Việt Nam ghi nhận 23.000 ca sốt xuất huyết, 5 người tử vong

Nhiều ca nặng và tử vong

Bệnh viện Nhi đồng TP HCM gần đây đã tiếp nhận một số trường hợp trẻ nguy kịch vì sốt xuất huyết Dengue. Đặc biệt có trường hợp trẻ T.N.T.K., 4,5 tháng sốc sốt xuất huyết, rối loạn đông máu nghiêm trọng.

Theo ghi nhận từ hệ thống giám sát dịch tễ của TP HCM, từ đầu năm đến tuần 23, thành phố có 8.595 ca mắc sốt xuất huyết Dengue, tăng hơn 131% so với cùng kỳ năm ngoái (3.718 ca). Từ 1/5 đến 12/6, các bệnh viện tiếp nhận 766 ca nhập viện điều trị, trong đó có 291 ca bệnh nặng, tăng 77 ca so với cùng kỳ.

ThS.BS Vũ Hải Sơn, Phó cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 22.974 trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue với 5 ca tử vong tại Bình Dương, Bình Thuận, TP HCM, Khánh Hòa, Ninh Thuận. So với cùng kỳ 2024, số mắc 2025 giảm 2,4%, nhưng tử vong lại tăng 1 ca.

Các chuyên gia tham gia tọa đàm "Hướng tới không còn ca tử vong do sốt xuất huyết, hiệp lực phòng bệnh bằng giải pháp tích hợp" - Ảnh Báo Sức khỏe và Đời sống cung cấp

Theo ThS.BS Sơn, những năm gần đây sốt xuất huyết tại Việt Nam diễn biến phức tạp, luôn thuộc nhóm nước có số mắc cao, phạm vi dịch lan rộng, trải khắp 3 miền. Trong đó miền Nam nhiều năm liền là tâm dịch cả nước, năm 2024 số ca sốt xuất huyết tại miền Nam chiếm 41% cả nước.

Tại miền Trung sốt xuất huyết cũng lan rộng từ Duyên Hải đến Tây Nguyên, gia tăng rõ rệt hơn hẳn so với trước kia. Năm nay riêng Khánh Hòa đã ghi nhận trên 1.600 ca mắc ở 74 ổ dịch.

Miền Bắc không còn là vùng an toàn khi số ca mắc tăng mạnh. 11 tỉnh vùng núi phía Bắc bắt đầu ghi nhận các vụ dịch. Đặc biệt, Hải Phòng đã ghi nhận 169 ca mắc, tăng gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2024.

Tại Hà Nội ông Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trước đây Hà Nội thường ghi nhận ca bệnh từ tháng 9 đến tháng 12 hằng năm, tuy nhiên năm nay tháng 5 đã có bệnh nhân, sớm hơn hẳn thông thường. Dịch cũng không còn tập trung ở từng địa phương, mà xuất hiện theo vùng, phạm vi rộng hơn trước.

Hiệp lực phòng bệnh, không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030

Sốt xuất huyết Dengue hiện vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm gây gánh nặng lớn tại Việt Nam. Không chỉ số ca mắc dao động hàng trăm nghìn mỗi năm, bệnh còn diễn biến ngày càng khó lường. Bệnh xảy ra quanh năm, trên diện rộng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xác định sốt xuất huyết Dengue là một trong 10 mối đe dọa y tế toàn cầu hàng đầu, với cảnh báo gần một nửa dân số thế giới (khoảng 3,9 tỷ người) nằm trong vùng nguy cơ. Mỗi năm, có khoảng 500.000 ca bệnh cần nhập viện và tới 25.000 người tử vong trên toàn cầu vì căn bệnh này.

Trước tình hình đó, WHO đã đặt ra mục tiêu toàn cầu: Không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030 – trọng tâm trong Chiến lược toàn cầu phòng chống sốt xuất huyết Dengue 2021–2030. Lộ trình này bao gồm các hành động then chốt như: phát hiện và ứng phó sớm với dịch, quản lý véc-tơ bền vững, huy động cộng đồng và triển khai tiêm chủng hiệu quả.

