VKSND huyện Năm Căn xét xử phiên tòa rút kinh nghiệm, số hóa hồ sơ

Toàn cảnh phiên tòa rút kinh nghiệm.

Theo đó đưa ra xét xử vụ án về “Tranh chấp quyền sử dụng đất và hợp đồng thuê quyền sử dụng đất”, giữa nguyên đơn ông Phạm Văn Vinh (SN 1953, địa chỉ: xã Hàm Rồng, huyện Năm Căn). Bị đơn là ông Nguyễn Văn Khôi (SN 1953) và bà Phan Thị Bế (SN 1956), cùng ngụ xã Hàm Rồng, huyện Năm Căn. Vụ án có tổng cộng 22 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.

Theo nội dung vụ án, phần đất đang tranh chấp có nguồn gốc của cụ ông Cao Hữu Hóa kê khai và đến ngày 25/10/1993 được UBND huyện Ngọc Hiển (nay là Năm Căn) cấp Giấy CNQSDĐ thuộc thửa đất số 31, 32 tờ bản đồ số 16 diện tích 33.290m2 đất tại xã Đất Mới, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Minh Hải (nay là ấp Xẻo Sao, xã Lâm Hải, huyện Năm Căn). Sau đó cụ Hóa tặng cho phần đất này lại cho con trai là ông Cao Văn Bàng nhưng chưa chuyển tên quyền sử dụng.

Khoảng năm 1995 ông Bàng chuyển nhượng phần đất cho ông Phạm Hồng Nhanh giá 9 lượng vàng 24k, ông Bàng đưa Giấy CNQSDĐ đứng tên cụ Cao Hữu Hóa và văn bản ủy quyền của cụ Hóa giao quyền canh tác đất cho ông Bàng để ông Nhanh giữ. Năm 1997 ông Nhanh chuyển nhượng toàn bộ phần đất lại cho nguyên đơn ông Phạm Văn Vinh.

Ông Phạm Văn Vinh cho rằng, mình nhận chuyển nhượng đất từ ông Phạm Hồng Nhanh vào năm 1997, quá trình sang bán đất trả vàng là do vợ ông là bà Phan Thị Nhiên trực tiếp thực hiện. Sau khi nhận chuyển nhượng đã cho bị đơn ông Khôi, bà Bế thuê lại phần đất trên với giá 1 cây vàng 24k/năm. Do anh em trong gia đình nên không có lập hợp đồng thuê. Ông Khôi, bà Bế quản lý phần đất này từ năm 1997 đến nay không trả tiền thuê cho ông.

Từ khi nhận chuyển nhượng đến nay ông Vinh vẫn chưa chuyển tên quyền sử dụng đất qua tên vợ chồng ông vì ông định để lại đất cho con ruột canh tác. Ông Vinh xác định lúc đó do ông làm trại giống ở xa, không có thời gian quản lý nên giao cho vợ đòi tiền thuê, khi ông hỏi đến thì vợ ông giấu nên ông không biết…

Đến năm 2000 vợ chồng ông Khôi, bà Bế lén lút, gian dối làm hồ sơ giả, lập Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất số 1077 ngày 27/10/2000 giữa cụ Cao Hữu Hóa với ông Khôi nhằm hợp thức hóa phần đất của ông Vinh thành đất của vợ chồng ông Khôi, bà Bế. Năm 2003, ông Nguyễn Văn Khôi được cấp Giấy chứng nhận diện tích 33.290m² tờ bản đồ số 16, thửa đất số 31 và 32 tọa lạc tại ấp Trại Lưới A, xã Đất Mới, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau.

Trong nhiều năm qua, ông Vinh đã nhiều lần đề nghị vợ chồng ông Khôi, bà Bế trả đất và thanh toán tiền thuê đất nhưng vợ chồng ông Khôi, bà Bế cứ khất dần không trả. Đến năm 2019 bà Phan Thị Nhiên (vợ ông Vinh) chết thì ông mới phát hiện ông Khôi đã đứng tên quyền sử dụng phần đất này.

Tại đơn khởi kiện đề ngày 25/4/2023, nguyên đơn ông Phạm Văn Vinh yêu cầu Tòa giải quyết buộc vợ chồng ông Nguyễn Văn Khôi và Phan Thị Bế có trách nhiệm trả lại cho ông Vinh phần đất diện tích 33.290m² nêu trên và trả tiền thuê đất theo thỏa thuận 1 năm giá 1 lượng vàng 24k, thời điểm tính từ năm 1997 đến năm 2023, tổng số 26 năm là 26 lượng vàng 24k, tương đương với số tiền 1.396.200.000 đồng và ông Khôi, bà Bế tiếp tục thanh toán tiền thuê đất cho đến khi Tòa án xét xử xong.

