Việt Nam định hình tương lai số với công nghệ blockchain

Blockchain - hạ tầng cốt lõi của nền kinh tế số

Phát biểu tại Hội thảo Phát triển công nghệ chiến lược blockchain trong kỷ nguyên mới tại Việt Nam do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) phối hợp cùng một số đơn vị liên quan tổ chức vào sáng 2/8, ông Nguyễn Thanh Tuyên - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của blockchain đối với xu hướng chuyển đổi số hiện nay.

Hội thảo khẳng định vai trò quan trọng của blockchain đối với nền kinh tế số. Ảnh: Nguyễn Hòa

Cụ thể, theo ông Nguyễn Thanh Tuyên, chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của nền kinh tế số, nơi dữ liệu trở thành tài nguyên chiến lược. Theo đó, độ tin cậy trong lưu trữ, trao đổi và xác minh thông tin trở thành yếu tố cốt lõi của tăng trưởng.

Trong bối cảnh đó, blockchain nổi lên như một hạ tầng số nền tảng, có thể tạo ra niềm tin số - vốn là điều kiện thiết yếu cho sự vận hành bền vững, minh bạch và hiệu quả của nền kinh tế hiên đại.

“Blockchain đang trở thành hạ tầng cốt lõi cho nền kinh tế số toàn cầu và có thể mang lại những giá trị thiết thực cho Việt Nam khi bước vào kỷ nguyên mới như: Tăng cường minh bạch và an toàn thông tin nhờ cơ chế phân quyền, bất biến và xác định theo thời gian thực. Blockchain giúp giảm thiểu gian lận, giả mạo, sai lệch thông tin trong quản trị cũng như trong doanh nghiệp” - ông Nguyễn Thanh Tuyên khẳng định.

Cũng theo ông Nguyễn Thanh Tuyên, blockchain giúp chống tham nhũng và cải cách hành chính, khi các giao dịch, hồ sơ và dữ liệu được ghi nhận công khai và không thể chỉnh sửa, blockchain trở thành công cụ hữu hiệu để xây dựng một chính phủ số liêm chính và hiệu quả.

Nhờ truy suất nguồn gốc nông sản nâng cao giá trị xuất khẩu với blockchain, nông sản Việt có thể chứng minh được quy trình sản xuất sạch, minh bạch, qua đó đáp ứng được tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Blockchain cũng giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và logistics từ khâu sản xuất đến phân phối, rút ngắn thời gian, giảm chi phí, tăng độ tin cậy và khả năng giám sát. Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp công nghệ blockchain, mở ra không gian phát triển cho các mô hình kinh doanh mới dựa trên tài sản số, hợp đồng thông minh...

Ứng dụng công nghệ blockchain sẽ mở ra bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Hòa

Làm chủ blockchain, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới

Với vai trò quan trọng của blockchain đối với nền kinh tế số Việt Nam nói chung và các lĩnh vực nói riêng, Nghị quyết 57/NQ-CP của Bộ Chính trị xác định, blockchain là một trong các công nghệ chiến lược cần từng bước làm chủ đến năm 2030, bên cạnh trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn, điện toán đám mây, bán dẫn, công nghệ điện tử, nano và mạng di động 5G-6G.

Bên cạnh đó, Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội thông qua vào ngày 14/6/2025 cũng đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập hành lang pháp lý minh bạch, rõ ràng cho blockchain.

Theo ông Nguyễn Thanh Tuyên: Việc quy định rõ ràng về tài sản số tại Luật Công nghiệp công nghệ số được kỳ vọng sẽ thúc đẩy việc phát triển và ứng dụng blockchain tại Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt là các lĩnh vực như nông nghiệp, tài chính ngân hàng, chứng khoán, thương mại điện tử, hành chính công và dịch vụ công.

Trong đó, với tài chính ngân hàng, các chuyên gia cho rằng: Blockchain sẽ tăng hiệu quả giao dịch, bảo mật và giảm thiểu chi phí trung gian.

Với chứng khoán, ứng dụng công nghệ blockchain sẽ mở ra bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhờ khả năng ghi nhận giao dịch tức thời, minh bạch, không thể thay đổi, blockchain không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả giám sát và phòng chống gian lận mà còn tạo điều kiện để phát hành chứng khoán số, thúc đẩy thanh toán T+0 và giảm chi phí hệ thống. Đây chính là nền tảng công nghệ chiến lược giúp Việt Nam hướng tới một thị trường vốn minh bạch, hiệu quả và đẳng cấp khu vực.

Đối với thương mại điện tử và chuỗi cung ứng, logistics, blockchain giúp nâng cao năng lực truy suất, kiểm soát chất lượng, tối ưu hóa vận hành. Với nông nghiệp và xuất khẩu, giúp minh bạch hóa quy trình sản xuất, truy suất nguồn gốc và gia tăng giá trị cho nông sản Việt.

Nhận thức được vai trò tiên phong của công nghệ blockchain đối với sự phát triển kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới, năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1236/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia phát triển blockchain đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Chiến lược nhấn mạnh các quan điểm, tận dụng thế mạnh của blockchain phát triển hạ tầng blockchain quốc gia, mở ra không gian mới cho ngành công nghiệp công nghệ số; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp blockchain có năng lực toàn cầu.

Chiến lược cũng đặt mục tiêu, đến năm 2030, Việt Nam trở thành một trong số các quốc gia dẫn đầu khu vực và có vị thế quốc tế về nghiên cứu, ứng dụng phát triển blockchain. Cùng với đó, xây dựng ít nhất 20 thương hiệu uy tín trong khu vực về sản phẩm, dịch vụ và nền tảng công nghệ blockchain. Duy trì 3 trung tâm hoặc đặc khu thử nghiệm blockchain tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và một số địa phương trung tâm, nhằm kết nối doanh nghiệp, nghiên cứu và ứng dụng.

Nguyễn Hòa