Vì sao Israel có thể phát triển thị trường xe điện thành công?

Con số này đánh dấu mức tăng gấp đôi so với năm trước, cho thấy sự gia tăng nhanh chóng của xe điện tại quốc gia này. Sự gia tăng của EV phản ánh xu hướng điện khí hóa giao thông rộng hơn tại Israel.

Tại một sự kiện khai trương trạm năng lượng sóng biển đầu tháng 12 mới đây, quan chức Bộ Năng lượng và cơ sở hạ tầng Israel, tiến sĩ Yael Barash Harman chia sẻ thêm về năng lượng sạch và câu chuyện ứng dụng, chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện của nước này.

(Ảnh minh họa: Reuters)

Câu chuyện xe điện

Theo bà Harman, vấn đề chính là xe điện cần có trạm sạc. Giải quyết vấn đề này giống như giải quyết câu hỏi về quả trứng và con gà. Sử dụng xe điện giúp tiết kiệm nhưng chi phí ban đầu (mua xe và xây trạm sạc) lại đắt.

“Chúng tôi hiểu rõ điều đó vào năm 2018. Vào thời điểm đó chưa có nhiều xe điện và giá cũng rất cao. Đó cũng là lý do mọi người chưa muốn sở hữu xe điện, nhưng chúng tôi hiểu vấn đề là ở khâu sạc. Ngay cả khi xe rẻ, mọi người cũng không muốn một chiếc xe không đủ để đi đến nơi bạn muốn đến”.

Khi đó, các chuyên gia Bộ Năng lượng Israel thuyết phục Bộ Tài chính cấp một khoản tài trợ khoảng 40 triệu shekel, tương đương với 10 triệu USD, để đầu tư vào các điểm sạc, “theo một cách thông minh”, bà Harman mô tả. Ví dụ điểm sạc nhanh – với những bộ sạc nhanh đắt tiền hơn - cần đặt trên đường cao tốc và tại các trạm xăng; điểm sạc chậm đặt tại rạp chiếu phim, siêu thị, nơi làm việc. Các cơ quan phải lập bản đồ chi tiết tất cả các điểm có thể đặt trạm sạc hợp lý.

Bên cạnh đó, cơ quan năng lượng cũng làm việc về các chính sách để đơn giản hóa quá trình lắp đặt các điểm sạc riêng, ví dụ ở các tòa nhà chung cư - nơi việc lắp đặt có thể cần sự chấp thuận của tất cả cư dân. Các điểm sạc được hỗ trợ quản lý với các ứng dụng thông minh để đảm bảo kết nối thông suốt.

Tiến sĩ Yael Barash Harman.

Thứ hai, có nhiều lợi ích về thuế đối với người mua ô tô điện. “Hiện các chương trình đã giảm bớt, nhưng lúc đầu có rất nhiều, và nhiều người mua ô tô điện vì nó là phương tiện sang trọng giá rẻ”, chuyên gia nói.

Tuy nhiên, bà Harman cũng đề cập đến thực tế giúp Israel triển khai các chương trình liên quan đến xe điện dễ dàng hơn, đó là diện tích nhỏ. Điều này giúp vấn đề khoảng cách di chuyển trở nên phù hợp với xe điện hơn.

Các chương trình hỗ trợ trạm sạc duy trì ở mức 50% và giảm dần. “Tôi nghĩ vì người Israel thích áp dụng các sáng kiến từ sớm và thích rủi ro. Nếu gặp vấn đề thì khi đó họ lại tìm cách, nên việc áp dụng các công nghệ mới vì vậy cũng dễ dàng hơn”.

Bà Harman ước tính tỷ lệ thâm nhập của xe điện tại Israel hiện là khoảng 20% trong tổng số xe mới, và có thể tiếp tục tăng lên.

Đối với các phương tiện công cộng, Israel cũng đang bắt đầu áp dụng đưa xe buýt điện vào thành phố. Một số giải pháp sáng tạo được đưa ra để hỗ trợ phương tiện công cộng chạy bằng điện có thể kể đến như việc sạc từ các đường ray trên đường. “Tôi hy vọng đến khoảng năm 2030 sẽ có 100% xe buýt điện, và không có bất kỳ xe hơi mới nào không chạy bằng điện”.