Đồng thời yêu cầu Tòa án xem xét, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với số đất W 328883, diện tích 33.290m², tờ bản đồ số 16, thửa đất số 31 và 32, đứng tên ông Nguyễn Văn Khôi và Phan Thị Bế. Vì cấp Giấy chứng nhận cho ông Khôi và bà Bế không đúng theo quy định pháp luật, đã xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông Vinh.

Kiểm sát viên trình chiếu chứng cứ tại phiên tòa.

Bị đơn ông Nguyễn Văn Khôi, bà Phan Thị Bế không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của ông Vinh. Tại phiên tòa bà Phan Thị Bế xác định phần đất do vợ chồng bà nhận chuyển nhượng từ ông Cao Văn Bàng (được cụ Cao Hữu Hóa là cha ông Bàng ủy quyền để chuyển nhượng), mua đất năm 1993 với giá 80 chỉ vàng 24k nhưng do ông Bàng không đứng tên trên Giấy CNQSDĐ nên khi làm thủ tục cấp giấy thì cụ Cao Hữu Hóa là người ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Tại phiên tòa, Kiểm sát viên đã thực hiện việc trình chiếu các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Trong giai đoạn hỏi, Kiểm sát viên đặt câu hỏi để làm rõ căn cứ của nguyên đơn để đòi lại phần đất và tiền thuê đất. Kiểm sát viên cũng trình chiếu tài liệu, chứng cứ do nguyên đơn, bị đơn tại phiên tòa bằng hình ảnh để xác định chứng cứ là giấy xác nhận, lời khai của các nhân chứng do nguyên đơn cung cấp có mâu thuẫn trong lời trình bày. Đồng thời, Kiểm sát viên tập trung chú ý, ghi chép đầy đủ diễn biến phiên tòa.

Trong bài phát biểu, Kiểm sát viên đã phân tích, đánh giá chứng cứ khách quan và xác định nguyên đơn ông Vinh mua đất nhưng không quản lý, sử dụng đất trong thời gian dài, không xác lập quyền sử dụng đất và không phải là chủ sở hữu phần đất.

Ngược lại, bị đơn ông Khôi, bà Bế đã được cấp GCNQSD đất năm 2003 là người trực tiếp quản lý, sử dụng đất từ năm 1997 đến nay khoảng 27 năm không xảy ra tranh chấp, đã đầu tư cải tạo, bồi đắp phần đất và làm nghĩa vụ đóng thuế quyền sử dụng đất đúng quy định. Từ đó, Kiểm sát viên đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc đòi lại phần đất và tiền thuê đất.

Kết quả xét xử vụ án, Hội đồng xét xử chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về việc đòi lại phần đất buộc bị đơn trả giá trị (số vàng) mà nguyên đơn đã đầu tư mua đất ban đầu.

Sau khi kết thúc phiên tòa, lãnh đạo Phòng nghiệp vụ VKSND tỉnh cùng các thành viên tham dự đã tổ chức họp rút kinh nghiệm đối với Kiểm sát viên tham gia xét xử. Đây là vụ án tranh chấp có tình tiết phức tạp và nhiều người tham gia tố tụng, có Luật sư của nguyên đơn, bị đơn. Kiểm sát viên đã lựa chọn vụ án phù hợp với các tiêu chí của phiên tòa rút kinh nghiệm được quy định tại Hướng dẫn số 32/HD-VKSTC ngày 30/11/2018 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Tại cuộc họp, các ý kiến đóng góp đã chỉ ra những ưu điểm của Kiểm sát viên như: có sự chuẩn bị tốt, nghiên cứu kỹ hồ sơ và có cập nhật diễn biến tại phiên tòa để đưa vào phát biểu... cũng như những hạn chế cần rút kinh nghiệm trong thời gian tới.

Được biết, phối hợp với Tòa án trong tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm là công tác thường xuyên được đưa vào Kế hoạch công tác hàng năm của VKSND huyện Năm Căn. Việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đã tạo điều kiện cho Kiểm sát viên tích lũy cho bản thân những kinh nghiệm thực tiễn quý báu, đồng thời học hỏi, nâng cao kỹ năng hỏi tại phiên tòa và rèn luyện bản lĩnh nghề nghiệp của mỗi Kiểm sát viên để nâng cao trình độ tham gia phiên tòa đối với các vụ án dân sự, hành chính đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Việt An - Ngọc Trủi