Vu Lan báo hiếu: Hạnh phúc lớn nhất của cha mẹ là gì?

Lễ Vu Lan diễn ra vào Rằm tháng Bảy âm lịch hàng năm. Năm 2025, lễ này rơi vào thứ Bảy ngày 6/9 dương lịch (15/7 âm lịch Ất Tỵ). Với người Việt, đây là dịp đặc biệt để tưởng nhớ tổ tiên, tri ân công đức cha mẹ và hướng tâm đến những giá trị thiện lành.

Lễ Vu Lan là gì?

Vu Lan, theo tiếng Phạn là "Ullambana", mang ý nghĩa “giải cứu khỏi cảnh treo ngược”. Xuất phát từ câu chuyện cảm động về "Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ", lễ này biểu trưng cho tình mẫu tử thiêng liêng và nhắc nhở mỗi người con phải giữ trọn đạo hiếu.

Ảnh mang tính chất minh họa, nguồn: Internet

Ngài Mục Kiền Liên, một trong mười đại đệ tử của Đức Phật, khi chứng đạo đã nhìn thấy mẹ mình chịu khổ trong cõi ngạ quỷ. Dù dùng thần thông cứu mẹ nhưng không thành, Ngài tìm đến Đức Phật. Phật dạy rằng chỉ có sự hợp lực chú nguyện của chư tăng vào ngày Rằm tháng Bảy mới hóa giải được nghiệp nặng. Nhờ đó, mẹ Ngài được giải thoát.

Từ câu chuyện này, Vu Lan trở thành ngày lễ không chỉ để tưởng nhớ cha mẹ đã khuất mà còn để trân trọng, hiếu dưỡng với cha mẹ còn hiện tiền.

Nên làm gì trong ngày Vu Lan?

Theo truyền thống, người Việt có nhiều cách để bày tỏ tâm hiếu trong ngày này:

Chuẩn bị mâm lễ cúng

Các gia đình thường sắm lễ để cúng Phật, thần linh, gia tiên và thí thực cô hồn. Lễ vật có thể đơn giản nhưng phải thành tâm. Cúng gia tiên vào ban ngày, tưởng nhớ ông bà, tổ tiên.

Mâm lễ cúng ngày rằm tháng 7 âm lịch thường bao gồm: Hương, hoa tươi. Nên chọn các loài hoa thanh khiết như hoa sen, hoa huệ, hoa dơn (hoa lay ơn).Trái cây: 5 loại trái cây (ngũ quả) tươi ngon. Nước sạch, trà. Xôi, chè: Xôi gấc, xôi đỗ xanh, chè trôi nước hoặc các loại chè khác. Món chay: Bánh, kẹo chay, oản, hoặc các món ăn chay thanh đạm. Đèn hoặc nến.

Làm lễ phóng sinh, gieo duyên lành.

Cúng chúng sinh vào buổi chiều tối, trước cổng nhà, để chia sẻ cho những vong hồn lang thang, không nơi nương tựa.

Đi chùa cầu an cho cha mẹ

Tháng Bảy âm lịch được xem là thời điểm âm dương giao hòa. Người con thường về chùa dâng hương, cầu cho cha mẹ an lành, trường thọ. Đây cũng là dịp lắng nghe Phật pháp, nuôi dưỡng tâm thiện.

Ăn chay

Ăn chay trong mùa Vu Lan không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn mang ý nghĩa từ bi, giảm bớt sát sinh. Một tâm hồn thanh tịnh, một mâm cơm chay giản dị chính là cách để thể hiện lòng thành sâu sắc.

Ở bên cha mẹ, thể hiện tình cảm

Vu Lan không chỉ là nghi lễ, mà còn là khoảnh khắc để mỗi người con dành thời gian nhiều hơn cho cha mẹ. Một cái ôm, một lời nói yêu thương, một bữa cơm tự tay nấu… đều là món quà vô giá mà cha mẹ mong chờ. Bởi lẽ, với cha mẹ, điều hạnh phúc nhất không phải là sự báo hiếu to tát, mà chính là thấy con cái bình an, trưởng thành.

Những hoạt động ý nghĩa cho gia đình trong mùa Vu Lan

Cùng đi chùa, nghe giảng Phật pháp: Đây là dịp để cả nhà cùng tìm hiểu sâu hơn về nhân quả, về đạo hiếu.

Tham gia nghi thức “Bông hồng cài áo”: Một bông hồng trên ngực áo để nhắc nhở mỗi người về sự hiện diện hay vắng bóng của cha mẹ trong đời. Đó là giây phút lắng lòng, tri ân.

Quây quần bên mâm cơm chay: Một bữa cơm giản dị, ấm áp giúp gắn kết các thế hệ, đồng thời tạo nên kỷ niệm khó quên.

Thăm viếng, dọn dẹp mộ phần tổ tiên: Việc làm này thể hiện sự biết ơn, tôn kính với những người đi trước.

Trò chuyện, sẻ chia cùng cha mẹ: Đôi khi, chỉ một lời hỏi han ân cần, một cử chỉ nhỏ bé cũng đủ khiến cha mẹ thấy ấm lòng trong tuổi xế chiều.

Ý nghĩa nhân văn sâu sắc

Vu Lan không chỉ là ngày lễ Phật giáo mà còn trở thành nét đẹp văn hóa Việt Nam, gắn với truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Đó là dịp để mỗi người lắng lại, tự hỏi mình đã làm được gì cho cha mẹ, cho gia đình.

Trong nhịp sống hiện đại, ngày Vu Lan nhắc nhở rằng, hạnh phúc không ở đâu xa – mà chính là giây phút chúng ta biết trân trọng, yêu thương những người thân yêu ngay khi còn có thể.

Vu Lan không chỉ là lễ của đạo Phật, mà là mùa của lòng hiếu hạnh. Một mùa để chúng ta học cách tri ân, báo ân và gieo thêm những hạt giống thiện lành trong cuộc đời.

Như Hương (tổng hợp)