Đa dạng hóa nguồn năng lượng sạch

Đầu tháng 12, Eco Wave Power, công ty chuyên về công nghệ năng lượng sóng biển, hợp tác với thành phố Tel Aviv-Yafo, Bộ năng lượng Israel, khánh thành trạm thí điểm năng lượng sóng biển đầu tiên ở khu vực cảng Jaffa.

Dự án được tuyên bố là thành quả kết hợp giữa đổi mới, tính bền vững và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, đánh dấu cột mốc trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của các công ty Israel, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng bền vững.

Dự án Eco Wave Power được phát triển với sự hợp tác của EDF Renewables Israel và sự hỗ trợ của Bộ Năng lượng và thành phố Tel Aviv-Yafo. Dự án đánh dấu lần đầu tiên điện tạo ra từ sóng biển được cung cấp cho lưới điện quốc gia, một cột mốc quan trọng trong hành trình hướng tới năng lượng tái tạo và tương lai sạch hơn, bền vững hơn của Israel.

Hệ thống phao nước tại trạm năng lượng sóng biển thí điểm ở cảng Jaffa.

Bình luận về dự án này trong bản đồ năng lượng sạch nói chung của Israel, tiến sĩ Dr. Yael Barash Harman cho biết, Israel dựa trên năng lượng mặt trời. Điều này cũng có những nhược điểm, vì nếu chỉ dựa vào năng lượng mặt trời, thời gian sản xuất điện chỉ nằm trong khoảng từ 8h30 đến 15h30. Còn toàn bộ phần còn lại của ngày sẽ phải lưu trữ năng lượng, khiến mọi thứ trở nên đắt đỏ hơn với hàng tấn pin được sử dụng.

Điều này đặt ra nhu cầu phải tìm ra các giải pháp khác cho năng lượng tái tạo. Trong khi những dạng năng lượng khác, như năng lượng gió, cũng có tiềm năng lớn ở Israel, thì việc xây dựng các trang trại điện gió phải đối mặt với nhiều vấn đề như chi phí lớn. Năng lượng sóng biển, loại năng lượng được khám phá từ lâu nhưng chỉ mới được chú ý khai thác nhiều gần đây, lúc đó nổi lên như một giải pháp.

Nói về những khó khăn ban đầu của dự án EcoWave, bà Harman nói, giống như nhiều dự án năng lượng tái tạo khác, đã có những nghi ngại về tính khả thi và tính bền vững. Có ý kiến cho rằng năng lượng sóng biển không ổn định, không hiệu quả, hay cho rằng người đứng đầu dự án không đủ kinh nghiệm trong lĩnh vực liên quan.

“Có thể chúng tôi đã nhầm. Dự án có thể sản xuất ra điện để cung cấp cho lưới điện, đó là dấu mốc thay đổi cuộc chơi. Từ làm cho bóng điện sáng đến kết nối với lưới điện và thực sự nhìn thấy trạm hoạt động. Tôi biết đây mới chỉ là trạm nhỏ nhưng đó là bước tiến lớn”.

Theo nhà phát triển, công nghệ này được thiết kế để sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có như đê chắn sóng, cầu tàu và cầu cảng, chủ yếu nằm trên bờ hoặc gần bờ. Các bộ phận duy nhất tiếp xúc với nước là các phao lớn, di chuyển theo sóng, làm chuyển động các piston và động cơ làm quay máy phát điện.

Điều này giúp công ty khác biệt so với phần lớn các dự án năng lượng sóng, vốn được xây dựng ngoài biển, với chi phí cao và cơ sở hạ tầng cố định phải chịu sức mạnh khủng khiếp của sóng.

Với công suất lắp đặt 100 kilowatt, khả năng cung cấp điện cho 100 ngôi nhà, dự án này nhằm chứng minh rằng công nghệ (đã được thử nghiệm trong nhiều năm) hoạt động hiệu quả, và cơ sở hạ tầng không bị hỏng trong những cơn bão, khi các phao nổi được nâng lên khỏi mặt nước.

Các dự án thí điểm công suất 100 kilowatt khác đang được lên kế hoạch cho các cảng ở Los Angeles và Đài Loan (Trung Quốc).

Công nghệ của EcoWave được cho là sẽ có lãi "khi đạt đến quy mô megawatt". Công ty đang hướng đến dự án điện sóng thương mại đầu tiên tại Porto, Bồ Đào Nha, với quy mô 20 megawatt cung cấp điện cho 20.000 hộ gia đình.

Phương Anh