Chăm sóc cho bệnh nhân sốt xuất huyết tại BV Bạch Mai.

Từ góc độ cơ quan quản lý, ThS.BS Võ Hải Sơn khẳng định: “Trong phòng chống bệnh sốt xuất huyết Dengue, không lực lượng nào có thể đơn độc giải quyết mà cần triển khai đồng bộ.

Cơ quan quản lý nhà nước giữ vai trò điều phối và hoạch định chính sách; cộng đồng là tuyến đầu trong việc chủ động phát hiện, điều trị bệnh sớm và xử lý ổ dịch nhỏ bằng các phương pháp kiểm soát véc-tơ ngay tại hộ gia đình, đặc biệt trong những vùng có nguy cơ cao doanh nghiệp góp phần cung ứng giải pháp y tế, truyền thông và đào tạo; còn báo chí là cầu nối đưa thông tin chính xác, kịp thời đến từng người dân.

Chỉ khi các lực lượng này cùng hành động một cách chủ động, thống nhất và bền bỉ thì chiến lược kiểm soát dịch mới thực sự phát huy hiệu quả lâu dài. Đây là một loạt các giải pháp, để cùng hướng đến mục tiêu không còn ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue vào năm 2030 của WHO”.

PGS.TS.BS Phạm Quang Thái nhận định: “Bên cạnh cách tiếp cận quen thuộc là “phát hiện – phản ứng”, Việt Nam cần chuyển dịch sang mô hình “dự báo – phòng ngừa” để bắt kịp với sự thay đổi về chu kỳ và địa bàn dịch.

Khi dịch không còn theo mùa và có thể bùng phát bất cứ lúc nào, trong bất cứ thời điểm nào trong năm, việc đầu tư vào hệ thống giám sát chủ động, phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm là yếu tố then chốt giúp kiểm soát dịch một cách hiệu quả và bền vững.

Đây là một bài toán tổng thể về các biện pháp phòng chống chủ động bao gồm, kiểm soát muỗi và hạn chế lây nhiễm cộng đồng, tiếp đến là kiểm soát véc-tơ và tăng cường miễn dịch - chủ động tiêm chủng”.

PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường cảnh báo, nhiều người dân vẫn khá chủ quan, nghĩ rằng sốt xuất huyết Dengue chỉ nguy hiểm khi sốt cao hoặc xuất huyết, từ đó trì hoãn việc kiểm tra, điều trị tại bệnh viện, nhưng trên thực tế tiểu cầu hạ rất thấp mới xuất huyết. Có những trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, đến viện muộn khi đã sốc, suy đa tạng - giai đoạn có thể dẫn đến tử vong. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, bệnh hoàn toàn có thể cứu chữa.

“Với tư cách là y bác sĩ và cũng là người đã từng mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue, tôi hiểu được những gánh nặng và biến chứng nghiêm trọng của dịch bệnh này đối với người dân. Hiện nay, tiêm chủng có thể được xem là biện pháp phòng bệnh chủ động mới đã được ứng dụng để đáp ứng với tính chất phức tạp của bệnh sốt xuất huyết Dengue”, PGS.TS.BS Cường thông tin.

Không thể chủ quan, người bệnh sốt xuất huyết Dengue cần được khám, theo dõi thường xuyên. Sốt xuất huyết Dengue dù chưa có dấu hiệu cảnh báo cũng được quảng cáo nhập viện để theo dõi chặt chẽ nhằm phát hiện sớm những biến chứng nguy hiểm và xử trí kịp thời.

Những trường hợp được khuyến cáo nhập viện theo dõi gồm: Sống một mình; Nhà xa cơ sở y tế, không thể nhập viện kịp thời khi bệnh trở nặng. Gia đình không có khả năng theo dõi sát. Trẻ nhũ nhi; Dư cân, béo phì. Phụ nữ có thai; Người lớn tuổi (≥60 tuổi); Bệnh mạn tính đi kèm (thận, tim, gan, hen, COPD kém kiểm soát, đái tháo đường, thiếu máu tan máu...).

Thúy Nga