Viên chức 2 năm không hoàn thành nhiệm vụ mới chấm dứt hợp đồng là quá dài

Chiều 23-9, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi).

Bà Huỳnh Thị Phúc, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, chủ trì hội nghị.

Bà Huỳnh Thị Phúc, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, phát biểu đề dẫn. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Phát biểu đề dẫn, bà Huỳnh Thị Phúc cho biết dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) có nhiều điểm mới cần tập trung góp ý. Cụ thể là quy định quản lý, sử dụng viên chức theo vị trí việc làm thay vì dựa vào ngạch bậc; đổi mới tuyển dụng, xét tuyển cạnh tranh và công khai minh bạch; mở rộng thêm các quyền của viên chức.

Cạnh đó là đổi mới cơ chế đánh giá viên chức; liên thông nhân lực khu vực công và khu vực tư; đổi mới cơ chế quản trị viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập; quy định về ranh giới giữa dám làm, dám chịu vì trách nhiệm chung.

Bổ sung hình thức, đối tượng tham gia tuyển dụng viên chức

Góp ý tại hội nghị, TS Nguyễn Xuân Thủy, Phó Chánh Văn phòng Thành ủy TP.HCM, đề nghị trong Luật Viên chức (sửa đổi) cần nhấn mạnh thêm quy định “mọi hành vi gian lận trong tuyển dụng sẽ bị xử lý nghiêm”.

“Luật có thể không đi sâu nhưng nên thêm một khoản là nghiêm cấm mọi hành vi gian lận, tiêu cực trong tuyển dụng viên chức. Quy định này thể hiện thái độ mạnh mẽ, làm cơ sở sau này ban hành chế tài. Ví dụ, phát hiện gian lận sẽ hủy kết quả tuyển dụng, cấm thi tuyển lại trong một thời hạn…”- ông Thủy gợi mở.

Bên cạnh đó, TS Thủy cũng đề xuất bổ sung quy định ưu tiên tuyển dụng cho những cá nhân thuộc hộ nghèo, hoàn cảnh khó khăn. Hiện dự thảo luật mới chỉ quy định các đối tượng ưu tiên như người dân tộc thiểu số, người có công hay nhân tài... Theo ông, nếu thiếu cơ chế hỗ trợ, nhóm đối tượng yếu thế sẽ gặp bất lợi trong cạnh tranh do hạn chế về điều kiện học tập và rèn luyện.

“Người xuất thân từ hoàn cảnh khó khăn thường có ý chí vươn lên và tinh thần cống hiến cao. Việc dành cơ chế ưu tiên tuyển dụng cho họ không chỉ tạo cơ hội bình đẳng thực chất, mà còn giúp khai thác tiềm năng, bổ sung tính đa dạng và sức bền cho đội ngũ viên chức” - ông nhấn mạnh.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Luật sư Trương Thị Hòa, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho rằng bên cạnh các hình thức thi tuyển, xét tuyển, luật nên xem xét bổ sung thêm cơ chế cử tuyển.

Theo bà Hòa, thực tế có những trường hợp đã rõ năng lực, phẩm chất của ứng viên, có thể áp dụng hình thức cử tuyển để tiết kiệm thời gian và nguồn lực. Tuy nhiên, cần quy định rõ người đề cử phải chịu trách nhiệm về đề xuất của mình, nhằm bảo đảm tính minh bạch và tránh lợi dụng.

Cần cơ chế quản lý xung đột lợi ích

Bà Lý Việt Trung, Tổng Biên tập báo Phụ nữ TP.HCM, cho biết hiện vẫn còn tình trạng người lao động trong các cơ quan báo chí Nhà nước bị “đứng ngoài” quy trình công nhận là viên chức. “Bản thân tôi là Tổng Biên tập báo nhưng chưa có quyết định nào công nhận tôi là viên chức” - bà nêu thực tế.

Bà Trung kiến nghị cần xây dựng chế độ viên chức đặc thù cho đội ngũ làm báo, tương tự như trong lĩnh vực y tế, giáo dục. Đồng thời, cho phép chuyển đổi sang hợp đồng viên chức đối với những người đã làm việc tại tòa soạn từ 5 năm trở lên, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng.

Bà Lý Việt Trung, Tổng Biên tập báo Phụ nữ TP.HCM, góp ý tại hội nghị. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Ngoài ra, bà cũng đề xuất ban hành khung chuẩn quốc gia về mô tả vị trí việc làm trong tuyển dụng viên chức cho các ngành nghề. Bà Trung cũng đồng ý việc mở rộng việc tuyển dụng theo hướng linh hoạt nhưng cần quy chuẩn hóa khái niệm “tài năng” để tránh tuyển dụng hình thức.

“Tôi cũng hoan nghênh việc cho phép viên chức ký hợp đồng ngoài đơn vị được tham gia vào các hoạt động nghiên cứu, tuy nhiên cần cơ chế quản lý xung đột lợi ích. Như giáo viên các trường công mà mở trung tâm luyện thi tư nhân sẽ xung đột về lợi ích thì có đảm bảo công bằng không, cần nghiên cứu thêm”- bà Trung nói.

Theo đó, dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) bổ sung quy định về quyền ký hợp đồng và tham gia hoạt động kinh doanh của viên chức. Cụ thể, viên chức được quyền thỏa thuận, ký kết hợp đồng theo pháp luật lao động hoặc dân sự để thực hiện hoạt động nghề nghiệp tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu không trái hợp đồng đã thỏa thuận.

Ngoài ra, viên chức cũng được phép góp vốn, tham gia thành lập, quản lý, điều hành hoặc làm việc tại doanh nghiệp do đơn vị sự nghiệp nơi mình công tác thành lập hoặc cùng tham gia thành lập, nhằm thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khai thác tài sản trí tuệ của đơn vị.

Bên cạnh đó, viên chức cũng được thực hiện các quyền khác trong hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

BẢO PHƯƠNG