Vòng xoáy ngược chiều

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục có những động thái gây bất ngờ.

1 Trong khuôn khổ cuộc gặp Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte tại Washington ngày 15/7, đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ áp thuế nghiêm ngặt đối với Nga (có thể lên tới 100%) và các quốc gia vẫn duy trì giao thương với Moskva, nếu tiến trình đàm phán hòa bình không có tiến triển đáng kể trong vòng 50 ngày tới. Ông cũng công bố một cơ chế viện trợ mới, theo đó các đồng minh châu Âu sẽ chi trả toàn bộ chi phí mua vũ khí từ Mỹ để cung cấp cho Ukraine, thay vì Washington tiếp tục tài trợ trực tiếp như trước.

Điều này được giới truyền thông quốc tế xem như một “tối hậu thư” của ông chủ Nhà trắng gửi tới Điện Kremlin. Tuy vậy, điều bất ngờ là ngay sau tuyên bố ấy, trong phiên giao dịch ngày 14/7, chỉ số chính của thị trường chứng khoán Nga MOEX đã tăng lên 2.714 điểm (tăng 2,72%).

Về phía Nga, theo Reuters, ngày 15/7, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev viết trên tài khoản cá nhân mạng xã hội X rằng nước Nga “không quan tâm” đến thông điệp của Tổng thống Mỹ.

2 Ở một diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố trên X: “Tôi đã đề xuất bà Yuliia Svyrydenko (Phó Thủ tướng thứ nhất Ukraine) lãnh đạo Chính phủ Ukraine và đổi mới mạnh mẽ hoạt động của chính phủ”. Điều này có nghĩa là ông Zelensky muốn Ukraine có một Thủ tướng mới, thay thế Thủ tướng đương nhiệm Denys Shmyhal. Tổng thống Zelensky cho biết cuộc cải tổ nhằm thúc đẩy tiềm năng kinh tế, mở rộng hỗ trợ xã hội và tăng quy mô sản xuất quốc phòng trong nước.

Vấn đề là, để có thể thực hiện bước đi đó, ông Denys Shmyhal phải chính thức đệ đơn từ chức lên Quốc hội, sau đó Quốc hội Ukraine buộc phải tiến hành bỏ phiếu về vấn đề này. Nếu Quốc hội thông qua, toàn bộ thành viên chính phủ Ukraine hiện tại sẽ phải từ nhiệm, và các nghị sĩ sẽ có 30 ngày để bỏ phiếu chọn ra Thủ tướng mới.

Không chỉ vậy, trong ngày 15/7, Tổng thống Ukraine Zelensky còn trình Quốc hội nước này hai dự luật về việc gia hạn thiết quân luật và lệnh tổng động viên thêm 90 ngày, bắt đầu từ ngày 7/8 tới.

3 Cho đến ngày 14/7, theo thống kê chính thức từ bang Texas (Mỹ), vẫn còn có tới 101 người chưa tìm được tung tích (bên cạnh 131 nạn nhân được xác định là đã thiệt mạng), sau trận lũ quét lịch sử khủng khiếp 10 ngày trước. Mưa lớn vẫn đang cản trở những nỗ lực cứu hộ, buộc giới chức bang Texas phải tính đến việc xả hồ chứa để hỗ trợ công tác tìm kiếm. Thống đốc Greg Abbott nhấn mạnh: Việc xác định con số chính xác rất khó khăn, do nhiều trường hợp là du khách hoặc người không đăng ký cư trú rõ ràng.

Trong khi đó, một liên minh gồm 24 bang (hầu hết do đảng Dân chủ kiểm soát) và Đặc khu Columbia, ngày 14/7, đã kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump, vì từ chối chi khoảng 6,8 tỷ USD ngân sách liên bang dành cho các trường phổ thông. Các khoản tiền bị phong tỏa bao gồm ngân sách hỗ trợ giáo dục trẻ em lao động nhập cư, tuyển dụng và đào tạo giáo viên, dạy tiếng Anh, nâng cao học lực, chương trình sau giờ học và mùa hè, cũng như hỗ trợ xóa mù chữ cho người lớn và đào tạo kỹ năng nghề.

Nước Anh tập trung thúc đẩy thị trường xe điện trong nước.

4 Ở châu Âu, từ ngày 16/7, người dân Anh mua xe điện (EV) có giá dưới 37.000 bảng sẽ được giảm giá tối đa 3.750 bảng (khoảng 5.037 USD) theo chương trình trợ giá của chính phủ, nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng và hỗ trợ mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Dự kiến, Chính phủ Anh sẽ chi 650 triệu bảng cho chương trình trợ giá này, dành cho người tiêu dùng mua xe của các hãng sản xuất ô-tô đăng ký tham gia chương trình. Khoản tiền sẽ được phân bổ cho đến năm tài khóa 2028-2029.

Thời gian gần đây, nhu cầu mua EV ở thị trường Anh đã chững lại, do người tiêu dùng cho rằng chi phí ban đầu quá cao là rào cản chính. Theo Bộ trưởng Giao thông vận tải Anh Heidi Alexander, khoản trợ cấp nói trên sẽ không chỉ giúp người dân tiết kiệm nhiều hơn, mà còn mở ra cho ngành công nghiệp ô-tô nước Anh một trong những cơ hội lớn nhất của thế kỷ 21.

Thiên Thư