Vì sao đi xe điện lại dễ bị say hơn các loại xe khác?

Sự gia tăng nhanh chóng của xe điện trên toàn cầu đang tạo ra những thách thức mới cho người tiêu dùng. Năm 2024, 22% doanh số bán xe mới là xe điện, tăng từ 18% vào năm 2023. Tuy nhiên, một số người dùng đang báo cáo cảm giác say tàu xe nhiều hơn khi lái xe điện so với các phương tiện chạy bằng xăng hoặc dầu diesel truyền thống. Những câu chuyện về cảm giác say tàu xe trong xe điện đang lan truyền trên mạng xã hội, khiến nhiều người mua tiềm năng lo lắng.

Ảnh minh họa.

Theo nghiên cứu của William Emond, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Công nghệ Belfort-Montbéliard ở Pháp, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng say xe ở xe điện có thể là do thiếu kinh nghiệm. Não bộ của người lái xe điện chưa quen với các tín hiệu chuyển động, điều này khiến họ khó ước lượng chính xác lực chuyển động. Những người đã lái xe động cơ đốt trong lâu năm có nhiều thời gian để thích nghi với các tín hiệu như tiếng động cơ và độ rung, giúp họ dự đoán được sự thay đổi tốc độ.

Ngoài ra, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các đặc điểm cụ thể của xe điện cũng có thể góp phần vào cảm giác say tàu xe. Một nghiên cứu năm 2024 cho thấy có mối liên hệ giữa mức độ say tàu xe và độ rung ghế của xe điện. Một nghiên cứu khác vào năm 2020 cho rằng việc thiếu tiếng động cơ trong xe điện có thể là yếu tố chính làm tăng cảm giác say xe.

Emond giải thích rằng khi di chuyển bằng xe không phải xe điện, não bộ đã quen với việc hiểu chuyển động dựa trên các tín hiệu như vòng tua máy và độ rung của động cơ. Tuy nhiên, khi lần đầu tiên di chuyển bằng xe điện, não cần thời gian để thích nghi với môi trường chuyển động mới.

Công nghệ phanh tái tạo trong xe điện, nơi động cơ chuyển đổi động năng thành điện năng, cũng dẫn đến việc giảm tốc độ dần dần, điều này có thể làm tăng cảm giác say tàu xe. Một nghiên cứu năm 2024 đã xác nhận rằng mức phanh tái tạo cao có thể gây ra chứng say tàu xe.

Say tàu xe xảy ra khi có sự không phù hợp giữa các tín hiệu cảm giác mà não nhận được về chuyển động của cơ thể. Khi tai trong, mắt và cơ thể gửi thông tin xung đột đến não, cảm giác say tàu xe sẽ xuất hiện. Emond nhấn mạnh rằng khả năng dự đoán chuyển động là rất quan trọng trong việc giảm thiểu triệu chứng say tàu xe, và đó là lý do tại sao người lái xe thường không cảm thấy say.

Khi việc sở hữu xe điện ngày càng tăng, một số nhà nghiên cứu đang tìm kiếm giải pháp cho vấn đề này. Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng việc sử dụng các tín hiệu thị giác, như màn hình tương tác và ánh sáng xung quanh, có thể giúp não bộ của hành khách dự đoán những thay đổi về chuyển động, từ đó giảm cảm giác say tàu xe.

Phan Hoàng - The Guardian