Vượt trội T-14 Armata: Tài liệu rò rỉ tiết lộ chi tiết về chương trình 'siêu tăng' T-95 của Liên Xô

Bản vẽ đồ họa 3D của mẫu siêu tăng T-95 thời Liên Xô. Ảnh: Taste3D.

Việc rò rỉ bộ bản vẽ kỹ thuật nguyên gốc của mẫu xe tăng chủ lực Object 195 của Liên Xô đã mang đến những góc nhìn mới về chương trình tham vọng nhằm duy trì lợi thế vượt trội về giáp của nước này bước sang thế kỷ 21.

Họa sĩ 3D Gustiiz3D đã dựng bộ ảnh mô phỏng “dựa trên album sơ đồ kỹ thuật xác thực vừa bị rò rỉ trên mạng”, cung cấp thêm chi tiết về loại xe tăng vốn được biết đến rộng rãi với tên gọi “T-95”. Đây được xem là thiết kế hoàn toàn mới đầu tiên có thể được đưa vào biên chế Lục quân Liên Xô kể từ thời xe tăng T-64 năm 1964.

T-64 từng được đánh giá là đi trước xe tăng phương Tây gần 20 năm về năng lực, từ việc trang bị pháo nòng trơn, đạn xuyên giáp APFSDS cực mạnh cho đến lớp giáp composite tiên tiến, tất cả đều phải mất 15–20 năm sau phương Tây mới theo kịp.

Nguyên mẫu xe tăng thuộc dự án mật Object 195. Ảnh: MW.

Thiết kế T-64 tiếp tục được tăng cường đáng kể trong thập niên 1970–1980, trong khi hai biến thể phái sinh T-72 và T-80 được đưa vào biên chế từ năm 1973 và 1975 với khả năng tăng dần qua từng phiên bản – T-72 là dòng giá rẻ và đơn giản hóa, còn T-80 đắt đỏ hơn và có độ cơ động vượt trội.

Dù kém xa T-64 và T-80 về năng lực, các bản xuất khẩu bị hạ cấp của T-72 vẫn thể hiện ưu thế rõ rệt trước xe tăng phương Tây trong chiến tranh Lebanon và chiến tranh Iran–Iraq những năm 1980.

Tuy nhiên, sự ra mắt của Leopard 2 (Đức) và M1A1 Abrams (Mỹ) vào thập niên 1980 đã thu hẹp khoảng cách sức mạnh. Chương trình Object 195 được xây dựng nhằm giúp lực lượng tăng–thiết giáp Liên Xô duy trì ưu thế vượt trội từ cuối thập niên 1990 hoặc đầu những năm 2000, tương tự vị thế mà T-64 từng tạo ra vào đầu thập niên 1960.

Xe tăng chiến đấu chủ lực T-64 do Liên Xô chế tạo. Ảnh: MW.

Giống như T-64 từng tạo bước nhảy vọt về hỏa lực với pháo nòng trơn 125 mm – vượt trội so với pháo 105 mm của M60 Mỹ và Leopard 1 Đức – chương trình Object 195 được kỳ vọng mang đến pháo chính cỡ 152 mm với sức xuyên áp đảo.

Nếu T-64 là bước ngoặt trong bảo vệ kíp lái và tự động hóa, thì thế hệ kế nhiệm của nó cũng được kỳ vọng dẫn đầu thế giới nhờ tiêu chuẩn mới: giáp trước dự kiến đạt 1.000 mm chống đạn xuyên động năng và 1.500 mm chống đạn nổ lõm. Xe tăng này còn tiên phong với bố cục mới – toàn bộ 3 thành viên kíp lái ngồi trong khoang giáp độc lập, điều khiển tháp pháo và pháo chính từ xa, tương tự cách hệ thống nạp đạn tự động của T-64 từng tạo ra cuộc cách mạng trong thế hệ của nó.

Mô hình tiền sản xuất của mẫu xe tăng T-14 Armata. Ảnh: MW.

Dòng xe tăng thế hệ mới của Liên Xô được kỳ vọng có chiều cao thân thấp hơn cả T-64 – vốn đã thấp hơn đáng kể so với phần lớn xe tăng phương Tây – nhờ bố trí kíp lái đặc biệt. Dù có tiềm năng trở thành mẫu xe tăng mang tính đột phá nhất trong lịch sử hậu Thế chiến II và đã đạt tới giai đoạn chế tạo nguyên mẫu, sự tan rã của Liên Xô cùng sự suy sụp của kinh tế, công nghiệp và công nghệ Nga đã khiến dự án không thể hoàn thành.

Sau khi chương trình bị hủy vào đầu những năm 2000, Lục quân Nga năm 2015 ra mắt xe tăng thế hệ mới T-14 Armata, áp dụng nhiều khái niệm từ Object 195. Tuy nhiên, T-14 được xem là phiên bản “giảm tham vọng”, phản ánh giới hạn công nghệ và ngân sách thời hậu Xô Viết.

Mẫu xe tăng T-14 Armata trước khi được đưa vào sản xuất. Ảnh: MW.

Những chậm trễ nghiêm trọng kéo dài khiến tương lai T-14 trở nên rất bấp bênh vào giữa thập niên 2020, tức 25 năm sau thời điểm “T-95” lẽ ra phải gia nhập biên chế. Sự trì hoãn này tạo cơ hội để Trung Quốc vượt lên với mẫu Type 100 đã vào trang bị, trong khi Mỹ và Hàn Quốc chuẩn bị bám sát với chương trình M1E3 và K3. Nếu các chương trình này được hoàn thiện, năng lực tăng thiết giáp Nga có nguy cơ bị bỏ xa.

Dù biến thể mới nhất của dòng T-64 – T-90M – vẫn được đánh giá ngang ngửa những đối thủ mạnh nhất của phương Tây như M1A2 Abrams, và thậm chí các mẫu T-72 cũ hơn vẫn chứng minh có thể đối đầu và tiêu diệt Abrams mới, khả năng Nga duy trì vị thế hiện tại vẫn bị đặt dấu hỏi, nhất là khi họ chưa thể tạo ra thế hệ kế nhiệm thực sự vượt lên khỏi di sản T-64.

Theo MW

Huyền Chi