Việt Nam cam kết tham gia chương trình kế hoạch hóa gia đình toàn cầu đến năm 2030

Kế hoạch hóa gia đình tiếp tục là nội dung quan trọng của công tác dân số

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết: Trong giai đoạn 2015 - 2019, mỗi năm trên thế giới có 121 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, trong số đó 61% được giải quyết bằng phá thai, tương đương với 73 triệu ca phá thai mỗi năm, ước tính có khoảng 45% số ca phá thai không an toàn.

Năm 2024, có 4,7 triệu trẻ sơ sinh (chiếm khoảng 3,5% tổng số trẻ sơ sinh trên toàn thế giới) được sinh ra từ các bà mẹ dưới 18 tuổi và khoảng 340.000 trẻ được sinh ra từ các bé gái dưới 15 tuổi. Sinh con lứa tuổi vị thành niên sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và hạnh phúc của cả bà mẹ trẻ và những đứa trẻ.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Cục Dân số.

Vì vậy, việc được tiếp cận các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) và sức khỏe sinh sản là rất quan trọng đối với sức khỏe của phụ nữ và trẻ em trên toàn thế giới, giúp ngăn ngừa tử vong mẹ và giảm mang thai ngoài ý muốn.

Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, tại Việt Nam, mỗi năm dân số Việt Nam tăng thêm khoảng gần 1 triệu người. Số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) khoảng trên 25 triệu người, dự báo số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ vẫn tiếp tục gia tăng, nhu cầu sử dụng các phương tiện tránh thai tiếp tục tăng.

Mặc dù chất lượng dịch vụ KHHGĐ đã từng bước được cải thiện, tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập. Qua kết quả điều tra các mục tiêu Phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020 - 2021 cho thấy: Tổng nhu cầu chưa được đáp ứng về KHHGĐ không giảm mà tiếp tục tăng cao, từ 6,1% (2014) lên 10,2% (2021) ở nhóm phụ nữ hiện đã kết hôn hoặc sống chung, đặc biệt tỷ lệ này ở nhóm phụ nữ có quan hệ tình dục, hiện chưa kết hôn hoặc không sống chung như vợ chồng lên tới 40,7%.

Tỷ suất sinh con ở vị thành niên (từ 15-19 tuổi) vẫn còn cao, trên toàn quốc là 42 trẻ sinh ra sống/1.000 phụ nữ, cao nhất ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (115) và Tây Nguyên (76), nơi tập trung đông các dân tộc thiểu số.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Cục Dân số.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh: Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm đến công tác dân số và có sự điều chỉnh chính sách để phù hợp với bối cảnh và tình hình thực tế trong nước cũng như trên thế giới.

Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, trong đó đề ra mục tiêu "Mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại; giảm 2/3 số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn". Do đó, có thể thấy, KHHGĐ tiếp tục là một nội dung quan trọng của công tác dân số.

Bảo đảm đầy đủ, đa dạng, cung cấp kịp thời các dịch vụ KHHGĐ có chất lượng cho người dân

Chương trình kế hoạch hóa gia đình toàn cầu đến năm 2020 (FP2020) là sáng kiến được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh về kế hoạch hóa gia đình tại Luân Đôn vào năm 2012 với các cam kết của nguyên thủ các quốc gia thực hiện việc giải quyết về chính sách, tài chính, cung ứng dịch vụ và loại bỏ những rào cản về văn hóa - xã hội đang ngăn cản phụ nữ tiếp cận được thông tin và dịch vụ KHHGĐ. Chương trình FP2030 là sự tiếp nối của FP2020 mà Việt Nam đã tham gia từ năm 2016.

Ngày 23/4/2021, Giám đốc FP2020 đã gửi thư cho Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam mời Chính phủ Việt Nam tiếp tục tham gia hợp tác Cam kết FP2030. Được sự đồng ý của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, ngày 31/01/2025, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ ký Cam kết FP2030.

Bà Sumita Banerjee, Giám đốc Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của FP2030. Ảnh: Cục Dân số.

Việc tham gia FP2030 giúp Việt Nam thể hiện vai trò ngày càng sâu rộng hơn, tích cực hơn đối với chương trình KHHGĐ toàn cầu, thể hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về việc tích cực, chủ động hội nhập với khu vực và quốc tế.

Mục tiêu của Chương trình kế hoạch hóa gia đình của Chính phủ Việt Nam là: Bảo đảm đầy đủ, đa dạng, an toàn, thuận tiện và cung cấp kịp thời các dịch vụ KHHGĐ có chất lượng và công bằng nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân; giảm nhu cầu chưa được đáp ứng của thanh niên, vị thành niên góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.

Các cam kết quan trọng của Việt Nam trong tham gia Chương trình Kế hoạch hóa gia đình toàn cầu tới năm 2030 bao gồm: Tăng cường tiếp cận các biện pháp tránh thai hiện đại; Giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở thanh niên vị thành niên; Tăng cường cung cấp biện pháp tránh thai phi lâm sàng tại tuyến y tế cơ sở; Nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình; Đẩy mạnh truyền thông giáo dục vận động để khuyến khích chấp nhận và sử dụng biện pháp tránh thai; Đảm bảo đủ nguồn lực cho cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình chất lượng .

Lãnh đạo Cục Dân số phổ biến các cam kết tham gia Chương trình kế hoạch hóa gia đình toàn cầu đến năm 2030. Ảnh: UNFPA.

Tại Hội thảo, bà Sumita Banerjee, Giám đốc Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của FP2030 cho biết: Cam kết FP2030 của Việt Nam thể hiện sự lãnh đạo táo bạo và tầm nhìn hướng đến con người. Sáng kiến này sẽ góp phần giảm nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình, ngăn ngừa thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên, trao quyền cho thanh niên và bảo vệ quyền sinh sản của phụ nữ và trẻ em gái trên toàn quốc.

Ông Matt Jackson, Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam cũng cho biết: Đầu tư vào kế hoạch hóa gia đình không chỉ là điều đúng đắn, mà còn là một trong những khoản đầu tư giá trị nhất mà một quốc gia có thể thực hiện.

"Cam kết hôm nay cho thấy Việt Nam tiếp tục đi đầu trong việc đặt con người, đặc biệt là thanh niên, vào trọng tâm của phát triển quốc gia, nhằm đạt được mục tiêu giảm đáng kể tỷ lệ tử vong mẹ và giảm nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình vào năm 2030", Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh.

Nguyễn Mai