Xác định công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lạo động là nhiệm vụ đột phá

Kịp thời phát hiện vi phạm đề kiến nghị, kháng nghị

VKSND tối cao (Vụ 10) vừa ban hành hướng dẫn công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động, phá sản và các việc khác theo quy định của pháp luật năm 2026 (Hướng dẫn số 28/HD-VKSTC).

Về nhiệm vụ trọng tâm, Hướng dẫn nêu rõ: Xác định công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lạo động là nhiệm vụ trọng tâm đột phá năm 2026. Kịp thời phát hiện vi phạm đề kiến nghị, kháng nghị; nâng cao chất lượng kháng nghị phúc thẩm đối với các bản án, quyết định của Tòa án cùng cấp có vi phạm nghiêm trọng. Nâng cao tỉ lệ giải quyết đơn giám đốc thẩm, tái thẩm và chất lượng kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm trong công tác này. Giảm tỉ lệ án hủy, sửa có trách nhiệm của Viện kiêm sát.

Thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác, tạo chuyển biến tích cực, phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực thi nhiệm vụ; đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, công tác chuyên môn, nghiệp vụ trong lĩnh vực này.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát

Kiểm sát viên, công chức làm công tác này phải thường xuyên, chủ động nghiên cứu, nắm chắc, cập nhật quy định của pháp luật, hướng dẫn nghiệp vụ của Ngành liên quan trực tiếp đến lĩnh vực kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản và các việc khác theo quy định của pháp luật; tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng nghiệp vụ, nâng cao chất lượng nghiên cứu hồ sơ vụ việc, lập hồ sơ kiểm sát, xây dựng báo cáo đề xuất, bài phát biểu; chủ động báo cáo, đề xuất xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ để thực hiện quyền kháng nghị; nâng cao kỹ năng hỏi tại phiên tòa, kỹ năng phát biểu quan điểm giải quyết vụ án, vụ việc, bảo vệ kháng nghị của Viện kiểm sát; kịp thời phát hiện các vi phạm của Tòa án và các cơ quan liên quan để thực hiện quyền kiến nghị. Theo dõi chặt chẽ những vụ việc Tòa án tạm đình chỉ, đôn đốc Tòa án kịp thời giải quyết đối với những vụ việc mà lý do tạm đình chỉ không còn.

Đối với những vụ việc có báo cáo đề xuất kháng nghị, vụ việc phức tạp, vụ việc có nhiều quan điểm khác nhau, vụ việc được dư luận xã hội quan tâm, vụ việc liên quan đến lợi ích Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích của người yếu thế... đơn vị phải tổ chức họp, thảo luận hoặc lấy ý kiến của Ủy ban kiểm sát. Viện trưởng nghe báo cáo trực tiếp và cho ý kiến đối với những vụ việc trên, quyết định việc kháng nghị, kiến nghị. Phân công vụ việc phức tạp cho Kiểm sát viên có năng lực, kinh nghiệm; tổ chức làm việc nhóm, lãnh đạo đơn vị thường xuyên theo dõi, đôn đốc tiến độ, kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Quang cảnh một Hội nghị do Vụ 10, VKSND tối cao tổ chức. (Ảnh minh họa)

Nâng cao chất lượng thực hiện quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị, tăng cường công tác giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

VKSND các cấp nâng cao hiệu quả phát hiện vị phạm để thực hiện quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị. Nghiên cứu kỹ hồ sơ, lựa chọn quyết định kháng nghị những bản án, quyết định của Tòa án có vi phạm nghiêm trọng, rõ ràng; chú trọng kiến nghị phòng ngừa, kiến nghị tổng hợp vi phạm pháp luật, yêu cầu chấn chỉnh, khắc phục thiếu sót, vi phạm.

Tăng cường kháng nghị phúc thẩm, đặc biệt là kháng nghị phúc thẩm ngang cấp

Cũng theo Hướng dẫn của VKSND tối cao, VKSND các cấp và Kiểm sát viên cần nâng cao kỹ năng xây dựng quyết định kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm đảm bảo quy định về hình thức theo biểu mẫu tố tụng của Ngành; nội dung kháng nghị có căn cứ, đúng quy định pháp luật, lập luận chặt chẽ, sắc bén, có tính thuyết phục cao, nhằm nâng cao tỉ lệ kháng nghị được chấp nhận và giảm tỉ lệ bản án, quyết định bị Tòa án cấp trên hủy, sửa mà không có kháng nghị của Viện kiểm sát.

Tăng cường kháng nghị phúc thẩm, đặc biệt là kháng nghị phúc thẩm ngang cấp; trường hợp khi phát hiện bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật, nếu không còn đủ thời gian để kháng nghị phúc thẩm thì thông báo bản án, quyết định có vi phạm ngay cho Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp để xem xét kháng nghị phúc thẩm; trường hợp bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, nếu phát hiện vi phạm thì thông báo đề nghị VKSND có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.

Khi tham gia phiên tòa, phiên họp, Kiểm sát viên phải nghiên cứu, nắm chắc hồ sơ vụ việc, chuẩn bị đủ các tài liệu, chứng cứ và văn bản pháp luật có liên quan để thuận lợi cho việc phát biểu quan điểm tại phiên tòa, phiên họp; bảo vệ quan điểm kháng nghị của Viện kiểm sát và chủ động xử lý linh hoạt tình huống liên quan đến việc thay đổi, bổ sung, rút kháng nghị theo quy định.

Tiếp nhận, phân loại, xử lý và thụ lý giải quyết kịp thời, đúng tiến độ đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm theo đúng quy định của pháp luật và của Ngành. Đối với những đơn do cơ quan của Quốc hội, Đảng, Nhà nước ở Trung ương… kiến nghị, yêu cầu xem xét; đơn sắp hết thời hạn kháng nghị; đơn bức xúc, kéo dài thì phải khẩn trương nghiên cứu, báo cáo, đề xuất ngay với lãnh đạo đơn vị để chỉ đạo tập trung xem xét, giải quyết kịp thời. Tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; đảm bảo tỉ lệ giải quyết đơn đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội và của Ngành.

Trong công tác hướng dẫn, trả lời thỉnh thị và thông báo rút kinh nghiệm nghiệp vụ, Hướng dẫn nêu rõ: Viện kiểm sát cấp trên tăng cường công tác sơ kết, tổng kết, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc về nhận thức pháp luật và nghiệp vụ công tác kiểm sát cho Viện kiểm sát cấp dưới; phối hợp với Tòa án tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm, ban hành thông báo rút kinh nghiệm đối với các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động, phá sản và các việc khác theo quy định của pháp luật có thiếu sót, vi phạm; tổ chức rút kinh nghiệm đối với những vụ việc Viện kiểm sát kháng nghị được Tòa án chấp nhận hoặc không được Tòa án chấp nhận; tăng cường phổ biến những cách làm hay, sáng tạo.

P.V