Vì sao hàng trăm bệnh viện chưa hoàn thành bệnh án điện tử?

Những thay đổi lớn khi có bệnh án điện tử

Nếu như trước đây, người dân đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương thăm khám thường phải chờ khám, chụp chiếu, làm các xét nghiệm và lấy kết quả lâu do bệnh viện quá tải, nhưng từ khi triển khai bệnh án điện tử, quy trình khám, chữa bệnh đã thay đổi, giảm thời gian chờ khám rất nhiều cho người bệnh.

Mắc bệnh về tuyến giáp, thường xuyên phải đến khám định kỳ tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, chị Nguyễn Thị Hương Giang (31 tuổi, Tây Mỗ, Hà Nội) ngạc nhiên khi quy trình khám bệnh đã thay đổi rõ rệt. “Trước đây khi đến khám, tôi phải xếp hàng lấy số nhưng giờ chỉ sử dụng CCCD để lấy số khám, khi thanh toán viện phí chỉ cần quét mã QR. Quy trình khám, chụp chiếu, xét nghiệm đã nhanh hơn nhiều. Bình thường tôi mất cả ngày mới khám xong, nhưng hôm nay đến khám và làm nhiều xét nghiệm chuyên sâu mà đầu giờ chiều tôi đã xong hết”, chị Giang chia sẻ.

Triển khai bệnh án điện tử, bác sĩ kiểm tra bệnh án dễ dàng.

Chị Nguyễn Thị Thuần (Đông Anh, Hà Nội) bị đái tháo đường type 2, tháng nào cũng phải đến Bệnh viện Nội tiết Trung ương thăm khám, chị cho biết: “Trước kia mỗi lần khám, khi được chỉ định siêu âm, chụp X-quang, tôi đều phải chạy đến từng nơi để lấy kết quả. Giờ kết quả đưa về phòng khám bác sĩ ban đầu, bệnh nhân lấy kết quả luôn tại đây. Trước đây chờ khám cả buổi sáng, nay làm các thủ tục chỉ hơn 1 tiếng đã kết thúc. Bệnh nhân tải ứng dụng về điện thoại và cập nhật kết quả thăm khám, đơn thuốc trên điện thoại, rất tiện lợi”.

BSCKII 2 Đỗ Văn Kỳ, Phụ trách Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận từ 2.000-2.800 bệnh nhân đến khám ngoại trú và khoảng 1.000-1.100 bệnh nhân điều trị nội trú. Triển khai bệnh án điện tử đã giúp bác sĩ có thể hệ thống khái quát được toàn bộ bệnh sử, biểu đồ xét nghiệm và quá trình điều trị của người bệnh, từ đó đưa ra được chiến lược điều trị, đặc biệt có lợi đối với những bệnh nhân ung thư tuyến giáp, đái tháo đường.

“Bệnh án điện tử giúp cho bác sĩ điều trị có chiến lược điều trị, cá thể hóa điều trị cho từng bệnh nhân, giúp giảm thiểu tối đa sai sót chuyên môn. Thông qua hệ thống cảnh báo giúp bác sĩ cảnh báo về tương tác thuốc, cảnh báo về xét nghiệm để đưa ra chỉ định không bị trùng lắp”, BS Kỳ cho biết thêm.

Đến khám tại Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, bà Nguyễn Thị Lý (Quảng Ninh) cho biết, từ khi triển khai bệnh án điện tử, quy trình khám bệnh đã tiết kiệm cho người bệnh từ 1-3 tiếng chờ đợi và lấy kết quả. Thời gian rút ngắn giúp bệnh nhân ngoại tỉnh có thể về quê sớm.

Theo yêu cầu của Bộ Y tế, sau khi triển khai bệnh án điện tử, các bệnh viện phải liên thông dữ liệu, giúp người bệnh không phải làm lại các xét nghiệm đã có. Đây là hệ thống cơ sở dữ liệu rất lớn, việc liên thông mang lại nhiều lợi ích cho điều trị, đồng thời, còn nâng cao tính minh bạch trong quản lý BHYT, giảm bớt thủ tục hành chính phức tạp.

