Vươn lên từ thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Làm giàu từ hai bàn tay trắng

Sau nhiều lần đến nhà, chúng tôi mới gặp được ông A Thiểu 56 tuổi, dân tộc Xơ Đăng, ở thôn Khúc Na, xã Hơ Moong, bởi ông luôn tất bật với ruộng rẫy. Đưa chúng tôi đi tham quan vườn cao su của gia đình, ông kể, năm 1990, tôi lập gia đình. Trong tay không có thứ gì, khó khăn lắm nên bàn nhau đi tìm đất để sản xuất. Thời điểm đó, ở đây hoang vu, cây cối um tùm lắm nên vợ chồng cùng nhau phát rẫy để trồng 1,5 ha mì. Nhờ chịu khó lao động, vợ chồng tôi đã có khoản thu nhập đầu tiên.

Sau một thời gian, nhận thấy đất ngày càng bạc màu mà cây mì đem lại hiệu quả kinh tế không cao, đầu năm 2005, vợ chồng ông quyết định vay mượn thêm để đầu tư trồng 1.500 cây bời lời. Ban đầu, ông gặp không ít khó khăn do thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm. Nhờ siêng năng, cần cù, chịu khó, ông dần tích lũy được kinh nghiệm chăm sóc, vườn bời lời phát triển tốt, đem lại nguồn thu ổn định cho gia đình.

Nhiều người dân đến tham quan học hỏi mô hình kinh tế của gia đình ông Đinh Văn Xuyên. Ảnh: THANH TÚ

Năm 2008, chính quyền địa phương vận động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, gia đình ông A Thiểu phát triển chăn nuôi kết hợp trồng xen 2ha cao su và mì. Đến năm 2019, ông tiếp tục đầu tư trồng 200 cây cà phê và chuyển đổi diện tích trồng bời lời không hiệu quả để trồng mới 700 cây cao su. Đến nay, gia đình ông sở hữu 1,5ha mì, 200 cây cà phê, 800 cây bời lời và 3ha cao su.

Ngoài ra, ông A Thiểu còn nuôi thêm heo sọc dưa và và một số cây ngắn ngày khác, đem lại thu nhập hơn 400 triệu/năm và trở thành gương nông dân sản xuất kinh doanh giỏi tại địa phương.

"Khi được vận động phát triển kinh tế, tôi đã sắp xếp thời gian để tham gia các lớp tập huấn, kiến thức về nông nghiệp do địa phương tổ chức. Tôi đến để học tập, nâng cao kiến thức nhằm hỗ trợ cho việc phát triển mô hình kinh tế gia đình sao cho hiệu quả nhất. Không chỉ vậy, tôi còn tìm đến những hộ sản xuất giỏi trên địa bàn xã để học hỏi kinh nghiệm thực tế, từ đó đúc kết lại và áp dụng vào quá trình sản xuất", ông Thiểu chia sẻ.

Bà Lê Thị Nghĩa (55 tuổi), ở thôn 3, xã Sa Loong, cũng là một trong những người mạnh dạn ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất. Khi được vận động phát triển kinh tế, bà đã sắp xếp thời gian để tham gia các lớp tập huấn, áp dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt và chăn nuôi. Kết hợp với kinh nghiệm từ thực tiễn, bà Nghĩa đã thay đổi phương thức canh tác độc canh chuyển sang xen canh nhiều loại cây để nâng cao giá trị kinh tế và cải thiện môi trường sinh thái.

Chính phương thức đa canh giúp gia đình bà có nguồn thu nhập ổn định, giảm rủi ro khi giá cả biến động. Theo đó, trên 6ha đất, bà đã trồng xen các loại cây như nhãn, vải, cam, sầu riêng, chôm chôm, trong đó 5.000 cây cà phê là chủ lực, đem lại nguồn thu 1,5 tỷ đồng/năm, sau khi trừ chi phí.

Đi lên từ hai bàn tay trắng, bà hiểu được những khó khăn của người dân tại địa phương nên không ngại chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất; tích cực góp sức lan tỏa các phong trào thi đua trên địa bàn.

Thay đổi tư duy sản xuất

Gia đình ông Đinh Văn Xuyên (56 tuổi) trú tại thôn 8, xã Ia Tơi là một trong những hộ thực hiện tốt mô hình cải tạo vườn tạp và sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ. Năm 2012, ông Xuyên đưa gia đình lên Ia Tơi và làm thuê tại một công ty cao su trên địa bàn.

Đến năm 2016, được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, ông vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, cộng với số tiền dành dụm được để trồng chuối và trồng điều. Sau đó, qua các buổi tập huấn của xã về chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, ông Xuyên thấy được hiệu quả từ việc chăn nuôi dê nên tiếp tục vay Ngân hàng Chính sách để thực hiện mô hình này.

Ông A Thiểu chăm sóc vườn cao su của gia đình. Ảnh: THANH TÚ

Đưa chúng tôi đi tham quan trang trại dê nhà mình, ông Xuyên chia sẻ, trước đây, trong chăn nuôi và trồng trọt, tôi không thường xuyên dọn vệ sinh chuồng trại, cũng không quan tâm chú trọng đến diện tính đất vườn. Qua các lớp tập huấn, tôi biết cải tạo vườn tạp, sử dụng đất trống để trồng cỏ, trồng chuối làm thức ăn cho dê, trồng một số cây ăn quả như mít, ổi.

Bên cạnh đó, tiêm phòng cho dê, phun khử khuẩn chuồng nuôi. Mỗi năm, 5ha điều và đàn dê 70 con đem lại thu nhập gần 200 triệu đồng/năm cho gia đình ông Xuyên. Ngoài ra, gia đình ông nuôi thêm gà và heo, trồng mới 1.000 cây cà phê để mở rộng quy mô kinh tế hộ gia đình.

Không chỉ ở Ia Tơi, nhiều hộ dân xã Ya Ly đã vươn lên nhờ thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Điển hình như gia đình ông A Ghíu ở làng Chứ đã tiên phong thực hiện mô hình cải tạo vườn tạp. Năm 2019, gia đình ông A Ghíu đã mạnh dạn cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu, lựa chọn các loại cây có giá trị kinh tế cao để trồng với mong muốn nâng cao thu nhập cho gia đình. Nhờ thực hiện đúng quy trình, kỹ thuật chăm sóc nên vườn cây sầu riêng gia đình ông đạt năng suất cao, cho thu nhập gần 200 triệu đồng/vụ.

Tương tự như ông A Ghíu, ông A Náo là một trong những hộ dân tộc thiểu số mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, cải tạo vườn tạp ở làng Rắc, xã Ya Ly. Ông A Náo mồ côi từ nhỏ, cuộc sống gặp nhiều khó khăn, thu nhập của gia đình phụ thuộc hoàn toàn vào diện tích trồng mì. Nhờ học được nhiều cách làm hay thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, ông mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất trồng mì kém hiệu quả sang trồng sầu riêng Thái.

Ông A Náo chia sẻ, hiện vườn sầu riêng với 400 cây đã bắt đầu cho thu hoạch. Ngoài ra, gia đình tôi trồng 2 sào lúa nếp rẫy xen với 2.000 cây cà phê và 20 cây vú sữa. Hy vọng thời gian tới giá cả ổn định và tăng hơn, khi đó, thu nhập của gia đình sẽ tăng, đời sống được nâng cao.

Những cách làm hay, mô hình hiệu quả đã và đang tạo ra những chuyển biến tích cực. Qua các mô hình, người dân biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, lựa chọn giống cây, vật nuôi phù hợp, nâng cao thu nhập.

THANH TÚ - ĐẮC VINH