Vùng của 'vua' các loại trái cây

HTX Nông nghiệp Đạ M’ri chú trọng trồng sầu riêng 3 khỏe: đất khỏe, cây khỏe, người khỏe

Xứ sở của tỷ phú

Mảnh đất phía Nam tỉnh Lâm Đồng là nơi hội tụ của cư dân các tỉnh từ miền Bắc và miền Trung nước ta vào lập nghiệp. Khi đến họ mang theo tên đất, tên làng cũ để giữ gìn như: Hà Lâm, Mỹ Đức, Quốc Oai, Quảng Trị, Triệu Hải, Hương Lâm, Quảng Ngãi, Gia Viễn… Theo các cụ cao niên, ngày trước bà con vào đất này lập nghiệp đa phần trồng lúa, ngô, khoai, sắn… cuộc sống no đói từng ngày. Đến nay thì phát triển vượt bậc, nhà cao cửa rộng, xe ô tô tiền tỷ chạy đầy đường. Chính sầu riêng đã tạo nên sự thay đổi ngoạn mục trong thu nhập của người dân nơi đây.

Từ những năm 1920, khi người Pháp chọn vùng đất này để trồng thực nghiệm và cho đến nay, vùng Đạ Huoai nói chung đã trở thành “thủ phủ” sầu riêng với nhiều nông dân thu nhập tiền tỷ. Chỉ riêng các xã ở Đạ Huoai đã có hơn 1.000 hộ có thu nhập từ 500 triệu đồng trở lên, còn thu nhập trên 1 tỷ thì hơn 400 hộ. Đến nay, con số tiếp tục tăng lên khi các xã đã thành lập câu lạc bộ Nông dân tỷ phú, chú trọng đầu tư chăm sóc sầu riêng. Đưa ra con số như vậy để minh chứng cho việc cứ về miệt Nam Tây Nguyên, ra vườn là gặp tỷ phú sầu riêng.

Nhiều năm trước, tôi thường gặp đồng chí Nguyễn Quý Mỵ, khi đó là Bí thư huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Đạ Huoai (cũ) và Bí thư huyện ủy huyện mới sau sáp nhập (gồm Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên). Đồng chí Nguyễn Quý Mỵ là người ít nói nhưng khi nhắc đến sầu riêng thì rất hào hứng vì sự thành công của 3 nghị quyết chuyên đề để tập trung lãnh, chỉ đạo phát triển cây trồng chủ lực, đặc biệt là cây sầu riêng đã giúp nhiều nông dân trở thành tỷ phú trên chính mảnh đất của mình. Bắt đầu từ năm 2010, sầu riêng được định hình là cây trồng chủ lực, chính quyền địa phương ra sức tuyên truyền người dân tập trung đầu tư, chăm sóc và đến nay thì mang lại hiệu quả rõ rệt.

Nét tương đồng về khí hậu thổ nhưỡng đã giúp các vùng Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên trồng thành công loại cây được ví là “vua” của các loại trái cây. Các xã của vùng Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên hiện có trên 10.000 ha sầu riêng. Sản phẩm sầu riêng của vùng có ưu điểm thơm ngon, ngọt dịu, mịn, ít xơ; đã được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin tưởng.

Đi qua những đèo dốc mà bà con lúc khẩn hoang thường gọi như: Ma Thiên Lãnh, Mạ ơi… đều hiện lên một vẻ trù phú, giàu có của những vườn sầu riêng trải dài địa điểm Tôn K’Long là thôn khó khăn trước đây hay những buôn làng xa xôi của người Mạ, S’tiêng ở Cát Tiên, sầu riêng cũng đã cho thu hoạch. Trước đây, đa phần bà con đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) sống nhờ vào việc trồng lúa rẫy, cây ngắn ngày, cây điều, nhận giao khoán bảo vệ rừng. Khi “vua” của các loại trái cây bén rễ, sinh sôi nảy nở đã cho những vụ mùa no ấm.

Bà Ka Hiên, ở xã Đạ Huoai 2, trồng hơn 4 ha sầu riêng với trên 600 cây, sản lượng trung bình 30 tấn/năm, cho thu nhập ổn định mỗi năm trên 2 tỷ đồng. Bà Ka Hiên tâm sự: Chuyện từ hộ nghèo sau vài năm vươn lên khá giả có thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến 1 tỷ đồng nhờ trồng sầu riêng không còn là chuyện hiếm của đồng bào DTTS nơi đây, đã có rất nhiều hộ dân đổi đời nhờ cây trồng này.

