Việt Nam khẳng định tinh thần hợp tác, gắn kết vì những giá trị chung của nhân loại

Một góc hội thảo.

Đây là lần đầu tiên Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam (VFUA) phối hợp tổ chức một sự kiện mang tầm quốc tế ngay tại trung tâm điều phối các hoạt động văn hóa, khoa học và giáo dục lớn nhất thế giới, một lần nữa khẳng định vị thế và vai trò chủ động của Việt Nam trong không gian hợp tác văn hóa toàn cầu, đồng thời là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc gìn giữ di sản văn hóa - thiên nhiên và phát triển công nghiệp văn hóa một cách bền vững.

Hội thảo nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 80 năm thành lập UNESCO (16/11/1945 - 16/11/2025), hướng tới kỷ niệm 50 năm Việt Nam chính thức gia nhập cơ quan này (1976 - 2026), thu hút sự quan tâm và tham gia của đông đảo các chuyên gia, học giả, nhà nghiên cứu, quản lý và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn di sản và công nghiệp văn hóa.

Tại hội thảo, ông Lianggeng Dong - Ủy viên thường trực Ban Thư ký Liên hiệp các Hội UNESCO thế giới (WFUCA), đã đọc thông điệp chào mừng hội thảo của Chủ tịch WFUCA Bolat Akchulakov. Trong đó, ông Bolat Akchulakov đánh giá cao những đóng góp của Việt Nam, là một trong những thành viên năng động, tận tâm nhất của WFUCA. Những sáng kiến của Việt Nam là một hình mẫu về cam kết và sáng tạo trong khuôn khổ WFUCA. Ông Bolat Akchulakov cũng khẳng định tầm quan trọng của hội thảo trong củng cố hợp tác quốc tế đối với lĩnh vực bảo tồn di sản, góp phần tạo nên những động lực cho đổi mới và phát triển bền vững, đồng thời thúc đẩy các giải pháp thực tiễn nhằm bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên của nhân loại.

Phát biểu khai mạc, ông Trần Văn Mạnh - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký VFUA, đồng thời là Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhấn mạnh Tuyên ngôn Hạ Long là “ngọn hải đăng dẫn đường” soi chiếu tinh thần của hội thảo. Văn kiện này cũng nằm trong nỗ lực chung đưa Việt Nam chuyển từ vai trò tham gia sang vị thế dẫn dắt, qua việc kiến tạo liên minh chiến lược và thúc đẩy hợp tác liên ngành, liên khu vực trong lĩnh vực công nghiệp sáng tạo. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, bất bình đẳng gia tăng và nguy cơ mai một bản sắc trước dòng chảy toàn cầu hóa, Tuyên ngôn Hạ Long nhấn mạnh các nguyên tắc then chốt: bảo vệ di sản như tài sản chung của nhân loại, tôn vinh sự đa dạng văn hóa như điều kiện kiến tạo hòa bình và phát triển bao trùm, khuyến khích mô hình công nghiệp sáng tạo công bằng, bền vững và có trách nhiệm với môi trường, gia tăng trao đổi văn hóa và giáo dục xuyên quốc gia. Văn kiện này không chỉ dừng ở lý thuyết mà còn đề xuất lộ trình cụ thể để cân bằng giữa bảo tồn và khai thác công nghiệp văn hóa như nguồn lực phát triển kinh tế và đổi mới xã hội.

Cũng tại hội thảo, thông qua các phát biểu tham luận, các đại biểu đã cùng nhau nhìn nhận và thảo luận những vấn đề có tính thời sự và chiến lược đang đặt ra cấp thiết không chỉ ở Việt Nam mà còn trên bình diện toàn cầu, trong đó có vai trò của tinh thần UNESCO trong bảo tồn di sản văn hóa; việc bảo vệ sức sống của di sản trong bối cảnh đô thị hóa, biến đổi khí hậu và thay đổi lối sống; chuyển đổi số với các công nghệ mới về trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và thực tế tăng cường, hướng tới số hóa toàn diện di sản vật thể và phi vật thể; phát triển công nghiệp văn hóa như động lực tăng trưởng sáng tạo, từ thủ công mỹ nghệ đến nội dung số, thông qua cải cách giáo dục; hỗ trợ khởi nghiệp và mô hình hợp tác công tư; những thách thức trong bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể tại các cộng đồng thiếu nguồn lực… Các đại biểu cũng chỉ rõ những thách thức cũng như cơ hội mới cho công nghiệp văn hóa sáng tạo, những cách thức để đóng góp thiết thực vào tiến trình thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững toàn cầu của Liên hợp quốc.

