Vì sao hàng trăm kiốt ở Đắk Lắk đồng loạt đóng cửa?

Không biết bắt đầu từ đâu?

Chợ Buôn Ma Thuột là chợ đầu mối, trung tâm của Đắk Lắk. Tại đây, có hơn 700 hộ buôn bán các sản phẩm áo quần, giày dép, mỹ phẩm. Trong 3 ngày nay, hơn 80% gian hàng ở chợ này đóng cửa, ngừng kinh doanh. Đa số các gian hàng đóng cửa đều kinh doanh quần áo, giày dép, mỹ phẩm, cảnh mua bán trầm lắng khác thường.

Trưa 6/6, ghi nhận của Báo CAND tại chợ trung tâm Buôn Ma Thuột cho thấy, hàng loạt sạp hàng cửa đóng then cài, nhiều dãy kiốt nối dài không một bóng người. Theo các tiểu thương, tình trạng này chủ yếu do quy định mới về hóa đơn điện tử, quy định đóng thuế mới mà nhiều người gọi vui là “giấy phép mới” nhưng họ lại không đủ sức cầm!

3 ngày qua, hàng trăm kiốt tại Chợ trung tâm Buôn Ma Thuột bất ngờ đóng cửa.

Ngồi trước sạp hàng tạm ngưng buôn bán giữa trưa oi bức, bà N.T.L., một tiểu thương chuyên bán sỉ quần áo lâu năm tại chợ Buôn Ma Thuột cho biết, đã bị “mất ngủ” mấy hôm nay sau khi được yêu cầu phải xuất hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với dữ liệu của cơ quan thuế kể từ ngày 1/6.

Theo bà L., đây là điều “gần như bất khả thi” do đặc thù buôn bán lâu nay của các chợ sỉ truyền thống. “Chợ Buôn Ma Thuột có hơn 700 sạp chuyên bán sỉ quần áo, giày dép, phụ kiện. Nguồn hàng đa phần lấy từ các mối quen, các xưởng nhỏ, có nơi đến giờ vẫn “ký sổ” chứ không có hóa đơn”, bà L. nói và cho biết thêm, cái khó là hàng tồn chất đống, rồi hàng công nợ... Nhiều mối lấy hàng cả năm, cuối năm mới trả tiền. “Rồi bán quần áo mà chuyện đổi - trả là bình thường, vậy khi trả hàng thì xử lý hóa đơn thế nào?. Do không biết bắt đầu từ đâu nên nhiều người buộc phải tạm dừng kinh doanh”, bà L. bày tỏ lo lắng.

Nhiều tiểu thương kinh doanh tại Chợ Buôn Ma Thuột lo lắng nghe ngóng tình hình.

Cùng chung tâm trạng, bà H.T.K., một tiểu thương kinh doanh áo quần thừa nhận, hàng hóa của bà bày bán đều là đi mua về bán lại. Hàng hóa của bà K. đều lấy từ nhiều chợ đầu mối lớn ở trong nước, ở đó cũng buôn bán không hóa đơn chứng từ, hàng hóa cũng không được kiểm soát chặt chẽ từ gốc. Bà K. cũng đề nghị cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ hàng hóa từ gốc, các mối bán sỉ, bán buôn lớn, những người bán hàng online và thậm chí những cơ sở sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc.

“Bây giờ tiểu thương biết mình kinh doanh sai từ lúc nhập hàng về, nên cần phải có thời gian để cho tiểu thương xử lý những loại hàng tồn trước đây, bởi vì tiền bạc vốn liếng đều nằm ở đây hết rồi, thậm chí 1 người bán nuôi 4 - 5 người trong gia đình, mọi nguồn sống đều ở đây. Bây giờ nghe kiểm tra tiểu thương người ta sợ nên mới đóng cửa, nhưng các tiểu thương đều đóng đủ thuế, đủ các loại phí”, bà K. lo ngại.

Tiểu thương cần được hướng dẫn, muốn có lộ trình áp dụng?

