Vinh danh hai nhà khoa học gốc Việt nhận Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan

Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5/2025, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng Phu nhân đã dành tình cảm đặc biệt cho Giáo sư Jean Trần Thanh Vân và Giáo sư Lê Kim Ngọc. Sau chuyến thăm, Tổng thống Pháp đã ký sắc lệnh thăng hạng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh lên bậc Sĩ quan (Officier) cho Giáo sư Trần Thanh Vân và phu nhân là Giáo sư Lê Kim Ngọc. Trước đó, hai giáo sư từng được trao tặng Huân chương danh giá này ở bậc Hiệp sĩ (Chevalier), lần lượt vào các năm 2000 và 2016. (Ảnh: Lê Vượng)

Lễ trao tặng Huân chương sẽ được Đại sứ Pháp Olivier Brochet chủ trì vào chiều 3/10, đánh dấu một sự kiện quan trọng, tôn vinh sự cống hiến đặc biệt của hai nhà khoa học cũng như thể hiện sự ghi nhận của Pháp đối với những đóng góp to lớn của họ cho sự phát triển quan hệ khoa học giữa Pháp và Việt Nam.

Cả hai nhà khoa học đều là những nhà nghiên cứu cấp cao của Cơ quan Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), đã dành toàn bộ sự nghiệp, năng lượng và cả tài sản cá nhân để phụng sự cho lý tưởng khoa học, không chỉ ở Pháp mà còn ở quê hương Việt Nam.

Dấu ấn đậm nét nhất trong sự nghiệp của Giáo sư Trần Thanh Vân và Giáo sư Lê Kim Ngọc bắt đầu từ năm 1993 với sự ra đời của Hội nghị khoa học quốc tế "Gặp gỡ Việt Nam" (Rencontres du Vietnam). Sáng kiến này đã trở thành một thương hiệu khoa học uy tín, được tổ chức thường niên, quy tụ hàng trăm nhà khoa học danh tiếng thế giới, bao gồm nhiều nhà khoa học đoạt giải Nobel và Huy chương Fields, đến Việt Nam để thảo luận về các lĩnh vực đa dạng: từ vật lý hạt, vật lý thiên văn, toán học cho đến các ngành khoa học phát triển bền vững như hải dương học, sinh học và y tế.

Với tầm nhìn xa, hai giáo sư đã quyết định tái đầu tư toàn bộ nguồn thu từ các kỳ hội nghị để xây dựng nên Trung tâm Quốc tế về Khoa học và Giáo dục Liên ngành (ICISE) tại Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, khánh thành vào năm 2013. ICISE không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp bên bờ biển, mà đã nhanh chóng trở thành một "thung lũng Silicon" về khoa học của Việt Nam và khu vực.

Ngoài những đóng góp cho khoa học, cả hai giáo sư, Jean Trần Thanh Vân và Lê Kim Ngọc, còn được biết đến với tấm lòng nhân ái. Từ năm 1970, họ đã thành lập Hiệp hội "Aide à l'enfance du Vietnam" (Giúp đỡ trẻ em Việt Nam) để giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Vợ chồng Giáo sư Jean Trần Thanh Vân và Giáo sư Lê Kim Ngọc chụp ảnh cùng Tổng thống Pháp và Phu nhân trong chuyến thăm Việt Nam cuối tháng 5 vừa qua. (Ảnh: ĐSQ Pháp)

Việc trao tặng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan cho Giáo sư Jean Trần Thanh Vân và Giáo sư Lê Kim Ngọc không chỉ là vinh dự cá nhân mà còn là niềm tự hào cho cộng đồng khoa học Việt Nam, khẳng định sự công nhận của quốc tế đối với những trí tuệ và tấm lòng luôn hướng về quê hương đất nước.