Vì sao lốc xoáy liên tiếp xuất hiện trong bão số 10?

Giải thích về nguyên nhân xuất hiện nhiều lốc xoáy xung quanh bão số 10, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho rằng, trong cơn bão số 10, phần hoàn lưu phía bắc tâm bão rất rộng và cường độ gió mạnh hơn so với phần hoàn lưu phía nam.

Do phần rìa phía bắc hoàn lưu các cơn bão là áp cao cận nhiệt đới nên khu vực này có ranh giới gradient khí áp lớn hơn, sự khác nhau giữa khối khí phía bắc so với khối khí vùng tâm bão lớn hơn về nhiệt độ, áp suất và độ ẩm. Sự giao tranh giữa hai khối khí này sẽ gây mưa giông nhiều hơn, gió mạnh hơn ở phía bắc tâm bão.

Cũng theo ông Lâm, bão số 10 (bão Bualoi) đi vào đất liền bắc Trung bộ thì phần rìa phía bắc hoàn lưu bão sẽ nằm ở vùng đồng bằng Bắc bộ nên đã xảy ra dông mạnh. Sáng 29/9, nhiều ổ dông lớn đã hình thành và kèm theo là lốc xoáy xảy ra ở Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng, Thanh Hóa...

Ngày 29/9, lốc xoáy ở Thái Bình khiến 2 người chết.

Các trận lốc xoáy đều có quy mô rất nhỏ (từ vài chục tới vài trăm mét), thời gian xảy ra ngắn (vài phút tới vài chục phút) và thường xảy ra ở những vùng không gian rộng như trên cánh đồng, dọc đường cao tốc, ít khi ghi nhận được trong thành phố, có không gian chật hẹp hơn.

"Lốc xoáy có quy mô rất nhỏ, đường kính chỉ vài chục cho đến 100, 200 m nên các radar, vệ tinh gần như không thể nắm bắt được vị trí, hình hài. Do đó công tác đo đạc, quan trắc, dự báo lốc xoáy là rất khó. Chúng tôi chỉ có thể cảnh báo trong các cơn dông có khả năng xảy ra lốc xoáy", ông Lâm nói.

Ông Hoàng Phúc Lâm cũng thông tin thêm, những cơn lốc xoáy dù quy mô nhỏ nhưng tốc độ gió lại rất lớn, tương đương với gió trong các cơn bão và gió giật mạnh trong các cơn dông. Do vậy, lốc xoáy thường gây ra thiệt hại nặng khi cây cối, nhà cửa, tài sản bị cuốn theo trên đường di chuyển của lốc xoáy.

Tượng tự, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia lý giải bản chất của lốc xoáy cũng là một cơn bão nhưng ở quy mô rất nhỏ, nhỏ hơn bão rất nhiều lần về mặt kích thước, không gian và thời gian tồn tại.

Các cơn bão hình thành xoáy như lốc xoáy nhưng duy trì trong thời gian dài, quy mô không gian lớn thì các vệ tinh, radar, mô hình tính toán biết được hình hài, cấu trúc để phân tích, theo dõi thì có thể dự báo được. Còn dông, lốc xoáy xảy ra trong phạm vi hẹp, nhỏ nên chỉ quan trắc bằng mắt thường.

Cũng theo ông Khiêm, hiện nay khoa học khí tượng chỉ cảnh báo khả năng xảy ra lốc xoáy, vòi rồng, mưa đá trong điều kiện có các đám mây dông rất mạnh, được hình thành trong môi trường nóng, ẩm, bất ổn định lớn.

"Khoa học hiện nay chỉ có thể đưa ra được cảnh báo như vậy chứ chưa đưa dự báo được vị trí, cường độ hay diễn biến của lốc xoáy, vòi rồng", ông Khiêm nói.

TL