Vì tương lai đại dương xanh

Toàn cảnh Hội nghị cấp cao lần thứ ba của Liên hợp quốc về đại dương (UNOC 3) tại Nice, Pháp, ngày 9/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN

UNOC3 là một hội nghị cấp cao quan trọng của LHQ, được tổ chức định kỳ khoảng ba năm/lần theo cơ chế đồng chủ trì bởi một quốc gia phát triển và một quốc gia đang phát triển. Với chủ đề "Đẩy nhanh hành động và huy động tất cả các bên tham gia bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương", hội nghị năm nay có ý nghĩa đặc biệt khi đánh dấu giai đoạn nước rút tiến tới hoàn thành các Mục tiêu Phát triển bền vững vào năm 2030.

Sau 5 ngày làm việc nghiêm túc, hiệu quả, hội nghị đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Đỗ Đức Duy đánh giá, UNOC3 là bước ngoặt quan trọng trong việc thúc đẩy bảo vệ đại dương và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm ứng phó với các thách thức môi trường toàn cầu.

Hội nghị tập trung vào 5 nội dung cốt lõi. Trước hết, các bên thống nhất rằng bảo vệ đại dương là trách nhiệm chung của toàn cầu, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia, tổ chức xã hội, khu vực tư nhân và cộng đồng địa phương. Thứ hai, hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy thực thi Hiệp định về Bảo tồn và Sử dụng bền vững Đa dạng sinh học biển ngoài phạm vi quyền tài phán quốc gia (Hiệp định BBNJ). Đây là công cụ pháp lý then chốt nhằm bảo vệ đa dạng sinh học biển toàn cầu.

Thứ ba, UNOC3 kêu gọi các quốc gia cam kết bảo vệ ít nhất 30% diện tích đại dương vào năm 2030, mục tiêu được nêu trong Khuôn khổ Đa dạng Sinh học Toàn cầu. Thứ tư, hội nghị chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của các tổ chức xã hội dân sự với nhiều sáng kiến thay đổi chính sách quản lý đại dương. Cuối cùng, nhiều sự kiện bên lề quan trọng đã diễn ra, như Hội nghị thượng đỉnh về khả năng chống chịu của các thành phố ven biển, Diễn đàn Kinh tế Xanh và Tài chính, và Diễn đàn các đồng bằng châu thổ.

Tuyên bố chính trị tại hội nghị – dù không mang tính ràng buộc – thể hiện cam kết tự nguyện của các quốc gia về việc bảo vệ đại dương và các hệ sinh thái biển. Đặc biệt, Kế hoạch Hành động Nice và danh sách các cam kết cụ thể được công bố vào cuối hội nghị đánh dấu sự chuyển mình từ lời nói sang hành động thực tiễn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Phiên toàn thể Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đã tham dự hội nghị và để lại nhiều dấu ấn tích cực. Sự hiện diện cấp cao này khẳng định nỗ lực và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ đại dương, thúc đẩy phát triển kinh tế biển bền vững gắn với bảo tồn môi trường.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chia sẻ tầm nhìn, nêu lên các thách thức toàn cầu và đề xuất giải pháp cụ thể từ kinh nghiệm thực tiễn của Việt Nam tại nhiều hội nghị và cuộc tiếp xúc song phương. Trong đó nổi bật là Hội nghị chuyên đề về các đồng bằng châu thổ do Thủ tướng Việt Nam và Tổng thống Iraq đồng chủ trì. Tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò của các đồng bằng châu thổ – vùng chuyển tiếp giữa đất liền và đại dương – và chỉ rõ các thách thức như biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, sạt lở, hạn hán, nước biển dâng... Từ đó, Thủ tướng đề xuất các giải pháp tổng thể, gồm quy hoạch, huy động nguồn lực, xây dựng hạ tầng, phát triển nông nghiệp bền vững và hợp tác quốc tế trong quản lý an ninh nguồn nước.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng ngoại giao Bùi Thanh Sơn (ngồi giữa hàng đầu) dự hội nghị. Ảnh: Anh Dũng/TTXVN

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã chủ trì Phiên họp về quản lý nghề cá bền vững, tái khẳng định cam kết của Việt Nam trong chống Khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), phát triển công nghệ nghề cá và hỗ trợ cộng đồng ngư dân. Đoàn Việt Nam còn tham gia 6 phiên họp chuyên đề khác, thể hiện vai trò chủ động trong các lĩnh vực: phục hồi hệ sinh thái biển, giảm ô nhiễm rác thải nhựa, kinh tế đại dương bền vững, huy động tài chính xanh và tăng cường hợp tác quốc tế.

Sự tham gia tích cực và nội dung đóng góp sâu sắc của Việt Nam tại UNOC3 đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Ông Bodard Bruno, chuyên gia Pháp về đại dương, nhận định Việt Nam cần và xứng đáng đóng vai trò thiết yếu trong các hội nghị biển toàn cầu. Bộ trưởng Môi trường Croatia Marija Vuckovic đánh giá cao kinh nghiệm nuôi trồng thủy sản nước ngọt của Việt Nam, coi đó là bài học quý giá cho nhiều nước khác. Chuyên gia Hứa Minh Tâm - Trưởng Dự án đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế thuộc Ban Thư ký phụ trách Biển và Đa dạng sinh học Chính phủ Pháp - nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các quốc gia đang phát triển như Việt Nam được hỗ trợ để tham gia và phát biểu tiếng nói trong các hội nghị như UNOC3. Trong khi đó, ông Louis Lambrechts, chuyên gia chính sách và vận động quốc tế của Quỹ Oceano Azul - một tổ chức phi lợi nhuận hành động vì đại dương, cho rằng sự có mặt của lãnh đạo cấp cao Việt Nam thể hiện cam kết mạnh mẽ trong bảo vệ đại dương và phát triển kinh tế biển bền vững.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các Trưởng đoàn tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 chụp ảnh chung. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Hội nghị UNOC3 kết thúc với những hình ảnh sâu sắc về đại dương và sự đồng lòng quốc tế trong hành động. Việc tổ chức tại thành phố biển Nice – nơi hội tụ thiên nhiên tươi đẹp và thông điệp xanh – đã góp phần lan tỏa tinh thần tích cực về bảo vệ môi trường biển.

Với Việt Nam, tham gia hội nghị lần này không chỉ là dịp thể hiện cam kết mạnh mẽ với SDG 14 mà còn là cơ hội chia sẻ thành tựu, trao đổi kinh nghiệm và mở rộng hợp tác khoa học, kỹ thuật và tài chính. Những dấu ấn tại UNOC3 khẳng định vai trò ngày càng chủ động và trách nhiệm của Việt Nam trong các vấn đề biển toàn cầu.

Đào Dũng (TTXVN)