'Vua YouTube' Việt cho thế giới xem gì?

Tại Việt Nam, nhiều chủ kênh chọn làm nội dung nhắm đến người dùng YouTube quốc tế để lấy doanh thu quảng cáo. Phương pháp này tồn tại nhiều năm qua. Với mục đích nhắm khách hàng toàn cầu, những kênh này làm việc âm thầm, không nổi tiếng trong nước. Hiện tại, một số người đạt được hàng chục triệu đăng ký, đủ điều kiện lấy nút Kim cương, nút Ruby của nền tảng.

Công thức hút lượt xem cùng thuật toán của YouTube đẩy video “viral”, đem về doanh thu cho chủ kênh. Tuy nhiên, nội dung những bên này cung cấp bị đặt dấu hỏi về chất lượng. Dạng video nhắm đến trẻ em, nhưng có hình ảnh ghê rợn, đầy hiệu ứng âm thanh gây giật mình cùng các biểu cảm quái dị.

Nhiều năm trước, dạng video Elsa, Spiderman hay mẹ đơn thân hở hang phản cảm cũng xuất phát từ kênh trong nước, gây nhiều hệ lụy.

Chục tỷ lượt xem từ video gây sốc

Gần đây, SocialBlade thống kê lại các kênh YouTube lớn nhất tại Việt Nam về số người xem, lượt đăng ký. Trừ Pop Kids hay FAP TV, những tài khoản nổi tiếng, có mặt trong danh sách nhiều năm, đa phần người dùng trong top 10 là những cái tên xa lạ.

Vài kênh trong số này có lượng theo dõi bằng phân nửa dân số Việt Nam. Tuy nhiên, chúng gần như vô danh với người dùng trong nước. Các tài khoản Torung, Ben Eagle, H&T, Trần Thị Nam Phương… đều xa lạ, không phải YouTuber nổi tiếng tại Việt Nam, ít người biết tên.

Nhóm kênh quen thuộc như Khoa Pug, Độ Mixi, Hậu Hoàng, Sơn Tùng hay FAP TV bị các tài khoản kể trên bỏ xa về số liệu trên nền tảng. Tuy nhiên, có dấu hỏi lớn về chất lượng nội dung của từ những kênh này.

Trang chủ video của Torung chứa toàn hình ảnh gây sốc. Ảnh: Torung.

Torung được thống kê là kênh YouTube lớn nhất tại Việt Nam, với 58 triệu người đăng ký. Video nhiều lượt xem trên tài khoản hiện có gần 850 triệu lượt. Nội dung của nó là cảnh một người khuyết tật tí hon ngồi trong thùng giấy, trả đồ cho nhân vật ở trên bỏ vào. Người khác trong video cũng hóa trang “lố lăng” như đeo cánh, ở trần, nhuộm da đen, liên tục thực hiện các biểu cảm cường điệu. Đi kèm với đó là hiệu ứng âm thanh dồn dập như tiếng cười, hét, khóc.

Một video hơn 300 triệu lượt xem khác trên kênh này mở đầu bằng cảnh một người đàn ông hóa trang xấu xí, bị con cá lớn cắn vào đũng quần. Nhân vật này diễn hoạt với vẻ mặt đau đớn.

Các tài khoản Ben Eagle, H&T không có hình ảnh rùng rợn phản cảm. Tuy nhiên, nội dung của kênh gồm hài tình huống, các trò chơi đơn giản hay trò đùa gây cười. Công thức chung được chủ kênh áp dụng là các loại trang phục sặc sỡ, biểu cảm cường điệu cùng liên tục các loại hiệu ứng âm thanh dồn dập.

Torung, Ben Eagle hay H&T đăng tải những video “không lời”, chỉ gồm hành động, hiệu ứng. Nếu không tra rõ nguồn gốc, người xem khó nhận ra họ xuất phát từ Việt Nam. Bằng cách làm nội dung này, kênh tiếp cận được người xem toàn cầu, thay vì chỉ khoảng 100 triệu dân trong nước. Ngoài ra, họ tăng trưởng mạnh từ 2021, khi YouTube triển khai chức năng video ngắn, giúp nội dung dạng này được phân phối rộng hơn.

Việc chỉ có hình ảnh khiến cách thể hiện nội dung bị giới hạn. Các kênh này dùng tình tiết gây sốc để giữ chân người xem.

Bài học nội dung phản cảm Elsa Spiderman, Single mom

Tại Việt Nam, làm YouTube được xem như một phần của mô hình MMO (kiếm tiền online), từ thuở sơ khai của nền tảng. Cơ chế nổi bật của ứng dụng là chia sẻ doanh thu quảng cáo với người đăng video. Bên cạnh YouTuber chân chính, tìm kiếm lượt xem bằng clip chất lượng, không ít người dùng các thủ thuật, chiêu trò lợi dụng nền tảng.

Ngoài reup (đăng lại video vi phạm bản quyền), làm nội dung “cắn view ngoại” là ngách nhiều kênh khai thác. Ngoài tiếp cận hàng tỷ người dùng quốc tế, doanh thu họ thu được tốt hơn hẳn nhờ YouTube trả tỉ lệ cao. Để kiếm tiền, nhiều người không bất chấp thủ đoạn.

Video chủ đề "Single Mom" của YouTuber Việt hồi 2019.

Năm 2017, loạt clip biến tấu trên các nhân vật hoạt hình quen thuộc như Elsa, Spiderman được sản xuất và đăng tải tràn lan. Thay vì các nội dung thường thức, nhẹ nhàng, chủ kênh lồng ghép hình ảnh hở hang, phản cảm. Trong thời gian ngắn, những nhóm này thu về doanh thu khổng lồ từ cả người xem trong nước và quốc tế. Đáng nói, dạng nội dung này vẫn được phân phối đến trẻ em, gây ảnh hưởng tiêu cực.

Sau đó, chủ kênh chuyên đăng những video nói trên bị Bộ TT&TT phạt 30 triệu đồng. YouTube cũng mạnh tay xử lý các tài khoản tương tự.

Đến 2019, xuất hiện loạt kênh Việt Nam thuộc Yeah1 Network, chuyên đăng các video với từ khóa “Single Mom” (Mẹ đơn thân), ở nhiều thứ tiếng để thu hút lượt xem. Đáng nói, những tài khoản này lồng ghép hình ảnh không phù hợp, để ngực trần khi cho con bú, dang rộng chân lộ nội y.

Sau các sự việc này, YouTube mạnh tay xử lý kênh trong nước. Đặc biệt, Yeah1 Network, mạng lưới đa kênh liên quan đến nhiều nội dung phản cảm bị nền tảng quy trách nhiệm, cắt hợp đồng.

Hùng Phi