Vì sao Luigi Mangione từ 'con nhà người ta' thành nghi phạm ám sát CEO

Trên mạng xã hội, Luigi Mangione, 26 tuổi, là một người đam mê công nghệ, có vẻ ngoài rắn rỏi rám nắng. Anh tốt nghiệp thủ khoa trường trung học tư thục Gilman, có bằng cử nhân và thạc sĩ tại Đại học Pennsylvania danh giá và làm cố vấn trưởng tại một chương trình tiền đại học ở Đại học Stanford.

Với bằng cấp và mối quan hệ này, một ngày nào đó, anh có thể trở thành doanh nhân hoặc CEO của một trong những doanh nghiệp do gia đình sở hữu. Tuy nhiên, cuộc đời anh đã rẽ sang một bước ngoặt khác.

Mangione hiện là nghi phạm trong vụ sát hại CEO UnitedHealthcare Brian Thompson vào tuần trước. Anh bị bắt khi đang ở Altoona, Pennsylvania, trên người đem theo giấy tờ tùy thân giả, vũ khí và tài liệu viết tay chỉ trích ngành chăm sóc sức khỏe. Mangione hiện bị buộc tội giết người, cùng các tội danh làm giả giấy tờ và sở hữu vũ khí trái phép.

Trước phiên điều trần dẫn độ tại Pennsylvania hôm 10/12, Mangione hét về phía các phóng viên: “Điều đó hoàn toàn không liên quan và là sự xúc phạm đến trí thông minh của người Mỹ”. Không rõ anh muốn ám chỉ tới điều gì. Theo luật sư, Mangione phản đối việc dẫn độ tới New York để xét xử tội giết người.

Theo New York Times, vài giờ sau khi bị bắt, những mảnh ghép trên hành trình từ một sinh viên xuất sắc trở thành nghi phạm giết người của Mangione dần lộ diện.

Một người thông minh trong vòng tròn xã hội lành mạnh

Mangione xuất thân từ một gia đình giàu có, có ảnh hưởng tại khu vực Baltimore, Maryland. Ông bà nội Mangione đã mua lại Câu lạc bộ đồng quê Turf Valley ở Ellicott City, vào những năm 1970 và phát triển thành tổ hợp sân golf. Vào những năm 1980, gia đình Mangione mua thêm Câu lạc bộ đồng quê Hayfields ở Hunt Valley. Họ cũng thành lập viện dưỡng lão Lorien Health Services, và cha Mangione, Louis Mangione, trở thành chủ sở hữu.

Nhà Mangione cũng sở hữu Đài phát thanh WCBM, phát sóng các chương trình chính trị bảo thủ và nắm giữ nhiều bất động sản khác. Anh họ của nghi phạm, Nino Mangione, là thành viên Hạ viện Maryland.

Sự giàu có và chăm thiện nguyện đã khiến gia đình Mangione nổi tiếng khắp Baltimore.

Luigi Mangione theo học tại trường cấp 3 Gilman danh tiếng. Anh chơi đấu vật cùng nhiều môn thể thao khác, đồng thời là thủ khoa năm 2016. Trong bài phát biểu tốt nghiệp, Mangione mô tả lớp học của mình “đưa ra những ý tưởng mới và thách thức thế giới xung quanh”.

Anh cảm ơn các bậc phụ huynh đã cho anh và các bạn học tại đây, bởi đây “không phải là khoản đầu tư tài chính nhỏ”. Học phí hiện tại của Gilman lên tới 37.690 USD/năm.

Gia đình Mangione giàu có và nổi tiếng khắp Baltimore. Ảnh: Instagram.

Aaron Cranston - bạn học cấp 3 với Mangione - nói anh là người đặc biệt thông minh, có lẽ thông minh nhất trường tư thục danh giá này. Trước cả khi vào đại học, Mangione đã tạo ra một ứng dụng di động cho phép người dùng lái máy bay giấy vượt qua chướng ngại vật.

Mangione cũng là người hòa đồng, thân thiện và không bao giờ đặc biệt quan tâm đến chính trị. Anh từ lâu có tham vọng và theo đuổi niềm đam mê khoa học máy tính. “Cậu ấy tin tưởng vào sức mạnh của công nghệ trong việc thay đổi thế giới", anh Cranston nói.

