Việt Nam - 'Điểm sáng' trong thực hiện các mục tiêu phát triển của Liên Hợp Quốc

Sau 48 năm, từ một quốc gia còn nhiều khó khăn sau chiến tranh, Việt Nam nay đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận là một “điểm sáng” trong thực hiện các mục tiêu phát triển của Liên Hợp Quốc.

Nhân dịp tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh này chuẩn bị kỷ niệm 80 năm thành lập, câu chuyện Việt Nam được các đối tác quốc tế nhắc đến không chỉ bởi những thành tựu nổi bật, mà còn bởi tinh thần chủ động và tích cực của Việt Nam trên bản đồ phát triển toàn cầu.

Năm 2000, tại Hội nghị Thượng đỉnh Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc, 8 Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDGs) được thông qua với thời hạn thực hiện từ 2000-2015, nhằm giải quyết những vấn đề bức thiết nhất của các nước đang phát triển. Đến năm 2015, Việt Nam đã hoàn thành 5/8 mục tiêu, trong đó thành tựu giảm nghèo nổi bật được cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Bà Ramla Khalidi - Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam (Ảnh: UNDP)

Kể từ năm 2015, Liên Hợp Quốc khởi động bộ 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) - được mở rộng và nâng cấp từ MDGs, nhấn mạnh tới phát triển toàn diện, công bằng và bền vững với thời hạn đến năm 2030. Một lần nữa, Việt Nam được đánh giá là quốc gia tiên phong trong việc hiện thực hóa các mục tiêu này.

Theo Báo cáo năm 2024, Việt Nam xếp thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á (sau Thái Lan) với chỉ số SDG Index đạt 73,4/100 điểm, tăng tới 27% so với năm 2015. Nhiều lĩnh vực đạt tiến bộ rõ rệt như giảm nghèo, giáo dục, nước sạch, giảm bất bình đẳng, phát triển hạ tầng và mở rộng đối tác quốc tế. Đặc biệt, giảm nghèo được coi là thành công ấn tượng nhất.

Bà Ramla Khalidi - Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam đã có những nhận định như sau: "Việt Nam là một hình mẫu về giảm nghèo nhất là trong một khoảng thời gian đặc biệt ngắn. Tôi nghĩ rằng nhiều quốc gia sẽ nhìn vào Việt Nam để học hỏi những bài học đó. Xin chúc mừng các bạn và thực sự mong muốn UNDP tiếp tục hợp tác với chính phủ Việt Nam trong việc giải quyết những thách thức còn lại của mục tiêu phát triển bền vững và những thách thức mới trong thế kỷ 21 này".

Thành công của Việt Nam trong giảm nghèo đến từ hệ thống chính sách đồng bộ, từ hỗ trợ trực tiếp về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch đến phát triển sinh kế và tạo việc làm. Nhiều chương trình quốc gia như Chương trình 135, Chương trình xây dựng nông thôn mới, và gần đây là Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã phát huy hiệu quả rõ rệt, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Ông Sam Korsmo, nhà nghiên cứu người Mỹ có hơn 30 năm sống, làm việc và nghiên cứu về Việt Nam, chỉ ra ba yếu tố cốt lõi giúp Việt Nam trở nên khác biệt so với các quốc gia khác: "Thứ nhất, chính phủ Việt Nam đã theo đuổi chính sách giảm nghèo trên phạm vi toàn quốc. Ở Việt Nam, chính sách có tính lan tỏa hơn, rộng khắp hơn".

Thứ hai, tôi muốn nhắc đến một chỉ số gọi là hệ số Gini, dùng để đo lường mức độ chênh lệch giàu nghèo trong xã hội. Hệ số này càng cao thì mức độ bất bình đẳng càng lớn, còn nếu thấp thì thể hiện xã hội tương đối bình đẳng. Những nước như Na Uy, Thụy Điển hay Phần Lan thường có hệ số Gini khá thấp, và Việt Nam cũng nằm trong nhóm có hệ số thấp - đây là tín hiệu rất tích cực. Thứ ba, theo tôi, là yếu tố ổn định chính trị. Trong ít nhất 20 năm qua, Việt Nam duy trì được sự ổn định chính trị, nhất là kể từ khi thực hiện Đổi mới và trao quyền nhiều hơn cho các địa phương thay vì tập trung hoàn toàn ở trung ương.

Với vai trò tiên phong trong thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ và Mục tiêu phát triển bền vững của LHQ, Việt Nam được đánh giá là đối tác quan trọng của tổ chức lớn nhất hành tinh này, đúng như nhận định của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Atonio Guteres: "Việt Nam luôn là đối tác mạnh của Liên Hợp Quốc kể từ khi gia nhập năm 1977. Vai trò đầu tầu của các bạn trong việc đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ là nền tảng vững chắc giúp các bạn triển khai Chương trình phát triển bền vững 2030. Việt Nam đã và đang có những đóng góp quan trọng trong việc ủng hộ hòa bình bền vững".

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Atonio Guteres. (Ảnh: Reuters)

Chỉ còn 5 năm nữa là đến mốc 2030 - thời hạn của SDGs. Nhưng như các chuyên gia nhấn mạnh, phát triển không phải là điểm dừng, mà là một hành trình liên tục. SDGs chỉ là một cột mốc trên hành trình ấy. Các tổ chức của Liên hợp quốc trong đó có UNDP cam kết tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam để sớm đạt được các mục tiêu của SDGs.

Bà Kanni Wignaraja, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) khẳng định: “Điều đáng mừng là Việt Nam đã luôn lồng ghép các mục tiêu SDGs vào trong kế hoạch phát triển quốc gia. Vấn đề đặt ra hiện nay là: với những cải cách gần đây, với việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, liệu từng tỉnh, từng địa phương đã thực sự đưa SDGs vào kế hoạch phát triển của mình chưa? Đây cũng sẽ là ưu tiên mà UNDP tập trung hỗ trợ. Bởi suy cho cùng, phát triển phải đến với từng người dân, ngay tại ngôi làng, địa phương của họ. Thành công của SDGs không nằm ở những báo cáo vĩ mô, mà ở sự thay đổi thực sự trong cuộc sống và cộng đồng. Để đạt được điều đó, UNDP sẽ hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong nước và quốc tế tại Việt Nam.”

Với nền tảng thành tựu đạt được trong gần nửa thế kỷ qua, Việt Nam không chỉ góp phần hiện thực hóa MDGs và SDGs, mà còn khẳng định vai trò là một đối tác chủ động, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục là một đối tác tin cậy, một thành viên tích cực trong nỗ lực toàn cầu vì hòa bình, thịnh vượng và một tương lai xanh - công bằng - bền vững cho tất cả.

Hồ Điệp/VOV1