Viettel, MobiFone được giao nghiên cứu CBDC của Việt Nam

Ảnh minh họa.

Tại hội thảo “Thanh toán xuyên biên giới: Xu hướng toàn cầu và giải pháp cho Việt Nam” do Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) tổ chức ngày 30/9, ông Đỗ Mạnh Dũng, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Dịch vụ số Viettel (VDS) thông tin Viettel vinh dự được Ngân hàng Nhà nước giao nghiên cứu về CBDC.

Tuy nhiên, Viettel không phải là đơn vị duy nhất mà Ngân hàng Nhà nước giao hai đơn vị đồng nghiên cứu là Viettel và MobiFone. Ông Dũng cho biết hiện tại cũng mới chỉ là những bước đầu tiên như việc nghiên cứu từ tác động xã hội, gồm cả yếu tố công nghệ và có thể triển khai sau này, hay về chính sách.

Trước đó, đầu tháng 5/2025, trong báo gửi Quốc hội về việc thực hiện Nghị quyết liên quan đến chất vấn của đại biểu, Ngân hàng Nhà nước có đề cập đến hai nội dung đáng chú ý là nghiên cứu triển khai tiền kỹ thuật số (CBDC) và kiểm soát hoạt động sàn Forex trái phép.

Trong đó, về tiền kỹ thuật số, Ngân hàng Nhà nước cho biết đang chủ động nghiên cứu mô hình tiền kỹ thuật số của các ngân hàng trung ương trên thế giới. Cơ quan này đã tham gia nhiều hội thảo, tọa đàm cùng các tổ chức quốc tế như IMF, BIS, WB; đồng thời là Quan sát viên dự án mBridge – một sáng kiến CBDC của Trung Quốc, Hồng Kông, Thái Lan và UAE.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng báo cáo gửi Thủ tướng và ban hành kế hoạch triển khai nhiệm vụ nghiên cứu tiền kỹ thuật số.

Trong một hội thảo quốc tế Digital Assets and Financial Innovation do Trường Đại học Kinh tế – Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức hồi trung tuần tháng 9/2025, GS. Andreas Hauskrecht, từ trường kinh doanh thuộc Đại học Indiana (Mỹ), lý giải vì sao các ngân hàng trung ương chạy đua phát hành CBDC.

Theo GS. Andreas Hauskrecht, trong khoảng 20 năm qua, tại Mỹ hay nhiều quốc gia khác, vai trò trung gian tài chính của ngân hàng – tức cung cấp vốn cho nền kinh tế – đã suy giảm đáng kể.

Sự trỗi dậy của fintech và techfin càng đẩy nhanh xu hướng này. Các ngân hàng mất dần vị thế, trong khi hệ thống thanh toán tư nhân và tiền điện tử (e-money) ngày càng phổ biến, khiến cơ chế vận hành tiền tệ truyền thống bị suy yếu. Với ngân hàng trung ương, đây là một mối lo lớn: họ dần mất khả năng tác động trực tiếp đến thị trường.

Tiền mã hóa (cryptocurrency) ngày càng tăng về khối lượng và giao dịch, nhưng phần lớn không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để được coi là “tiền”. Chẳng hạn, Bitcoin có lẽ chỉ là một tài sản đầu cơ, không phải tiền. Tuy nhiên, đồng tiền kỹ thuật số này và stablecoin đang cho thấy khả năng thay thế tiền pháp định trong một số giao dịch, đe dọa tính độc quyền trong việc phát hành tiền của ngân hàng trung ương.

Chính vì vậy, theo GS. Andreas Hauskrecht, các ngân hàng trung ương buộc phải phản ứng. Và tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) được xem là một lời giải.

Nam Anh