UBND cấp tỉnh có 15 nhiệm vụ, quyền hạn.

Bên cạnh đó, để đề cao vai trò, trách nhiệm cá nhân của chủ tịch UBND, dự thảo luật còn bổ sung quy định chủ tịch UBND được thay mặt UBND quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền của UBND và báo cáo UBND tại phiên họp gần nhất, trừ những nội dung mà luật quy định UBND phải thảo luận tập thể và quyết định.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp.

Qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tán thành với việc chỉnh lý các quy định về phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính theo hướng giữ quy định về mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (gồm có tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (gồm có xã, phường, đặc khu) để thực hiện thống nhất trong cả nước, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, đây là dự án luật được các đại biểu rất quan tâm, bởi phù hợp với việc nhập xã, nhập tỉnh, kết thúc hoạt động của cấp huyện. Chúng ta tiếp tục rà soát, làm sao phân cấp, phân quyền mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, sau Kỳ họp thứ chín, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội chủ trì, phối hợp Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội xem xét các luật mà Quốc hội ban hành gần đây, Chính phủ có ban hành nghị định đúng với tinh thần của luật hay không, hay có gì khác? Các thông tư của các bộ, ngành có đúng như luật, nghị định hay không?..."Gặp lãnh đạo thì nói khó, đủ thứ, nhưng thực sự nó nằm trong luật, nghị định, thông tư nhưng chúng ta triển khai chưa đến nơi đến chốn, đụng chuyện lại báo khó", Chủ tịch Quốc hội lưu ý thêm.

VŨ DUNG