Một bạn học khác tên Freddie Leatherbury nhớ lại Mangione đã chơi bóng đá cho đội tuyển trung học và chạy điền kinh. “Cả hai môn thể thao đó đều cần tính kỷ luật, phản án con người cậu ấy khi còn là sinh viên. Cậu ấy thông minh, giỏi toán, hay đọc sách và khá thẳng thắn. Tôi không có ký ức xấu nào về cậu ấy. Cậu ấy ở trong một vòng tròn xã hội rất lành mạnh”, anh Leatherbury chia sẻ.

Tại UPenn, Mangione xuất sắc trong lĩnh vực khoa học máy tính. Chương trình tốt nghiệp khóa 2020 liệt kê Mangione là thành viên chi hội Eta Kappa Nu, một hội danh dự học thuật dành cho sinh viên ngành kỹ thuật điện và máy tính thành lập năm 1904. Eta Kappa Nu tuyển chọn thành viên gắt gao, khi chỉ mời 1/4 sinh viên năm nhất và 1/3 sinh viên năm 2 giỏi nhất trong các chuyên ngành này.

Trong cuộc phỏng vấn năm 2018, Mangione chia sẻ mình quan tâm đến trò chơi máy tính từ khi còn nhỏ, khi bắt đầu khám phá cộng đồng trực tuyến. Từ đó, anh muốn tự mình tạo trò chơi và tự học lập trình ở trường trung học.

Bị cơn đau lưng hành hạ

Sau khi tốt nghiệp đại học, Mangione làm việc hoặc thực tập tại một số công ty công nghệ. Anh từng làm kỹ sư phần mềm tại TrueCar, nhưng công ty cho biết anh nghỉ việc từ năm 2023.

Trong những năm gần đây, Mangione có 6 tháng sinh sống tại Honolulu trong một khu phức hợp có tên Surfbreak dành cho người làm việc từ xa. R.J. Martin - người sáng lập Surfbreak - gặp Mangione vào năm 2022, khi Mangione là một trong 20 người đầu tiên trả 2.000 USD/tháng để chuyển vào không gian sống chung này.

Ông Martin mô tả Mangione là một kỹ sư thông minh, thành đạt và lạc quan. Nhưng Mangione bị đau lưng. “Cột sống của cậu ấy hơi lệch. Cậu ấy nói đốt sống dưới lệch gần 1 cm, và tôi nghĩ nó chèn vào một dây thần kinh”, ông Martin kể.

Ông và những người sống chung nhà hiểu rằng cơn đau là vấn đề lớn với một chàng trai trẻ khát khao lối sống bình thường. “Cậu ấy hiểu mình không thể hẹn hò và gần gũi về mặt thể xác với tình trạng lưng như thế này”, ông Martin nói.

Sau khi rời Surfbreak, Mangione về Bờ Đông và có kế hoạch khám bác sĩ. Sau đó, Mangione trở lại Honolulu và thuê một căn hộ ở cùng khu phố. Theo ông Martin, Mangione đã rời Hawaii vào mùa hè năm 2023 để phẫu thuật lưng. Tháng 8 cùng năm, ông Martin đã nhắn tin hỏi thăm và “cậu ấy gửi cho tôi những bức ảnh chụp ca phẫu thuật lưng”.

Những bằng chứng cho thấy Luigi Mangione có vấn đề ở lưng. Ảnh trên là chữ viết tay của nghi phạm ghi anh bị bệnh trượt đốt sống lưng. Ảnh: Sky News.

Những bức ảnh chụp cột sống gây bất ngờ tới mức ông Martin phải hỏi chuyện gì đã xảy ra. “Thế đấy, chuyện dài dòng lắm. Bao giờ gặp em sẽ kể. Sẽ trở lại Hawaii sớm nhất có thể, nhưng trước tiên em phải tìm hiểu một số vấn đề về cột sống ở đây đã”, Mangione trả lời.