Anh Hoàng Ngọc Bình, kinh doanh ngành hàng quần áo tại chợ Buôn Ma Thuột khẳng định: “Không phải chúng tôi không muốn làm đúng quy định, mà là... không biết. Bởi môi trường buôn bán ở chợ đầu mối thường vận hành theo kiểu “niềm tin là vốn”. Việc mua bán thường không thanh toán ngay một lần. Khách thường lấy hàng trước, thậm chí có khi lấy hàng cả năm mới thanh toán”, anh Bình nói.

Theo anh Bình, các tiểu thương tại chợ này lâu nay vẫn nhập hàng từ các xưởng may, nhà máy nhỏ, giao nhận bằng giấy tay, ghi sổ. Giờ nếu buộc phải có hóa đơn hợp pháp, nhiều nguồn hàng không thể hợp thức hóa, dẫn đến việc nhiều nơi ngừng nhập hàng, ngừng bán. “Đâu phải ai cũng có mã số thuế, đâu phải xưởng nào cũng xuất được hóa đơn. Mình cũng không dám nhập nếu không có giấy tờ rõ ràng vì sợ bị phạt”, anh Bình chia sẻ.

Hàng loạt kiốt tại Chợ Buôn Ma Thuột đóng cửa im ỉm suốt 3 ngày qua.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Tuyết, tiểu thương ngành quần áo, mong muốn cơ quan chức năng cần có sự hướng dẫn tận tình, cụ thể hơn, với lý do đa số người buôn bán tại đây đều lớn tuổi, khó có thể nắm bắt hết các thông tin về thuế lẫn kỹ thuật. “Nếu muốn tiểu thương làm đúng, cơ quan chức năng cần hướng dẫn từng bước một, chứ không thể “hôm nay học, mai thực hiện” với người đã quen ghi sổ bằng tay suốt hàng chục năm của hầu hết tiểu thương tại các chợ truyền thống”, bà Tuyết kiến nghị.

Ban Quản lý chợ Buôn Ma Thuột cho biết, tình trạng các tiểu thương đóng cửa hàng xảy ra trong nhiều ngày nay vì lo lắng trước thông tin kiểm tra hóa đơn, nguồn gốc hàng hóa. Ban Quản lý chợ cũng đã chủ động tuyên truyền, hướng dẫn tiểu thương về quy định pháp luật, đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng xem xét, tạo điều kiện phù hợp với thực tiễn kinh doanh của tiểu thương nhỏ lẻ tại chợ. Sáng 6/6, một số tiểu thương cũng mở hàng trở lại nhưng tâm lý vẫn dè dặt, lo ngại sự kiểm tra của cơ quan chức năng, không khí buôn bán khá trầm lắng.

Theo Ban Quản lý chợ Buôn Ma Thuột, đơn vị cũng phản ánh những tâm tư, nguyện vọng của tiểu thương đến bộ phận tham mưu của Sở Công Thương Đắk Lắk về lộ trình, thông qua tuyên truyền vận động để tiểu thương hiểu rõ, chuẩn bị kỹ và có những hướng dẫn cụ thể trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Sáng 6/6, một số kiốt mở cửa bán cầm chừng để nghe ngóng tình hình.

Trong khi đó, lãnh đạo Đội thuế liên huyện Buôn Ma Thuột - Krông Ana - Cư Kuin khẳng định: “Hiện đơn vị chưa có kế hoạch kiểm tra tại chợ trung tâm Buôn Ma Thuột. Chúng tôi đang triển khai các nội dung liên quan đến hóa đơn điện tử, việc tiểu thương nghỉ bán là thông tin ngoài kế hoạch”.

Cùng ngày, lãnh đạo UBND TP Buôn Ma Thuột cũng xác nhận chưa ban hành kế hoạch kiểm tra nào đối với chợ trung tâm, và cho biết sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, nắm bắt tình hình, nguyện vọng của các tiểu thương để có hướng xử lý phù hợp.

Văn Thành