Vụ án 'trốn thuế' khi chuyển nhượng đất ở Bình Dương (cũ): Tòa nghị án kéo dài trong phiên xử lần thứ 2

Hai bị cáo được đề nghị phạt tiền thay vì phạt tù

TAND khu vực 19 TP HCM vừa mở phiên sơ thẩm vụ “Trốn thuế”, các bị cáo là Nguyễn Thị Phương Huệ (SN 1967), Trần Thanh Tài (SN 1997, con bà Huệ, cùng ngụ xã Phước Hòa, TP HCM) và Võ Đức Quang (SN 1993, ngụ phường Chơn Thành, Đồng Nai).

Theo cáo trạng, thửa đất 101, tờ bản đồ số 9 tại xã An Long, TP HCM (trước đây là xã Tân Long, huyện Phú Giáo, Bình Dương) là của vợ chồng bà Vương Thị Dung. Ngày 18/06/2019, bà Dung lập giấy bán cho bà Huệ. Cùng ngày, bà Dung ký ủy quyền toàn quyền cho anh Tài để đi làm trích lục bản đồ và xác nhận bất động sản.

Ngày 19/6/2019, anh Tài lập hợp đồng chuyển nhượng đất cho mẹ. Theo hợp đồng, bà Huệ phải nộp toàn bộ thuế, phí. Mẹ con bà Huệ mỗi người đã nộp thuế TNCN là 146 triệu. Cáo trạng cho rằng, theo Kết luận giám định (KLGĐ) của Cục Thuế Bình Dương (cũ), bà Huệ phải nộp thuế TNCN 360 triệu nên còn trốn thuế 214 triệu. Bà Huệ bị xác định là người trốn thuế, anh Tài bị xác định là đồng phạm giúp sức.

Ngày 19/10, bà Huệ bán thửa đất trên cho ông Quang, thỏa thuận ông Quang là người nộp thuế, phí. Ông Quang nộp thuế TNCN 147,3 triệu. Theo KLGĐ, ông Quang phải nộp thuế TNCN 360 triệu nhưng mới nộp 147,3 triệu, còn lại trốn thuế 212,7 triệu. Giao dịch này, ông Quang bị xác định là người trốn thuế, còn bà Huệ là đồng phạm giúp sức.

Ngoài ra, cáo trạng còn xác định, trong giao dịch với bà Dung, thì bà Huệ trốn lệ phí trước bạ 53,5 triệu. Trong giao dịch với bà Huệ, thì ông Quang trốn lệ phí trước bạ 53,2 triệu. Nhưng do trốn phí trước bạ không phải trốn thuế nên đề nghị tòa kiến nghị truy thu và xử phạt.

Tại tòa, bà Huệ khai, trong giao dịch với bà Dung, theo thỏa thuận thì thuế, phí của ai người đó đóng. Thông báo nộp thuế tên bà Dung và bà Dung đưa tiền cho bà đi đóng giúp; bằng chứng là sau khi chuyển nhượng, thông qua một người khác, bà Dung đưa bà Huệ 300 triệu nộp thuế TNCN.

Anh Tài nói do tin tưởng mẹ nên yêu cầu ký gì thì ký đó, không đọc và không biết giá mua bán như thế nào.

Với giao dịch giữa ông Quang và bà Huệ, hai bị cáo này thừa nhận vi phạm.

Đại diện VKS cho rằng đủ căn cứ xác định cả 3 bị cáo phạm tội Trốn thuế và đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Huệ từ 12 - 18 tháng tù; phạt tiền bị cáo Tài từ 150 - 200 triệu đồng và bị cáo Quang từ 250 - 300 triệu.

Dù số tiền truy tố thấp hơn nhưng VKS đề nghị phạt tù với bị cáo Huệ thay vì phạt tiền từ 500 - 600 triệu như phiên tòa lần trước vào cuối năm 2024.

Luật sư nêu quan điểm “có thay đổi về chính sách tính thuế TNCN”

LS Nguyễn Văn Hồng (Đoàn LS TP HCM), bào chữa cho bị cáo Tài nêu quan điểm giao dịch giữa bà Dung - anh Tài (ủy quyền) - bà Huệ thì anh Tài không phát sinh tiền thuế TNCN. Tại giao dịch này, bà Huệ đã đóng thuế TNCN 292 triệu, số tiền còn lại chưa nộp là 68 triệu nên không đủ để truy cứu các bị cáo tội Trốn thuế.

Tại KLGĐ xác định anh Tài vẫn phải nộp thuế TNCN nhưng chính Cục Thuế Bình Dương (trước đây) và Tổng cục Thuế có văn bản khẳng định anh Tài không phải chịu thuế. “KLGĐ như thế là chưa phù hợp, nhưng VKS chưa làm rõ vấn đề này và giám định viên cũng không có mặt tại tòa để trả lời”, LS nói.

LS Nguyễn Văn Quynh (Đoàn LS TP Hà Nội), bào chữa cho bà Huệ thì cho rằng, căn cứ Điều 247 Luật Đất đai 2024, việc tính thuế TNCN đã có sự thay đổi so với các quy định trước đây. Trước đây, thuế TNCN tính theo giá trị mua bán thực tế (nếu thấp hơn giá Nhà nước quy định). Điều 247 quy định tính dựa vào bảng giá đất Nhà nước quy định chứ không phụ thuộc vào giá mua bán thực tế.

“Điều 29 BLTTHS và Điều 7 BLHS quy định về áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị can bị cáo trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử khi có sự thay đổi chính sách pháp luật mà có thể dẫn đến việc miễn trách nhiệm hình sự. Vì vậy, cần trả hồ sơ để giám định lại tiền thuế các bị cáo phải nộp”, LS Quynh nói.

Trong phần tự bào chữa, bà Huệ nói mình không phải người chịu thuế TNCN trong giao dịch với bà Dung; nhưng bà Dung nhờ thực hiện và tiền là của bà Dung đưa; nên đề nghị HĐXX xem xét lại vấn đề này. HĐXX nghị án kéo dài và dự kiến sẽ tuyên án vào 15h ngày 27/8.

Bùi Yên