Tháng 11 và 12/2023, Mangione quay lại Hawaii trước khi thăm gia đình ở Baltimore. Trong thời gian ở Oahu, Mangione bị phạt 100 USD vì xâm phạm trái phép do không thấy biển báo ở Đài quan sát Nu'uanu Pali. Tới tháng 4, ông Martin nhắn: “Nhớ anh bạn. Hy vọng em đã gần hồi phục hoàn toàn. Chúng ta sớm gặp lại nhau nhé”. “Vâng, khi nào gọi điện nhé”, Mangione đáp.

Nhưng họ đã không liên lạc với nhau. Có thông tin Mangione đã dành một khoảng thời gian ngắn hồi mùa xuân tại Nhật Bản. Ngày 20/5, ông Martin lại nghĩ đến người bạn và nhắn tin: "Này! Em đâu rồi?”. Mangione không trả lời. Một tháng sau, ông lại nhắn: “Em đang ở đâu thế?”.

Không có phản hồi.

Sống ẩn dật suốt 6 tháng trời

Không phải mình ông Martin mất liên lạc với Mangione. Anh vẫn thường xuyên nói chuyện với bạn bè và gia đình cho đến khoảng 6 tháng trước, đột ngột biến mất không một lời giải thích.

Thông qua một loạt bài đăng, có vẻ Mangione đã chịu nỗi đau về cả thể xác lẫn tinh thần.

Hồi tháng 1, trên nền tảng đánh giá sách Goodreads, anh đánh giá 4 sao bài viết của tội phạm khủng bố Ted Kaczynski với biệt danh Unabomber. Mangione thừa nhận Kaczynski đã hung bạo giết chết những người vô tội, nhưng không nên coi bài viết của Kaczynski là tác phẩm của “một kẻ điên” mà là của “nhà cách mạng chính trị cực đoan”. Mangione đã trích dẫn một bình luận khác ghi “khi mọi hình thức giao tiếp khác đều thất bại, bạo lực là cần thiết để tồn tại” và nhận xét quan điểm này “thú vị”.

Thông qua Goodreads, có thể thấy Mangione đọc nhiều sách tự lực về sức khỏe và cơ thể con người.

Trên mạng xã hội X, Mangione đăng một tấm ảnh chụp X-quang cột sống. Theo bác sĩ Hasit Mehta - giáo sư tại Đại học Y khoa New York, tấm phim cho thấy đây là ca phẫu thuật cố định cột sống, một thủ thuật sử dụng vít và thanh để cố định hai lớp cột sống nhằm giải quyết tình trạng lệch trục gây đau đớn dữ dội.

Theo một nguồn tin, mẹ của Mangione đã nộp đơn báo mất tích vào ngày 18/11. Người thân hy vọng bạn bè có thể biết tung tích của con trai.

Dường như không có nhiều người bạn biết thông tin về Mangione, cho đến sáng 9/12.

Người bạn Saunders bị sốc trước tin tức này, nhưng cho rằng bạn cùng lớp đã bị suy sụp về mặt tâm lý.

Các điều tra viên đang tìm kiếm manh mối giữa Mangione và vụ nổ súng. Họ đã thu giữ được một tài liệu do Mangione viết cung cấp một số thông tin chi tiết. Toàn bộ tài liệu viết tay dài 262 từ ghi vốn hóa thị trường của UnitedHealthcare tăng lên, nhưng tuổi thọ trung bình của người Mỹ thì không.

"Để tiết kiệm thời gian điều tra, tôi xin tuyên bố rõ ràng tôi không phối hợp cùng ai”, anh lên án các công ty "tiếp tục lạm dụng đất nước ta để kiếm lợi nhuận khổng lồ vì công chúng Mỹ cho phép họ thoát tội".

"Thành thật mà nói, những kẻ ký sinh trùng đáng bị trừng phạt", Mangione viết.

Tiếng hét của nghi phạm vụ sát hại CEO UnitedHealthcare Luigi Mangione - nghi phạm trong vụ nổ súng sát hại CEO của UnitedHealthcare - đã hét lên: "Điều này là sự vô cảm, sự xúc phạm đến trí thông minh của người dân Mỹ".

Phương Linh