Vụ ngai vua triều Nguyễn bị gãy: Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nói gì?

Sự việc người đàn ông mua vé vào thăm quan di tích Đại nội Huế, sau đó đã vào điện Thái Hòa và có những hành động ngồi lên ngai vua triều Nguyễn rồi dùng tay bẻ gãy phần tựa tay bên trái của bảo vật gây bức xúc cho dư luận. Trước sự việc này, PV PLO có cuộc trao đổi với ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế.

Bảo vệ đã xử lý phù hợp

+ Phóng viên: Trước sự việc xảy ra đối với ngai vua triều Nguyễn ở Điện Thái Hòa, xin ông cho biết quy trình bảo quản, bảo vệ các cổ vật, bảo vật quốc gia được triển khai như thế nào?

. Ông Hoàng Việt Trung: Việc bảo quản, bảo vệ hiện vật đã được thực hiện từ hàng chục năm nay, kế thừa qua từng giai đoạn. Đối với những hiện vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, định kỳ hàng tuần, nhân viên của Bảo tàng tiến hành lau chùi, vệ sinh và đánh giá tình trạng của hiện vật.

Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế. Ảnh: NGUYỄN DO

Bảo vật ở đây có rất nhiều dạng, từ bảo vật bằng đồng như 9 khẩu thần công, cửu đỉnh, đến nhiều hiện vật bằng ngọc... Mỗi loại đều có quy trình bảo vệ nghiêm ngặt khác nhau.

+ Dư luận cho rằng lực lượng chức năng/bảo vệ đã có mặt nhưng can thiệp quá chậm trễ khi sự việc xảy ra. Xin ông phản hồi chính thức về vấn đề này?

. Về việc bảo vệ có chậm trễ hay không, theo tôi, khi tổng hợp lại các thông tin khách quan từ cơ quan chức năng, có thể thấy rằng bảo vệ đã xử lý tình huống trong điều kiện phù hợp.

Ban đầu, khi phát hiện người đàn ông này có biểu hiện to tiếng, lực lượng bảo vệ đã mời ông ta ra ngoài. Tuy nhiên, sau đó, người này quay lại và lẻn vào khu vực ngai vàng. Anh em bảo vệ đã tiếp cận một cách thận trọng, nhằm tránh trường hợp người này có thể tiếp tục gây hư hại đối với các hiện vật, tài sản khác đang trưng bày tại điện Thái Hòa.

Vừa qua, lực lượng bảo vệ cũng đã đề xuất với lãnh đạo Trung tâm về việc mua sắm mới các thiết bị hỗ trợ, trong đó roi điện là công cụ quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc sử dụng các công cụ hỗ trợ này phải qua quá trình tập huấn của cơ quan công an để đảm bảo an toàn.

Nâng cấp an ninh để bảo vệ bảo vật hiện vật

+ Đơn vị quản lý sẽ có những biện pháp cụ thể, cấp bách nào để rà soát, chấn chỉnh và tăng cường công tác an ninh, bảo vệ tại điện Thái Hòa nói riêng và các điểm di tích quan trọng khác nói chung?

. Hiện tại, khu vực này đã có hệ thống camera giám sát và hệ thống cảnh báo (hệ thống này thường được bật vào ban đêm). Tuy nhiên, sau sự việc xảy ra, tôi đã liên hệ với các chuyên gia công nghệ để tìm hiểu thêm về các giải pháp cải thiện an ninh.

Ngai vua triều Nguyễn trước khi bị người đàn ông xâm hại, bẻ gãy phần tựa tay bên trái.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu đang xem xét việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào quản lý giám sát, cụ thể sẽ thiết lập hàng rào ảo tại những vị trí cần bảo vệ. Khi có người bước vào khu vực này, hệ thống sẽ cảnh báo, giúp phát hiện sớm ngay khi kẻ xấu chưa tiếp cận đến hiện vật.

Đây là một trong những giải pháp sẽ được triển khai ngay để thí điểm. Tôi muốn kiểm tra tính phù hợp và khả năng hoạt động của hệ thống cảnh báo này trước khi báo cáo lên cơ quan chức năng để có thể áp dụng rộng rãi.

+ Hiện nay, Trung tâm đã rà soát trách nhiệm của các cá nhân và đơn vị liên quan chưa? Và kế hoạch khôi phục lại chiếc ngai vua triều Nguyễn vừa bị kẻ xấu tấn công làm gãy phần tựa tay bên trái?

. Sau sự việc, Trung tâm đã giao cho các đơn vị, cá nhân liên quan rà soát, xem xét trách nhiệm và tổ chức kiểm điểm nhằm rút kinh nghiệm, hoàn thiện hơn công tác an ninh, bảo vệ, trưng bày và tổ chức tham quan trong thời gian tới.

Trung tâm cũng đã báo cáo vụ việc. Đối với việc xử lý hiện vật, một hội đồng chuyên môn sẽ được thành lập để đánh giá thực trạng, sau đó xây dựng phương án bảo quản, sửa chữa theo quy định. Đây là một sự cố hy hữu.

Có ý kiến trước đây đề xuất làm tủ kính bảo vệ bảo vật, cụ thể là chiếc ngai vàng. Tuy nhiên, điều này không phù hợp, bởi bảo vật quốc gia không chỉ là một hiện vật riêng lẻ mà là cả một hệ thống, từ trên xuống dưới, trong tổng thể không gian di sản.

Ví dụ, Điện Thái Hòa là một không gian di sản. Nếu dựng hàng rào cao 1m8 để bảo vệ, sẽ làm ảnh hưởng đến giá trị không gian này. Quần thể di tích Cố đô Huế rất rộng lớn, do đó, mọi phương án bảo vệ, trưng bày hiện vật cần phải xây dựng sao cho phù hợp, vừa tuân thủ quy định pháp luật, vừa đáp ứng điều kiện thực tiễn.

Có những ý kiến cho rằng nên làm các phiên bản để trưng bày thay thế. Tuy nhiên, điều này sẽ làm mất đi ý nghĩa của việc trưng bày, vì cần có không gian để lưu giữ phiên bản thật. Ngoài ra, chi phí làm phiên bản rất lớn, trong khi hiện chưa có quy định pháp luật cụ thể về việc này. Nếu có luật định rõ ràng, việc thực hiện sẽ khả thi hơn.

Trong thời gian tới, cơ quan chức năng sẽ lập Hội đồng để xem xét thực trạng, lập phương án, sau đó sẽ trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để sửa chữa, bảo quản ngai vua triều Nguyễn theo quy định.

NGUYỄN DO