Vững niềm tin với nhà đầu tư trong giai đoạn phát triển mới

Sau sáp nhập, TPHCM rộng 6.772km2, dân số 14 triệu người, có 168 đơn vị hành chính cấp xã, phường và đặc khu Côn Đảo. TPHCM được định hướng phát triển thành đô thị thông minh, dịch vụ hiện đại, khoa học kỹ thuật tiên tiến, trung tâm tài chính lớn và môi trường xanh sạch đẹp. Sau năm 2030, TPHCM trở thành trung tâm kinh tế tài chính hàng đầu Đông Nam Á về quy mô, cơ sở hạ tầng, nền tảng chất xám lẫn trình độ nguồn nhân lực.

Dù có những khó khăn nhất định, nhưng theo cổng thông tin của chính quyền Thành phố, vốn đầu tư nước ngoài đổ vào vẫn tích cực. Điều này cho thấy nhà đầu tư có niềm tin lớn vào tiềm năng phát triển của siêu đô thị lớn nhất nước. Trong 8 tháng đầu năm, TPHCM nhận 6,8 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài (FDI), tăng 58% so với cùng kỳ năm trước, hơn rất nhiều mức bình quân chung của cả nước là 27%. Một số điểm nhấn của dòng vốn FDI là Tập đoàn Lego mở nhà máy sản xuất đồ chơi trị giá 1 tỷ USD, và gã khổng lồ phần mềm lớn nhất Châu Âu SAP mở trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D) vào ngày 14/8.

TPHCM đang bước vào giai đoạn phát triển mới sau sáp nhập

SAP dự kiến đầu tư 174 triệu USD vào trung tâm này trong 5 năm. Ông Simon Davies (Chủ tịch SAP khu vực Châu Á Thái Bình Dương) chia sẻ: "Sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam, nhất là khoa học, công nghệ và toán học, hiện được công nhận trên toàn cầu. Nguồn lực tại các trường đại học cũng tốt. Trình độ của sinh viên sau khi ra trường đang tăng dần theo theo từng năm". SAP muốn tuyển khoảng 350 nhân viên cho phòng nghiên cứu tại Việt Nam trong năm nay, sau đó tăng lên 500 vào năm 2027.

Ông Manik Saha (Giám đốc Điều hành phòng nghiên cứu của SAP ở Singapore và Việt Nam) cho biết: "Chúng tôi có hơn 1.000 sinh viên mới và sắp tốt nghiệp quan tâm đến những vị trí ở phòng nghiên cứu tại TPHCM. Nhiều vị trí chúng tôi nhanh chóng tuyển được người đủ trình độ. Có vị trí chúng tôi nhận được đơn xin vào nhiều hơn 20 lần con số cần tuyển".

SAP không phải ông lớn công nghệ duy nhất để mắt tới Việt Nam thời gian qua. Tháng 6/2025, nhà sản xuất chất bán dẫn hàng đầu Hoa Kỳ là Qualcomm đã khai trương trung tâm R&D về trí tuệ nhân tạo đầu tiên tại Việt Nam. Các nhà khoa học sẽ làm việc ở Hà Nội và TPHCM. Đây cũng là trung tâm R&D đầu tiên của Qualcomm ở Đông Nam Á, với quy mô ban đầu 100 người. Nvidia cũng đang phát triển một trung tâm R&D tại Việt Nam, sau khi mua lại VinBrain vào tháng 12/2024. Nvidia hiện tuyển dụng nhiều vị trí kỹ thuật suốt mấy tháng qua.

Theo thông báo của CMC, tập đoàn này cùng với Samsung C&T dự kiến đầu tư khoảng 1,3 tỷ USD để xây trung tâm dữ liệu (data center) tại TPHCM trong thời gian tới. Động thái nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về điện toán đám mây (cloud computing) và trí tuệ nhân tạo tại quốc gia Đông Nam Á.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, người đến thăm trụ sở SAP tại Đức năm 2019, đã có mặt tại sự kiện khai trương hôm 14/8 ở TPHCM. Ông nói: "AI đang phát triển như vũ bão, từng phút từng giây. Việt Nam có nguy cơ đi sau về đổi mới sáng tạo, nhưng đang nỗ lực vươn mình. Giới trẻ Việt Nam yêu thích các môn STEM và giỏi toán. Tôi thực sự hy vọng SAP sẽ cùng Chính phủ Việt Nam phát triển nguồn nhân lực này". Phó Thủ tướng còn chia sẻ, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo từ 50.000 đến 100.000 kỹ sư trí tuệ nhân tạo và bán dẫn trong mấy năm tới.

Theo cổng thông tin của UBND TPHCM, dẫu nhận nhiều vốn đầu tư nhưng giải phóng mặt bằng gặp một số khó khăn ở cả 3 địa phương cũ. Có xã phường chật vật chuẩn bị bất động sản cho công nghiệp phát triển, thiếu nhân sự và thiếu sự phối hợp quản lý. Theo ông Matthew Lourey (Chủ tịch Công ty tư vấn kinh doanh Alitium), nhiều doanh nghiệp phải chờ trong trạng thái mắc kẹt, khó tiếp tục đầu tư hoặc vận hành. Ví dụ hiện nhiều nơi mất 3 tuần để phản hồi đăng ký doanh nghiệp, trong khi trước sáp nhập chỉ mất 3 ngày.

Chính quyền Thành phố cũng thừa nhận một sự chậm trễ quan trọng là chi tiêu công, đến tháng 8 chỉ đạt 43% mục tiêu cả năm. Các lực cản gồm bồi thường đất xây dựng, thiếu hụt chuyên gia về môi trường, xây dựng và quản lý bất động sản. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng sự chậm trễ trong một số khâu sau sáp nhập là không tránh khỏi giữa lúc bộ máy tái cơ cấu. Dịch vụ công vẫn thông suốt với mọi người dân, là quá trình nỗ lực rất lớn dưới sự chỉ đạo sâu sát và quyết liệt của lãnh đạo Thành phố. Sau quá trình sáp nhập, Thành phố sẽ kết hợp các thế mạnh để bước vào giai đoạn phát triển mới.

Theo một chuyên gia từ Trường Chính sách công Lý Quang Diệu ở Singapore, sáp nhập địa phương đòi hỏi ban lãnh đạo mới của TPHCM suy nghĩ lớn hơn, hành động mạnh mẽ hơn và theo đuổi lộ trình phát triển xa hơn. Đặc biệt ưu tiên phát triển bền vững, công nghệ cao, tài chính xanh và kinh tế xanh gắn với bảo vệ môi trường.

Nhận xét trên cũng là viễn cảnh nhiều doanh nhân tin tưởng vào tương lai của Thành phố. Ông Simon Davies (Chủ tịch SAP khu vực châu Á Thái Bình Dương) cho biết: "Mở cơ sở nghiên cứu tại TPHCM giúp chúng tôi gần khách hàng hơn. Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất ASEAN. Chúng tôi và TPHCM là sự kết hợp hấp dẫn. Chúng tôi dễ dàng đưa ra quyết định đầu tư vào địa phương này".

Về bất ổn thuế quan của Hoa Kỳ, ông Davies dự đoán điều này sẽ tạo ra các chuỗi cung ứng và quan hệ đối tác mới, trong đó TPHCM và Việt Nam đóng vai trò ngày càng quan trọng. Điều đó cũng mở thêm cơ hội cho SAP, nhằm tận dụng nền tảng số có sẵn, cơ sở dữ liệu lớn và sức mạnh của AI. Năm 2025, TPHCM đặt ra mục tiêu tăng trưởng khoảng 8,5% GDP.

CHÂU PHONG