Vững vàng sau đại dịch COVID-19, TPHCM kiến tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới

Dự thảo báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đánh giá, trong nhiệm kỳ qua (2020-2025), tình hình quốc tế và trong nước có nhiều thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra nhanh, tác động đại dịch COVID-19 gây hậu quả nặng nề đến tình hình kinh tế - xã hội (KT-XH) và đời sống nhân dân; cùng với những khó khăn, hạn chế về nguồn lực, không gian phát triển, nhiều vướng mắc, tồn đọng kéo dài và đội ngũ cán bộ chủ chốt thường xuyên biến động.

Trong bối cảnh đó, với truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, Đảng bộ thành phố đã lãnh đạo, phát huy tối đa vai trò tham gia điều hành của chính quyền, đồng thời sự đồng lòng của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn thành phố đã giúp Đảng bộ, chính quyền vượt qua khó khăn, thách thức, tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ chính trị đạt kết quả tốt, kiến tạo nền tảng cơ bản cho giai đoạn phát triển mới.

Tháo gỡ nhiều điểm nghẽn về cơ chế, thủ tục, đất đai

Ngay sau khi thực hiện nhiều giải pháp mạnh mẽ, huy động toàn bộ sức mạnh vật chất và tinh thần để đẩy lùi đại dịch COVID-19; các địa phương đã tập trung khôi phục sản xuất. Kinh tế từ chỗ suy giảm nghiêm trọng đã nhanh chóng phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng và từng bước phát triển ổn định, trên cơ sở đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Kinh tế TPHCM đã nhanh chóng phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng và từng bước phát triển ổn định sau đại dịch COVID-19. Ảnh: Quốc Hoàng

Tỉnh Bình Dương tiếp tục khẳng định là trung tâm sản xuất công nghiệp lớn, đã tập trung phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ các khu công nghiệp, thu hút đầu tư và triển khai các dự án công nghiệp định hướng công nghệ cao, gắn với phát triển đô thị.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển nhanh và ổn định trên nền tảng là công nghiệp, logistics - cảng biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao, hình thành và phát triển các ngành chủ lực mới về hóa dầu, năng lượng tái tạo, trung tâm dầu khí hóa lỏng và công nghiệp sinh học.

TPHCM tiếp tục giữ vững vai trò đầu tàu, động lực của đô thị đặc biệt, là trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính, thương mại, dịch vụ, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực hàng đầu cả nước.

Các ngành dịch vụ phát triển theo hướng hiện đại, chất lượng thương mại - dịch vụ cải thiện mạnh mẽ. Thị trường tiêu dùng nội địa và hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Công nghiệp tập trung phát triển theo hướng ưu tiên các lĩnh vực có hàm lượng khoa học - công nghệ cao, hiện đại hóa các ngành hiện hữu, phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

TPHCM tập trung ưu tiên phát triển các lĩnh vực có hàm lượng khoa học - công nghệ cao.

Thị trường tài chính tiền tệ và thị trường vốn tiếp tục phát triển, giữ vai trò trung tâm của cả nước. Thị trường khoa học công nghệ tăng trưởng về quy mô, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh.

Thị trường lao động phục hồi nhanh sau đại dịch, thị trường bất động sản từng bước khởi sắc. Các nguồn lực được tập trung khai thác hiệu quả, nhất là nguồn lực đất đai được chuyển dịch theo hướng mở rộng quỹ đất phát triển hạ tầng, công nghiệp và dịch vụ.

Cùng với việc tập trung hoàn thành quy hoạch, các địa phương đã quyết liệt chỉ đạo tháo gỡ nhiều điểm nghẽn về cơ chế, thủ tục, đất đai. Tập trung ưu tiên thu hút nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng, xây dựng thành phố thông minh. Khởi động, tái khởi động, tăng tốc đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều dự án giao thông trọng điểm, kết nối vùng, liên kết các trục động lực.

Hạ tầng đô thị tiếp tục được quy hoạch, đầu tư phát triển theo hướng đa trung tâm, thích ứng biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh thực hiện các dự án cải tạo kênh, rạch, triển khai đồng bộ chương trình hành động bảo vệ môi trường, giảm ngập nước và ô nhiễm.

TPHCM đã chủ động tổng kết các nghị quyết của Trung ương, kịp thời đề xuất ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM. Đề xuất Trung ương cho chủ trương triển khai Đề án phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, hệ thống đường sắt đô thị, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, khu thương mại tự do (FTZ) gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ. Thành phố tiếp tục là nơi thí điểm các cơ chế, chính sách mới trước khi nhân rộng ra cả nước.

Thành phố phát huy vai trò đầu tàu trong liên kết vùng và cả nước, khai thác lợi thế địa - kinh tế để dẫn dắt phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực, hạ tầng số; lan tỏa, thúc đẩy vùng Đông Nam Bộ và kinh tế trọng điểm phía Nam; phối hợp xây dựng cơ chế hợp tác, chia sẻ nguồn lực và giải quyết thách thức chung về an ninh, biến đổi khí hậu, tài nguyên và quy hoạch.

Hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo từng bước đi vào chiều sâu phục vụ phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, đồng thời hỗ trợ kinh tế chia sẻ, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Công tác chuyển đổi số đạt nhiều bước tiến, từng bước hình thành hạ tầng số hiện đại, thúc đẩy xây dựng đô thị thông minh và chính quyền số. Thúc đẩy và quy tụ các doanh nghiệp khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm; trong đó, TPHCM thuộc top 5 hệ sinh thái khởi nghiệp, đứng thứ 2 về fintech của Đông Nam Á và xếp hạng 110 toàn cầu về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Tiên phong thực hiện nhiều chế độ, chính sách đặc thù

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM luôn quan tâm, chăm lo địa bàn biên giới, hải đảo.

