Vì sao miền Bắc một tuần hứng hai trận mưa to dữ dội?

Chỉ trong vòng 1 tuần lễ, miền Bắc đã chứng kiến 2 đợt mưa to dữ dội sau bão khiến nhiều tuyến phố ở Hà Nội bỗng hóa thành sông, tình trạng ngập úng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Nhiều tỉnh thành ở miền Bắc cũng ở trong trạng thái tương tự, đặc biệt là Thái Nguyên, Lạng Sơn, Tuyên Quang....

Nhiều xã, phường ở tỉnh Thái Nguyên (địa bàn các xã, phường TP.Thái Nguyên cũ) ngập sâu ngày 7/10 khi lũ sông Cầu đã vượt qua đỉnh lũ lịch sử ghi nhận trong cơn bão Yagi tháng 9/2024. Ảnh: Lê Duy Khắc

Đợt mưa ngày 30/9 tập trung ở khu vực nội thành và phía bắc Hà Nội, lượng mưa phổ biến 200mm/24 giờ đến 300mm/24 giờ; khu vực phía tây và tây nam (Ba Vì, Xuân Mai, Chương Mỹ, Sơn Tây) mưa nhỏ hơn, khoảng 60mm-90mm. Trong khi đó, đợt mưa 7/10 tập trung chủ yếu ở nội thành, gồm Mễ Trì, Láng, Cầu Diễn, Hà Đông, Phú Lãm, Đông Anh. Đợt mưa này đã làm giao thông Hà Nội đình trệ, nhiều khu vực bị ngập sâu.

Còn đợt mưa từ sáng 6/10 đến sáng 7/10, chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11 và hội tụ gió kinh hướng, khu vực Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to đến rất to trên diện rộng. Trong đó, Thái Nguyên và Hà Nội là hai địa phương ghi nhận lượng mưa đặc biệt lớn.

Tại Thái Nguyên, lượng mưa từ 19 giờ ngày 6/10 đến 9 giờ ngày 7/10 đạt mức kỷ lục: trạm Hóa Thượng 526mm, trạm Cây Thị 462mm. Nhiều địa phương khác cũng có lượng mưa lớn như trạm Bố Hạ (Bắc Ninh) 348mm, trạm Mễ Trì (Hà Nội) 261,6mm, trạm Sóc Sơn (Hà Nội) 242,4mm, trạm Tân Tri 1 (Lạng Sơn) 224,4mm, trạm Chúc Bài Sơn (Quảng Ninh) 216mm.

Đợt mưa ngày 7/10 đã khiến lũ trên các sông như: sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam vượt báo động III, thậm chí vượt cả kỷ lục của năm 2024 do bão Yagi gây ra.

Theo ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đặc điểm chung của 2 đợt mưa này đều do hội tụ gió kinh hướng của hoàn lưu hậu bão và đới gió Đông Nam ẩm của áp cao cận nhiệt đới. Vùng mưa lớn là ở khu vực Bắc Bộ, trọng tâm là phía Đông Bắc Bộ, trong đó có thủ đô Hà Nội.

Với dải hội tụ này, gió nam đông nam sẽ liên tục đưa hơi ẩm từ biển đi vào làm xuất hiện các hệ thống hội tụ ẩm, đối lưu mạnh gây ra các hiện tượng mưa to, sấm, sét, gió giật mạnh.

Từ ngày 7 đến 10/10, do ảnh hưởng mưa lớn, lũ trên các sông ở Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục lên. Đỉnh lũ trên các sông ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, sông Lục Nam (Bắc Giang), sông Thái Bình (Hải Phòng) có khả năng đạt mức báo động 2–3 và trên báo động 3. Lũ trên sông Thao (Lào Cai), sông Lô (Tuyên Quang), sông Hoàng Long (Ninh Bình), thượng lưu sông Mã (Thanh Hóa) ở mức báo động 1–2, có nơi trên báo động 2; đỉnh lũ đến hồ Hòa Bình và hạ lưu sông Hồng tại trạm Hà Nội có thể vượt báo động 1.

Dự báo, mưa còn tiếp diễn trong ngày 8/10 tại các khu vực miền núi phía Bắc. Ngập lụt diện rộng khả năng tiếp tục diễn ra tại các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng và nguy cơ ngập lụt tại các vùng trũng thấp ven sông, các khu đô thị thuộc khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa; nguy cơ sạt lở bờ sông, đê sông, nguy cơ lũ quét trên các sông suối và sạt lở đất trên các sườn dốc ở khu vực vùng núi Bắc Bộ và Thanh Hóa.

Duy Khánh