Hiện nay, một số người dân ở khu vực phía Nam đã mạnh dạn chế biến sản phẩm sầu riêng cấp đông. Điển hình như anh Lưu Hoàng Tuấn, ở xã Đạ Huoai, thành công với việc chế biến cấp đông để nâng cao giá trị. Hiện mỗi năm thu về hơn 5 tỷ đồng, tạo công ăn việc làm cho nhiều người ở địa phương. Các sản phẩm của sầu riêng cấp đông sẽ được chế biến để giữ trọn hương vị, nâng cao chất lượng, phục vụ thị trường trong nước và quốc tế.

Chủ tịch UBND xã Đạ Huoai Lưu Hồng Long khẳng định, sầu riêng là một trong những cây trồng chủ lực của địa phương, nhờ khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp mà cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt; sản phẩm chất lượng, được thị trường ưa chuộng. Nhờ trồng sầu riêng mà nhiều nông dân của xã có thu nhập tiền tỷ, xây dựng nhà cửa khang trang, diện mạo nông thôn mới ngày càng đổi thay rõ nét.

Những vườn sầu riêng trải dài ngút mắt ở các xã vùng Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên.

Bền vững với sầu riêng

Hình thành được một vùng chuyên canh sầu riêng rộng lớn nhưng nông dân địa phương có lúc phải đối mặt với bệnh xì mủ, thối rễ, quả bị sượng do mưa nhiều. Tuy nhiên, theo chính quyền địa phương các xã và nông dân tại vùng Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên tình trạng này không xảy ra trên diện rộng, chỉ vài điểm nhỏ lẻ. Còn tình trạng sầu riêng bị sượng chỉ xảy ra vào vụ mùa vừa qua do trên địa bàn có những trận mưa lớn đúng thời điểm, một số lứa quả sầu riêng sắp thu hoạch.

Ông Lê Quang Sơn - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Du lịch Hà Lâm cho biết: Dù thấp hơn những năm trước nhưng với mức giá trên 60.000 đồng/kg, là nông dân đã có lãi lớn. Nhiều hộ thành viên của hợp tác xã có thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng mỗi năm. Chỉ vụ mùa vừa qua, người trồng sầu riêng mới bị tình trạng sượng trái ở một số vườn.

Hiện nay, nông dân ở vùng phía Nam tỉnh đã chú trọng để trồng sầu riêng 3 khỏe: “đất khỏe, cây khỏe, người khỏe”. Ông Nguyễn Thanh Sơn - Giám đốc HTX Nông nghiệp Đạ M’ri đã cùng các thành viên HTX xây dựng những vườn sầu riêng theo hướng hữu cơ, Viet GAP, nhờ vậy các vườn sầu riêng luôn sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng. Ngoài ra, chính quyền địa phương tại các xã còn xây dựng hình ảnh những người nông dân trồng sầu riêng “tử tế”; triển khai việc ứng phó với biến đổi khí hậu để phát triển sầu riêng bền vững.

Ông Trần Quang Trừng - Chủ tịch UBND xã Cát Tiên 3 cho biết: Hiện nay, toàn xã có khoảng 850 ha sầu riêng, trong đó khoảng 500 ha được trồng tại vùng đất Đồng Nai Thượng. Đây là nơi có đa phần đồng bào DTTS sinh sống; nhờ sầu riêng nhiều hộ dân có thu nhập cao, cuộc sống ổn định. Chính quyền địa phương đang quan tâm đến việc xây dựng tổ chức sản xuất, trồng sầu riêng bền vững, mã vùng trồng, chuyển giao khoa học kỹ thuật để bà con tập trung chăm sóc, phòng, chống các bệnh trên cây trồng.

Chỉ riêng các xã ở vùng Đạ Huoai, công tác quy hoạch vùng sản xuất sầu riêng tập trung, ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy phát triển sản xuất theo hướng hiện đại, hàng hóa lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cao được triển khai thực hiện. Đã hình thành 5 vùng quy hoạch sản xuất sầu riêng ứng dụng công nghệ cao với diện tích trên 1.120 ha. Các xã ở vùng Đạ Tẻh, Cát Tiên hiện cũng đang tích cực xây dựng các vùng sầu riêng ứng dụng công nghệ cao sản xuất sầu riêng theo hướng hữu cơ, VietGAP...

Xuôi xe về miệt Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên, sầu riêng, măng cụt, mít tố nữ, chôm chôm, cánh đồng nếp quýt trải dài ngun ngút. Đặc biệt, sầu riêng được trồng ngay hàng, thẳng lối trên bao la triền đồi; khẳng định được là một trong những cây trồng chủ lực, là “vua” của các loại trái cây.

Ghi chép: Đức Tú .