Theo BS Đỗ Văn Kỳ, khi liên thông dữ liệu, từ kết nối của các phần mềm trên bệnh án điện tử giúp bác sĩ hội chẩn online từ liên khoa, toàn viện, liên viện. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhiều bệnh viện chưa liên thông dữ liệu là bởi đảm bảo tính bảo mật và an toàn thông tin, do đó, cần phải có quy định rõ cũng như hướng dẫn của Bộ Y tế và các đơn vị chức năng thì bệnh viện sẽ triển khai.

Chưa hoàn thành vì thiếu kinh phí

Tính đến ngày 5/10, cả nước có 1.002/1.645 bệnh viện triển khai bệnh án điện tử, còn hơn 640 bệnh viện chậm tiến độ theo yêu cầu của Chính phủ (trước 30/9 tất cả các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai). Nhiều bệnh viện cho biết, việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử đòi hỏi kinh phí đầu tư ban đầu khá lớn, trong khi nguồn lực của bệnh viện có hạn.

Hiện nay cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế tài chính cho ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) y tế nói chung và triển khai bệnh án điện tử nói riêng. Trong giá thành dịch vụ y tế cũng chưa tính đến thành phần chi phí CNTT, do đó, các bệnh viện chủ yếu phải sử dụng quỹ đầu tư phát triển của đơn vị, ảnh hưởng đến các hoạt động thiết yếu khác.

Nói về những khó khăn dẫn đến sự chậm trễ này, ông Nguyễn Bá Hùng, Trưởng Phòng Dịch vụ chuyển đổi số y tế, Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia (Bộ Y tế) cho biết, các bệnh viện tuyến huyện có nhiều khó khăn về kinh phí đầu tư cho hạ tầng CNTT và đảm bảo an toàn thông tin. Hiện trạng hạ tầng CNTT của nhiều bệnh viện hiện nay chưa đồng bộ, hệ thống máy chủ và các thiết bị đi kèm được đầu tư từ lâu, cấu hình thấp, không đáp ứng được việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử. Ngoài ra, chi phí để đầu tư các giải pháp đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng cũng rất cao, vượt quá khả năng của nhiều cơ sở y tế. Chính vì thế, dù có quyết tâm triển khai nhưng nhiều bệnh viện vẫn gặp trở ngại về nguồn lực, dẫn đến tiến độ còn chậm.

Để tăng tốc và về đích trong thời gian tới, theo ông Hùng, các bệnh viện cần khảo sát kỹ, lập kế hoạch đầu tư bài bản. Tuyến dưới nên tận dụng hạ tầng điện toán đám mây để giảm chi phí đầu tư và vận hành. Đội ngũ CNTT phải được đào tạo chuyên sâu, am hiểu cả nghiệp vụ y tế và công nghệ để làm cầu nối với nhà cung cấp phần mềm. Họ phải thường xuyên tập huấn cho nhân viên y tế, đồng thời phối hợp với các khoa, phòng xây dựng quy trình chuẩn vận hành hồ sơ bệnh án điện tử.

Về cơ chế, chính sách, theo PGS.TS Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học Y tế, Bộ Y tế cần xây dựng, bổ sung và hoàn thiện các cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, cũng như tài liệu hướng dẫn chuyên môn để hỗ trợ các bệnh viện triển khai bệnh án điện tử một cách thống nhất, đồng bộ và hiệu quả; sớm ban hành quy định về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo Điều 110 Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2024), trong đó chi phí CNTT phải được tính đúng, tính đủ.

Đây là điều kiện then chốt để các cơ sở khám, chữa bệnh có nguồn kinh phí đầu tư, duy trì và phát triển hệ thống bệnh án điện tử. Ngành y tế cần phối hợp chặt chẽ hơn với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các cấp, đưa ra những giải pháp quyết liệt, cụ thể, đặc biệt là đối với các bệnh viện còn lại phải khẩn trương triển khai bệnh án điện tử.

Trần Hằng