Vì sao VGTA đề xuất không để ngân hàng tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng?
VGTA lý giải ngân hàng thương mại nếu tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng sẽ buộc phải sử sụng nguồn vốn khá lớn đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính. Điều này ảnh hưởng đến nhiệm vụ trọng tâm của các tổ chức tín dụng giai đoạn 2025 - 2030 là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Đề xuất không để các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng
Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam vừa có văn bản góp ý về dự thảo sửa đổi Nghị định 24 về hoạt động kinh doanh vàng. Theo đó, hiệp hội này đề nghị không nên bổ sung tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng.
Lý do, theo luật Các tổ chức tín dụng ngày 18/1/2024, ngân hàng thương mại (NHTM) không có chức năng nhiệm vụ sản xuất vàng; nhiệm vụ chính của các NHTM là kinh doanh tiền tệ (đặc biệt là hoạt động tín dụng) và cung ứng dịch vụ thanh toán.

Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị không để các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng. Ảnh BTC.
Theo Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, nếu để các NHTM tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, các NHTM buộc phải sử sụng nguồn vốn khá lớn (đầu tư nhà xưởng, máy móc, đào tạo tay nghề nhân công) đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính. Điều này ảnh hưởng đến nhiệm vụ trọng tâm của các tổ chức tín dụng giai đoạn 2025 - 2030 là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
VGTA nhấn mạnh các ngân hàng thương mại không phải là tổ chức chuyên sâu về sản xuất kinh doanh vàng và lịch sử đã chứng minh các ngân hàng thương mại sản xuất và kinh doanh vàng miếng không hiệu quả giai đoạn trước 2012 và để lại hậu quả ngoài mong muốn kéo dài mà nhờ sự chỉ đạo quyết tâm hiệu quả của NHNN mới ổn định lại.
Kiến nghị doanh nghiệp có vốn điều lệ 500 tỷ đồng trở lên có thể được cấp phép sản xuất vàng miếng
Trước đó, Ngân hàng Nhà nước đã thông báo lấy ý kiến dự thảo sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng với định huớng xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ kiểm soát thị trường thông qua cấp hạn mức hàng năm và giấy phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu từng lần cho tổ chức tín dụng, doanh nghiệp đủ điều kiện.
Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 24, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, ngân hàng phải có vốn điều lệ tối thiểu là 50.000 tỷ. Đồng thời, các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm và có quy trình nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng.
Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên như PNJ, DOJI, SJC.
Về phía ngân hàng, Vietcombank, VPBank, Techcombank, BIDV, MB, VietinBank và Agribank nằm trong nhóm có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng.
Về quy định về điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên, Hiệp hội cho rằng quy định này quá chặt, chỉ 1 đến 3 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vàng có thể đáp ứng được điều kiện này.
Với quy định trên, số lượng doanh nghiệp tham gia sản xuất vàng miếng không đáng kể, dễ hình thành để nhà nước vẫn độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng, hạn chế nguồn cung vàng miếng.
Hiệp hội kiến nghị vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng trở lên là phù hợp. Ngoài ra, nên tập trung về năng lực sản xuất của doanh nghiệp, về hiệu quả kinh doanh, uy tín doanh nghiệp, thương hiệu trên thị trường, mẫu mã, chất lượng sản phẩm vàng miếng; tình hình chấp hành quy định của nhà nước liên quan đến kinh doanh vàng.
Đối với việc cấp hạn mức hàng năm và giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu đối với doanh nghiệp sản xuất vàng miếng tại dự thảo, Hiệp hội cho rằng cần được xem xét bỏ.
Bởi quy định này tăng giấy phép con, tăng thủ tục hành chính đối với doanh nghiêp, kìm hãm hoạt động xuất khẩu vàng miếng, tái tạo ngoại tệ cho đất nước. Đồng thời làm mất cơ hội sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vì diễn biến thị trường vàng thế giới biến động liên tục, chịu tác động nhiều yếu tố.
Nếu chờ thủ tục cấp phép từng lần doanh nghiệp sẽ mất cơ hội xuất khẩu hoặc nhập khẩu với giá tốt nhất, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và hoạt động xuất khẩu.
Hiệp hội cũng đề nghị chỉ quy định NHNN cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu hàng năm, phân bổ cho từng doanh nghiệp ngay từ quý I đầu năm theo nguyên tắc công khai, minh bạch, không phát sinh giấy phép con.
Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm và khối lượng (trong hạn mức) để nhập khẩu hoặc xuất khẩu nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp thực hiện báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện hạn mức xuất nhập khẩu vàng với NHNN.
Việc điều chỉnh bổ sung hạn mức do NHNN xem xét, quyết định. Ngoài ra, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc về cơ chế nên khuyến khích nhập vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, vàng trang sức đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và phục vụ xuất khẩu, tái tạo ngoại tệ, không nên tạo cơ chế về hoạt động mang tính thương mại (nhập khẩu và xuất khẩu vàng miếng).