Phỏng vấn ông Đinh Đức Hoàng, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Thông tin UNESCO.

Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Pháp, ông Đinh Đức Hoàng, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Thông tin UNESCO - một trong các đơn vị đồng tổ chức hội thảo, chia sẻ: “Việc tổ chức một buổi hội thảo về công nghiệp văn hóa và bảo tồn di sản tại thủ đô Paris không chỉ nhằm mục tiêu truyền thông, mà trên thực tế, đến dự buổi tọa đàm hôm nay có cả các chuyên gia quốc tế, đại diện cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đại diện các doanh nghiệp người Việt ở nước ngoài. Di sản văn hóa của Việt Nam không chỉ là chủ đề của những cuộc thảo luận trong nội bộ, chúng ta cần cả các nguồn lực quốc tế, nguồn lực toàn cầu để có thể hoàn tất được sứ mệnh khó khăn là bảo vệ các di sản văn hóa, đặc biệt là các di sản phi vật thể vốn tương đối trừu tượng và rất cần các nguồn lực, các phương pháp tiếp cận khác nhau. Thứ hai, chúng tôi cũng muốn chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam - đất nước với 4.000 năm lịch sử, có rất nhiều các di sản vật thể và phi vật thể, cũng như các bài học cả đau thương và tự hào trong việc bảo tồn các di sản, qua đó giúp ích cho bạn bè quốc tế trong công tác bảo tồn di sản phi vật thể trên toàn cầu”.

Điểm nhấn của hội thảo là màn trình diễn mang đậm tính đặc sắc của văn hóa Việt với bộ sưu tập Áo dài mang tên “Lúa” - một sáng tác của nhà thiết kế Lê Thanh Danh, lấy cảm hứng từ những ký ức tuổi thơ và tình cảm sâu sắc dành cho quê hương Việt Nam qua sự thể hiện của các thành viên Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu. Trên chất liệu lụa truyền thống, hình ảnh những bông lúa chín vàng được thêu tay tinh xảo, kết hợp cùng họa tiết nón lá cách điệu, tạo nên một tổng thể hài hòa, mộc mạc, nhưng giàu cảm xúc về những giá trị văn hóa gắn liền với đời sống người Việt.

Trình diễn bộ sưu tập Áo dài mang tên “Lúa” của nhà thiết kế Lê Thanh Danh tại hội thảo.

Cũng nhân dịp này, để ghi nhận những nỗ lực của những người âm thầm cống hiến nhằm giữ gìn ký ức nhân loại, thắp lửa cho sáng tạo và tạo nên sức sống bền bỉ cho di sản trong lòng đời sống đương đại, VFUA đã trao tặng các danh hiệu đặc biệt dành cho các tổ chức và cá nhân có đóng góp nổi bật trong công cuộc bảo tồn di sản và phát triển công nghiệp văn hóa, cả ở Việt Nam và trên bình diện quốc tế. Đây không đơn thuần là một nghi thức vinh danh, mà đó là lời khẳng định về sức mạnh của cộng đồng - những con người đã lựa chọn hành động thay vì thờ ơ, kiến tạo thay vì chỉ chiêm ngưỡng và gìn giữ không phải bằng hoài niệm mà bằng đổi mới, bằng trách nhiệm và lòng tin vào giá trị bền vững của di sản nhân loại.

Đánh giá về ý nghĩa và kết quả hội thảo, ông Nguyễn Tiến Thanh - Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, một khách mời tham dự hội thảo, cho rằng Hội thảo lần này là sự kiện văn hóa, nhưng cũng đặt ra vấn đề của thời đại hiện nay là mối quan hệ giữa di sản và phát triển. Giữa thời đại công nghệ, văn hóa cũng cần được coi là một ngành công nghiệp và bảo vệ tính giá trị bền vững của văn hóa.

Ngoài các phiên thảo luận chuyên môn, chương trình hội thảo còn mở rộng thành chuỗi hoạt động bên lề kéo dài nhiều ngày, trong đó có tham quan thực địa tại các khu di sản thế giới ở châu Âu, gặp gỡ các tổ chức quốc tế, giao lưu văn hóa và vinh danh những cá nhân, tổ chức có thành tựu tiêu biểu trong công tác bảo tồn di sản và phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam. Những hoạt động này đã góp phần lan tỏa các giá trị cốt lõi của UNESCO: hòa bình, sáng tạo và phát triển bền vững.

Tin, ảnh: Đào Dũng (TTXVN)