Sự nghiệp giáo dục - đào tạo tiếp tục đạt nhiều kết quả, nhất là phát triển hệ thống giáo dục cả về quy mô, chất lượng dạy và học theo hướng hội nhập quốc tế, gắn với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo. Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Đẩy mạnh triển khai nền tảng giáo dục số, cải cách hành chính, tiên phong thực hiện nhiều chế độ, chính sách đặc thù trong giáo dục.

Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân được triển khai đồng bộ trên nền tảng đẩy mạnh xã hội hóa nguồn lực về y tế, đầu tư phát triển mạnh cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân.

Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các lĩnh vực văn hóa, văn học nghệ thuật, xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa và bảo tồn các giá trị truyền thống. Hoạt động sáng tạo, sáng tác, quảng bá, biểu diễn tác phẩm văn học, nghệ thuật được quan tâm đầu tư, hỗ trợ. Chú trọng khai thác và phát huy các tài nguyên văn hóa; duy trì phát triển, nâng cấp nhiều lễ hội vừa phục vụ du lịch, vừa đáp ứng nhu cầu nhân dân.

Người dân thành phố có điều kiện học tập, lao động, trải nghiệm trong môi trường văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Kéo giảm các loại tội phạm

Các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai kịp thời, thống nhất, đồng bộ và toàn diện. Đẩy mạnh triển khai Chiến lược quân sự, Chiến lược quốc phòng, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Đề án 06 của Chính phủ; rà soát, bổ sung, hoàn thiện các phương án tác chiến phòng thủ và tiếp tục đầu tư nguồn lực lớn xây dựng các dự án, công trình phòng thủ ở các địa bàn trọng yếu, khu vực trung tâm và hướng chiến lược biển, đảo.

Sắp xếp tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân theo phương châm cách mạng, trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, chất lượng cao và dân quân tự vệ, an ninh cơ sở vững mạnh, rộng khắp, sẵn sàng chiến đấu.

Tham gia, đi đầu trong công tác cứu hộ, cứu nạn, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; nắm chắc, dự báo đúng tình hình, kịp thời phát hiện, đấu tranh, vô hiệu hóa âm mưu, ý đồ, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; đấu tranh trấn áp mạnh mẽ, kéo giảm các loại tội phạm, nhất là tội phạm hình sự, đường phố, xâm phạm sở hữu, tội phạm có tổ chức, sử dụng công nghệ cao, tội phạm ma túy, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần phát triển KT-XH của thành phố.

Xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp

Bộ máy chính quyền các cấp được củng cố, kiện toàn mạnh mẽ gắn với xây dựng chính quyền đô thị và nền hành chính chuyên nghiệp. Hoạt động của HĐND các cấp có những chuyển biến vượt trội cả về khối lượng và chất lượng công việc, nhất là quyết định các chủ trương, chính sách lớn, đổi mới công tác giám sát, mở rộng dân chủ, tiếp xúc và giải quyết kiến nghị của cử tri.

TPHCM nhanh chóng vận hành thông suốt, ổn định bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

Hoạt động của UBND và các cơ quan hành chính từng bước đổi mới phong cách, lề lối, năng động, sáng tạo, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành; đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền, nâng cao hiệu quả công vụ. Hoạt động các cơ quan tư pháp, bảo vệ pháp luật đổi mới theo tinh thần cải cách tư pháp, không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động tố tụng, bảo đảm việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra oan sai.

Đặc biệt, chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đã được quán triệt và triển khai thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, quyết liệt. Đến nay đã từng bước phát huy hiệu quả, thực hiện phân cấp, ủy quyền, phân định thẩm quyền hợp lý; thúc đẩy sự tham gia của người dân; tăng cường trách nhiệm giải trình; thúc đẩy chuyển đổi số, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công, tạo động lực phát triển kinh tế và bảo đảm ổn định chính trị - xã hội.

Triển khai nhiều đột phá

TPHCM nhìn nhận, trong nhiệm kỳ qua, các tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương đã được phát huy hiệu quả, đạt nhiều dấu ấn nổi bật. Ba địa phương tiếp tục giữ vị thế là các trung tâm kinh tế lớn của cả nước, đóng góp tỷ trọng lớn vào ngân sách quốc gia, với hệ sinh thái dịch vụ, du lịch, công nghiệp, logistics và khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo phát triển vượt trội, hội tụ những nền tảng thể chế - quản trị số hàng đầu cả nước, tạo nên một vùng đô thị tiên phong, dẫn dắt không chỉ bằng tốc độ tăng trưởng, mà bằng chất lượng quản trị, đổi mới mô hình phát triển bền vững.

Các đột phá chiến lược về hạ tầng, chuyển đổi số, phát triển khoa học công nghệ và nguồn nhân lực được thực hiện hiệu quả và đạt nhiều kết quả quan trọng. Thành phố đề xuất nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, góp phần ban hành các chủ trương quan trọng của Bộ Chính trị.

Thành phố đi tiên phong, đột phá trong triển khai các cơ chế, chính sách của Trung ương.

Công tác liên kết vùng có bước thay đổi đáng kể về tư duy và hành động. TPHCM đã chủ động thúc đẩy liên kết vùng, phát huy vai trò nòng cốt, đầu tàu của thành phố trong liên kết phát triển nhằm thực hiện các đột phá chiến lược về phát triển hạ tầng giao thông, nguồn nhân lực, tạo động lực, không gian phát triển mới cho vùng Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực, địa phương trong cả nước…

Ngô Tùng