Vi phạm về kế toán: Mức án nào đang chờ 'trùm livestream' Hoàng Hường?

Ngày 3.10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Hoàng Thị Hường (thường gọi Hoàng Hường, sinh năm 1987, quê Phú Thọ) về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Hoàng Hường được biết đến trên mạng xã hội như một nữ doanh nhân thành đạt, thường phô trương sự giàu có, nhưng cũng gây chú ý bởi hàng loạt sai phạm trong quảng cáo thực phẩm chức năng và kinh doanh gây tranh cãi.

Theo điều tra, Hoàng Hường đã lập 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên, tạo nên một hệ sinh thái bán thực phẩm chức năng, sản phẩm bảo vệ sức khỏe và một số mặt hàng khác. Bà Hường chỉ đạo nhân viên hợp thức hóa doanh thu vào các hộ kinh doanh, bỏ ngoài sổ sách kế toán gần 1.800 tỉ đồng và kê khai sai quy định thuế giá trị gia tăng với doanh thu gần 2.100 tỉ đồng trong giai đoạn từ tháng 1.2021 - 6.2025. Cơ quan công an đang tiếp tục mở rộng điều tra đối với các hành vi khác.

Hành vi vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng được hiểu là lợi dụng chức vụ, quyền hạn để giả mạo, khai man số liệu; để tài sản ngoài sổ kế toán; hủy bỏ hoặc cố ý làm hư hỏng tài liệu kế toán; lập nhiều hệ thống sổ sách nhằm bỏ ngoài doanh thu, nguồn vốn... Đây cũng là hình thức trốn thuế khi cá nhân, tổ chức sử dụng thủ đoạn trái pháp luật để giảm số tiền thuế phải nộp.

Các hành vi trốn thuế phổ biến gồm: không nộp hồ sơ đăng ký hoặc hồ sơ khai thuế; không ghi chép đầy đủ doanh thu; không xuất hóa đơn hoặc ghi thấp hơn giá trị thực tế; sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp; khai sai hàng hóa xuất nhập khẩu; cố tình không kê khai hoặc kê khai sai về thuế.

Tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" được quy định tại điều 221 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Mức hình phạt cụ thể sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm và hậu quả gây ra. Điều 221 quy định 3 khung hình phạt chính như sau:

Khung cơ bản là vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (ví dụ: làm sai lệch báo cáo tài chính, không lập sổ sách kế toán, giả mạo, hủy hoại chứng từ kế toán...), phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm.

Khung 2: Phạt tù 3 - 12 năm, áp dụng khi phạm tội có tình tiết tăng nặng như vì vụ lợi, có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại từ 300 triệu đến dưới 1 tỉ đồng.

Khung 3: Phạt tù 10 - 20 năm, áp dụng nếu gây thiệt hại 1 tỉ đồng trở lên, đồng thời, có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm, hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp - cho biết "Số tiền để ngoài sổ sách của Hoàng Hường vượt xa khung tối đa. Nếu chứng minh được lỗi cố ý, đối tượng có thể đối mặt mức án cao nhất 20 năm tù giam. Tuy nhiên, mức án thực tế sẽ phụ thuộc hành vi cụ thể, mức độ hợp tác điều tra, khắc phục hậu quả, và các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ".

Ngoài ra, nếu các hành vi này nhằm mục đích trốn thuế, cơ quan điều tra có thể khởi tố bổ sung tội trốn thuế. Ngoài ra, những sản phẩm không có nguồn gốc hợp pháp, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ hay gian lận thương mại cũng sẽ bị điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung, có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, và cấm người phạm tội đảm nhiệm chức vụ nhất định, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm sau khi chấp hành xong hình phạt tù (ví dụ: cấm làm quản lý doanh nghiệp, kế toán trưởng...).

Trong trường hợp của Hoàng Hường, mức hình phạt sẽ phụ thuộc vào việc cơ quan điều tra xác định mức độ "hậu quả nghiêm trọng" là như thế nào. Thông thường, hậu quả nghiêm trọng được xác định qua các tiêu chí:

- Thiệt hại về tài sản: Thiệt hại lớn cho nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân.

- Ảnh hưởng đến quản lý kinh tế: Gây mất ổn định hoặc làm sai lệch nghiêm trọng các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, ảnh hưởng đến việc thu thuế, hoặc tạo điều kiện cho các tội phạm kinh tế khác (như trốn thuế, rửa tiền).

- Gây bức xúc dư luận: Vụ việc có tính chất phức tạp, thu hút sự chú ý của công chúng, làm suy giảm niềm tin vào thị trường và sự minh bạch của doanh nghiệp.

Tuyết Nhung