VN-Index bùng nổ nhờ 'siêu trụ': Còn cơ hội ở những cổ phiếu chất lượng?

Tranh minh họa.

Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt khi Việt Nam chính thức được FTSE Russell nâng hạng, đưa lên một vị thế mới trên bản đồ tài chính quốc tế.

Mặc dù thanh khoản chưa bùng nổ như kỳ vọng, VN-Index đã phục hồi mạnh từ vùng 1.580 - 1.590 điểm và tiến về mốc 1.700 điểm vào đầu tháng 12 cho thấy niềm tin đang trở lại. Tính từ đầu năm đến nay, thị trường đã tăng gần 35%, gia nhập nhóm những thị trường tăng giá tốt nhất thế giới.

Trao đổi trong Talk show Phố Tài chính mới đây, ông Nguyễn Đức Quân Tùng, Thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán OCBS nhận định về tổng thể, năm 2025 không chỉ là năm phục hồi, mà còn là năm đặt nền tảng cho tăng trưởng năm 2026 và cho quá trình tái định giá (re-rate) thị trường trong dài hạn.

Tuy nhiên, thị trường vẫn tồn tại sự phân hóa lớn. Một số nhóm ngành vốn hóa lớn kéo chỉ số lên, trong khi nhiều cổ phiếu giảm 20% đến 30% từ đỉnh. Điều này mang hai hàm ý, một mặt thị trường đang tự sàng lọc và tái định giá dựa trên chất lượng nội tại, mặt khác chính là cơ hội cho những cổ phiếu chất lượng với định giá còn rất hấp dẫn.

Về quy mô hàng hóa, thị trường Việt Nam hiện có vốn hóa khoảng 260 tỷ USD, nhưng phần lớn biến động lại đến từ chưa tới 30 cổ phiếu lớn. Điều đó cũng cho thấy thị trường cần thêm những doanh nghiệp quy mô lớn, minh bạch và có khả năng đại diện cho các ngành trụ cột mới của nền kinh tế.

Quy mô và chất lượng của các doanh nghiệp niêm yết không chỉ quyết định độ sâu của thị trường mà còn phản ánh sức mạnh nội tại của nền kinh tế. Khi nhiều doanh nghiệp đầu ngành, có tầm ảnh hưởng lớn lựa chọn lên sàn, thị trường sẽ trở nên hấp dẫn hơn, thanh khoản cải thiện và định giá có cơ sở hơn. Điều này cũng giúp phân bổ vốn hiệu quả hơn, thay vì dòng tiền phải xoay quanh một số ít cổ phiếu “đầu tàu”.

Giai đoạn 2025 – 2027 sẽ chứng kiến làn sóng IPO lớn nhất từ trước tới nay. Đây là cơ hội để tái cấu trúc lại nguồn cung. Thị trường sẽ cần nhiều hơn những doanh nghiệp lớn và đa dạng ngành nghề để đại diện nhiều hơn cho bức tranh kinh tế trong nước. Để các doanh nghiệp niêm yết đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư sẽ cần những doanh nghiệp dám khai phá những thị trường mới và có vị thế cạnh tranh thật sự. Nhà đầu tư hiện nay không còn chạy theo “câu chuyện đẹp”, họ muốn nhìn thấy năng lực tạo giá trị dài hạn.

Không chỉ là lịch sử tốt, doanh nghiệp cần một chiến lược tương lai rõ ràng về mở rộng thị trường, đổi mới công nghệ, nâng cấp sản phẩm, cải thiện biên lợi nhuận… và quan trọng nhất là khả năng thực thi chiến lược đó.

Ông Nguyễn Đức Quân Tùng, Thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán OCBS.

Cũng theo Tổng giám đốc của OCBS, thị trường chứng khoán Việt Nam đã nâng hạng, nhưng để dòng vốn lớn giải ngân bền vững, chúng ta cần đi nhanh hơn trong ba mũi nhọn cải cách trọng tâm.

Thứ nhất là thể chế. Hiện nay, các quy định như non-pre-funding (yêu cầu nộp tiền trước khi giao dịch) vẫn còn những "điểm nghẽn", khiến nhà đầu tư ngoại e ngại vì thiếu linh hoạt so với chuẩn quốc tế. Chúng ta cần đẩy nhanh việc hoàn thiện cơ chế này, cùng với minh bạch hóa tỷ lệ sở hữu nước ngoài (FOL) và cho phép đặt lệnh trực tuyến qua các công ty chứng khoán toàn cầu. Điều này sẽ giúp Việt Nam đáp ứng đầy đủ tiêu chí của FTSE Russell, dự kiến nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp chính thức vào tháng 9/2026 và MSCI dự kiến vào giai đoạn 2028 – 2030.

Thứ hai là hạ tầng thị trường. Việc hệ thống KRX chính thức vận hành từ tháng 5/2025 đã là bước tiến lớn, hỗ trợ giao dịch hiện đại và sản phẩm phái sinh. Nhưng cần tiếp tục triển khai mô hình bù trừ trung tâm (CCP) từ năm 2027, nâng cao hệ thống xử lý tự động (STP), và mở rộng sản phẩm phòng ngừa rủi ro tỷ giá, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến động toàn cầu.

Thứ ba là minh bạch thông tin và chất lượng doanh nghiệp.Nhà đầu tư ngoại ưu tiên các thị trường có quản trị công ty chuẩn mực, với báo cáo tài chính rõ ràng và tuân thủ ESG. Chúng ta đã rút ngắn thời gian IPO từ 90 ngày xuống 30 ngày theo Nghị định 245, nhưng cần thúc đẩy thêm các thương vụ IPO chất lượng cao và nâng trần giới hạn sở hữu ngoại ở các ngành không nhạy cảm.

"Khi thị trường cần chất lượng để thu hút vốn, chúng tôi cũng cần chất lượng để phục vụ thị trường. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, SSC và các thành viên thị trường, những cải thiện này sẽ biến thị trường chứng khoán Việt Nam thành "nam châm" hút vốn, không chỉ thụ động mà còn chủ động, góp phần vào mục tiêu GDP hai con số. Đây là lúc hành động quyết liệt để biến kỳ vọng thành hiện thực", ông Tùng nhấn mạnh.

Thu Minh